Van planner tot photographer

In deze rubriek volgt de Defensiekrant ex-militairen die na hun diensttijd een heel andere weg zijn ingeslagen.

In zijn jeugd was hij, als hij niet op de tennisbaan stond, veel te vinden bij de fotoclub. Toen hij na 37 jaar als officier bij de Koninklijke Landmacht het uniform voor de laatste keer in de kast hing, hoefde hij dan ook niet lang na te denken wat hij met zijn vrije tijd zou gaan doen. Tegenwoordig legt voormalig luitenant-kolonel Johan Bergsma overal ter wereld zaken  op de gevoelige plaat vast. Naast achter de lens staan, geeft hij ook graag trainingen en workshops aan amateurfotografen. “Werken met mensen blijft mijn passie.” 

Hoe en waarom kwam je bij Defensie terecht?

"Als dienstplichtige begon ik met de opleiding van 6 maanden als sergeant sportinstructeur. Na verschillende plaatsingen ging ik, op advies van de toenmalige bataljonscommandant, naar de officiersopleiding."

Wat deed je daar precies?

"Mijn 1ste plaatsing als officier was bij  45 Pantserinfanteriebataljon. Pelotonscommandant en plaatsvervangend compagniescommandant infanterie. Daarna werd ik als kapitein commandant mortieropleiding op de Infanterieschool. Hierna begon een lange tour in Seedorf. Van 1992 tot 2002 had ik daar verschillende functies, voltooide opleidingen (o.a. bedrijfskunde) en werd 3 maal uitgezonden naar het voormalige Joegoslavië. Ik ging terug naar Nederland, was hoofd van verschillende secties, kreeg nog een buitenlandplaatsing in het Franse Lille en eindigde mijn carriere in de zomer van 2015 als laision-officier in Duitsland."

Waarom ben je weggegaan?

"Na 37 jaar mocht ik met pensioen. Ik had al een keer verlengd en was nu ook wel toe aan wat nieuws. Ik besloot mijn grote passie, de fotografie, weer op te pakken. Diverse cursussen, masterclasses en een verkort traject van de foto-academie waren het resultaat. 3 Jaar geleden heb ik Bergsma-Photography opgericht."

Wat heb je meegenomen van Defensie?

"Ik heb geweldig genoten van mijn tijd bij Defensie. Het rouleren op functies vind ik geweldig. Steeds nieuwe uitdagingen en je speelveld wijzigt voortdurend. En met mensen werken is echt mijn ding. Defensie heeft mij veel gegeven qua mogelijkheden en om veel van de wereld te zien. Aan de andere kant heb ik, denk ik, zelf ook veel gegeven en soms wel eens teveel.  Ik was veel van huis en heb een groot deel van de opvoeding van mijn dochter gemist. Spijt? Nee maar wel geleerd dat je vooral dicht bij jezelf moeten blijven."

Wat trekt je zo aan in fotografie?

"Toen ik Bergsma-Photography oprichtte heb ik ook gekeken wat ik absoluut NIET wilde. Dat was een winkel, niet binnen een organisatie werken en niet te veel focussen op eigen werk maken. Wat ik wel wilde is met mensen om blijven gaan. Lesgeven vind ik leuk en reizen ook. Die combinatie heb ik gebruikt als basis voor het bedrijf. Aan de ene kant van het bedrijf staat de ‘academy’ en aan de andere kant staat het fotograferen centraal.

Binnen de academy vind je de cursussen en workshops. Workshops geven we in binnen- en buitenland. Duitsland, Frankrijk, New York en Java-Bali. Erg populair zijn New York, Java-Bali, Normandie (D-Day in 15 foto’s), de Cote d’Opale en Ameland. Het unieke bij deze workshops is dat wij aanbieden om de partners van de fotografen gratis mee te brengen."

Wat maakt fotografie belangrijk?

"Het cliché: van je hobby je beroep maken. Eigen baas, dicht bij jezelf blijven qua stijl en creativiteit. En daarbij wederom veel leuke en interessante mensen ontmoeten. Genieten van het plezier dat zij hebben bij hun hobby en hen iets kunnen bijbrengen in een prettige sfeer. Onze slogan is dan ook: inspireren, leren & fotograferen. Het verbindt mensen."

Wat maakt jou een goede fotograaf?

"Wat is een goede fotograaf? Ik ben wel een purist. De foto moet uit de camera komen en niet uit Photoshop. Technisch juist fotograferen en alles uit je camera halen is mijn uitgangspunt. Creativiteit komt dan vanzelf. Andersom niet. De compositie kan nog zo mooi zijn, als de foto zwaar overbelicht is of onscherp dan heb je aan al die creativiteit helemaal niets. Ik denk ook dat onze wijze van lesgeven onderscheidend is. Kleine groepen, veel aandacht en vooral ‘zelfwerkzaamheid’."

Hoe gaat het met je eigen studio?

"De studio gebruik ik ook als leslokaal en als thuisbasis voor de fotoclub BRIGHT EYES. Naast de gebruikelijke shoots met families, voor social media is het natuurlijk heerlijk om de studio voor mijn cursussen te gebruiken. Soms lijkt het bijna een fotografiecafé. We zitten aan een drukke winkelstraat en hebben daardoor veel aanloop."

Zou je ooit terug willen naar Defensie?

"Ik heb door de vele opdrachten binnen Defensie nog volop contact. Ik fotografeer regelmatig op Koningsballen, gala’s en medaille-uitreikingen. Ook bij de commando-overdracht van Command Landstrijdkrachten was ik van de partij. Een bijzondere eer. Het vele contact met Defensie doet mij goed. Maar terug als militair? Nee, het is mooi geweest. Prachtige tijd. Heb altijd gezegd: ik zal de landmacht verlaten met een kleine traan, maar de toekomst als fotograaf met een grote glimlach tegemoet treden. En dat is na 6 maanden zeker het geval."

Waar sta je zelf over 5 jaar?

"Dit jaar staan we voor de 2de keer op de vakantiebeurs. Daar hebben we veel profijt van. We groeien per jaar behoorlijk. Maar vakmanschap zal altijd leidend blijven. Dus we blijven kleinschalig. Geen gigantische studio of extra fotografen in dienst. Als fotograaf wil ik mijn eigen filosofie kunnen blijven volgen. Daar wil ik geen concessies aan doen. En zolang ik dit werk met plezier doe, zal ik blijven werken. Ik wil wel meer tijd gaan maken om eigen werk te produceren. Meer zelf op pad met de camera zonder ‘opdracht’. Dat doe ik nu te weinig."