Uit de oude doos

Terug in de tijd

Van het einde van de Tweede Wereldoorlog tot de missie in de Afghaanse provincie Uruzgan. Van de politionele acties in het toenmalige Nederlands-Indië tot de huidige VN-missie in Mali. Het werk van Defensie heeft vaak, direct en indirect, een link met historische gebeurtenissen. In deze rubriek blikt de Defensiekrant terug op zulke feiten. Het zijn telkens historische gebeurtenissen die plaatsvonden op data vallend in de 2 weken voorafgaand aan de nieuwe editie.

Begin jaren ’90: Albanië verruilt het communisme voor het kapitalisme. Wanneer de halve bevolking vervolgens haar complete vermogen verliest door een malafide investeringsconstructie, krijgt de overheid de schuld. Eind 1997 volgt een massale volksopstand. Ingrijpen van de politie en het leger keert het tij niet, met plunderingen en totale anarchie tot gevolg. In maart stuurt de Nederlandse regering, op verzoek van Turkije, Hr. Ms. Karel Doorman en 14 mariniers naar de regio om Turkse staatsburgers in Albanië in veiligheid te brengen. De militairen hoeven niet in actie te komen. Wel worden 100 Turkse vluchtelingen van een Albanese vissersboot overgenomen en naar Turkije gebracht.

In november 2002 krijgt Irak een laatste kans wapeninspecteurs toe te laten en openheid van zaken te geven over haar wapenprogramma’s. Wanneer het land die oproep voor de zoveelste keer negeert, besluiten de Amerikanen en Britten het land binnen te vallen. Op 20 maart, na hevige bombardementen op de hoofdstad Bagdad, begint het grondoffensief. Bagdad valt op 9 april en 5 dagen later neemt de coalitie het laatste bolwerk van dictator Saddam Hoessein, Tikrit in. Om de vrede te bewaken, stelt de VN de Stabilisation Force Iraq in. Zo’n 1.200 Nederlandse militairen maken hier deel van uit. Waar de eerste 2 rotaties voornamelijk door mariniers worden gedaan, is het later de landmacht die in de provincie Al-Moethanna de orde bewaakt. De luchtmacht ondersteunt de grondtroepen eerst met 4 Chinook- en later met 3 Cougar-transporthelikopters en vanaf april 2004 ook met 6 Apache-gevechtshelikopters. Ook de militaire politie van de marechaussee is aanwezig. Op 3 april 2005 trekken de laatste Nederlanders weg uit Irak en neemt Australië de taken over.

Aanslagen op verraders, diefstal van Duitse munitie en gevaarlijke koeriersdiensten. Jannetje Johanna Schaft, schuilnaam Hannie Schaft, is één van de bekendste verzetshelden uit de Tweede Wereldoorlog. Op 21 maart 1945 wordt ze echter op de Rijksstraatweg in Haarlem aangehouden. In haar tas draagt Hannie een pistool en een pak verzetsbladen. In het Amsterdamse Huis van Bewaring bekent ze meerdere liquidaties. Op bevel van Willy Lages van de Sicherheitspolizei wordt het meisje met het rode haar op 17 april, 3 weken voor de Bevrijding, in de duinen van Overveen gefusilleerd.

30 Nederlandse schepen vertrekken op 25 maart 1607 onder leiding van Jacob van Heemskerk richting Spanje. Doel? De Spaanse vloot vernietigen om de vredesonderhandelingen te bespoedigen en een einde te maken aan een oorlog die al 40 jaar voortduurt. Na precies een maand op zee treffen de Nederlanders 21 Spaanse schepen in de baai van Gibraltar. Van Heemskerk laat een klein deel van zijn vloot de ingang van de baai bewaken om geen vijanden te laten ontsnappen. Hijzelf vaart met de overige schepen de Spanjaarden tegemoet. In het gevecht dat volgt verliest Van Heemskerk een been en sterft aan zijn verwondingen. Toch is het een Nederlandse overwinning. 4.000 Spaanse zeelieden sneuvelen en 21 schepen zinken of worden veroverd. Het einde van de oorlog betekent dit echter niet. Pas 40 jaar later, tijdens de vrede van Münster, erkent Spanje de Nederlandse onafhankelijkheid en komt een einde aan de 80-jarige oorlog.