03

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 06

De 4 van Van Wiggen

Tekst Ingmar Kooman
Foto Archief

Tips voor leiders

Leidinggeven onder hoogspanning. Als het om leven en dood draait. Daarvoor moet je bij Defensie zijn. Brigadegeneraal Otto van Wiggen schreef een boek over militair leiding geven. Wil jij een betere leidinggevende worden? Hier de ‘4 van Van Wiggen’.

Oud-commando brigadegeneraal Otto van Wiggen leidde onder meer het Korps Commandotroepen en 11 Luchtmobiele Brigade. Hij was uitgezonden naar Bosnië en diende 2 keer in Afghanistan. Momenteel is hij chef-staf bij het Duits-Nederlands Legerkorps.

“Leiders worden geboren, niet gemaakt. De basis voor leidinggeven zit in je karakter. Om een leider te zijn, moet je eerst jezelf kunnen leiden. Jezelf in de hand hebben zodat je onder stressvolle omstandigheden overzicht behoudt en de juiste beslissingen neemt."


"Daarnaast dien je een vakman te zijn, een voorbeeld. Dat zag ik al toen ik als jonge luitenant werkte met dienstplichtigen: als jij het niet laat zien, waarom zouden zij het dan doen? Vertrouwen van je medewerkers in jou als leider kan alleen ontstaan als je je vak verstaat.”

“Waarom wil je leiding geven? Veel mensen in een leidinggevende positie hebben zich die vraag nog nooit gesteld. Je moet willen dienen, verantwoordelijkheid willen nemen. Als leider ben je er in de eerste plaats voor de groep. Op die eigenschappen selecteert Defensie haar aspirant-leiders."

"Bij het bedrijfsleven werkt dat vaak anders. Je behaalt goede commerciële resultaten en wilt een schaaltje omhoog. Maar ben je ook een leider? Dat is het klassieke probleem van de professional: hij wil meer gaan verdienen en wordt manager. Vaak is het resultaat een slechte manager en het verlies van een goede professional.”

“Geef richting en houd richting. Het plan is verouderd op het moment dat je begint aan de uitvoering. Leidinggeven betekent dat je mensen in een bepaalde richting zet, dat je sámen een doel behaalt. Dat doel moet helder zijn. Dat is de eerste verantwoordelijkheid van een commandant."

De visie van de Koninklijke Landmacht is eveneens helder: ‘Vechten voor vrede en veiligheid’. Veel bedrijven hebben geen duidelijke doelstelling. Is het nou winst maken of de klant tevreden houden?

Van Wiggen:  "We hebben bataljonscommandanten van functie gehaald omdat ze niet klaar waren voor hun taak in Afghanistan. Triest voor de persoon in kwestie, maar het gaat wel om mensenlevens. Onthoud: jij bent altijd verantwoordelijk voor wat je mensen doen. En jij wordt geacht op te treden als dingen niet kloppen. Dat is niet altijd makkelijk. En na afloop komt niemand naar je toe om te zeggen dat je het goed hebt gedaan.” 

“De missie in Afghanistan heeft ons als landmacht duidelijk gemaakt hoe goed we zijn als het gaat om leidinggeven. Maar je moet er tijd en energie in steken om goed te blijven. Accepteer dat jij ook tekortkomingen hebt. Wanneer je pas op je 52e begint met reflectie, ben je te laat.

Dus organiseer je eigen tegenspraak. Het is een investering in je team en jezelf. Wees bescheiden. En: twijfel is normaal. Als je niet twijfelt, dan moet je je serieus zorgen gaan maken. Maar laat je er niet door leven. Als je in het vliegtuig staat aangehaakt om eruit te gaan, weet je ook niet 100 procent zeker of het goed is. Maar we gaan d’r wel uit.”

Otto van Wiggen, Niemand is belangrijker dan het team (uitgeverij White Elephant Publishing, Arnhem) telt 144 pagina's. Prijs € 18,95. ISBN: 978-90-79763-14-6.

Lezersactie

De Defensiekrant mag 3 exemplaren van 'Niemand is belangrijker dan het team' weggeven. Vertel in 150 woorden welke leider voor jou het verschil heeft gemaakt en ding mee naar een gesigneerd boek. Mail je verhaal uiterlijk 7 april naar defensiekrant@mindef.nl