‘Ere wie ere toekomt’

Militairen vragen weinig lintjes aan

‘Ere wie ere toekomt’ prijkt pontificaal op de folders in de hal van de Kanselarij der Nederlandse Orden. Medailles, oorkondes en foto’s, trots uitgestald in vitrines vertellen het verhaal van een select gezelschap Nederlanders. Hun beschermheer, generaal-majoor b.d. Henk Morsink, heeft als ‘Kanselier der Nederlandse Orden’ een missie: “Deze instantie beschermen en zorgen dat zij die het verdienen ook worden erkend.”

En hier wringt de schoen ietwat. Want al heeft de kanselier geen persoonlijke voorkeur voor wie de nieuwe ‘lintjesdragers’ zijn, wel valt hem sinds zijn aantreden iets geks op. Morsink: “Er zijn onder de aanvragen (en dus ook toekenningen, red.) verdacht weinig militairen te bespeuren.” Waar dat aan ligt, is onduidelijk. Tijd voor de Defensiekrant om de kanselier ‘het vuur aan de schenen’ te leggen en het fenomeen ‘lintjesdrager’ weer eens op de kaart te zetten. 

Hoeveel lintjes worden er jaarlijks uitgedeeld?

“Ongeveer 5.000 Koninklijke onderscheidingen. Afgelopen jaar werden er 2.836 lintjes bij de jaarlijkse Lintjesregen op Koningsdag uitgereikt. De rest wordt gedurende het jaar uitgereikt bij ‘bijzondere gelegenheden’. Qua militairen (actief dienend en reservisten, red.) waren het er weer niet veel. Het predicaat ‘Met de zwaarden’ werd aan 3 personen ‘Lid in de Orde van Oranje-Nassau’ toegekend, en aan 11 personen ‘Ridder in de Orde van Oranje-Nassau’. Vorig jaar waren dat er overigens nog minder.”

Hoe kun je een lintje krijgen?

“Iedereen kan worden voorgedragen voor een lintje. Maar alleen zij die persoonlijke en bijzondere verdiensten voor de maatschappij hebben verricht krijgen hem. Zo’n 85% van alle aanvragen betreft vrijwilligers.Mensen die zich bijvoorbeeld jarenlang voor veteranen hebben ingezet. Maar ook mensen met een (betaalde) baan kunnen in aanmerking komen voor een onderscheiding. Aangetoond moet worden dat zij op een bijzondere wijze invulling hebben gegeven aan hun functie. Het zijn de mensen die met kop en schouders boven hun beroepsgenoten uitsteken en het verschil maken in de samenleving. Voor hen betekent het lintje een stuk erkenning, waardering en hopelijk respect vanuit de maatschappij.”

Hoeveel aanvragen worden afgewezen?

“De aanvraag voor een onderscheiding is een uitgebreide procedure. De gegevens van de kandidaat worden gecheckt, antecedenten worden opgevraagd bij politie en justitie, de maatschappelijke activiteiten moeten worden ondersteund met ondersteuningsbrieven en de werkgever moet verklaren het voorstel te steunen. Gemiddeld wordt 10% van de ingediende dossiers afgewezen. Dat kan komen door besproken gedrag, zoals gepleegde misdrijven of overtredingen, omdat iemand pas enkele jaren vrijwilligerswerk doet of vanwege het ontbreken van een werkgeversverklaring of ondersteuningsbrieven.”

Waar ligt het aan dat militairen er zo weinig ‘krijgen’?

“Dat is speculeren. Misschien zijn ze te bescheiden en wordt onvoldoende gerealiseerd dat ze toch echt wel vaak bijzonder goed werk verrichten. Ook commandanten mogen hier best wat scherper op zijn. Na 10 of 15 jaar excellent presteren verdien je misschien wel een lintje. Dat hoeft niet per se te wachten tot na het pensioen. Het feit dat militairen vaak van standplaats wisselen en op missie gaan, en daardoor zelden jarenlang onafgebroken vrijwilligerswerk kunnen doen, diskwalificeert hen misschien ook wel eens ten onrechte. Die dossiers zouden we misschien beter in de gaten moeten houden.”

Wat betekent de functie van kanselier voor u?

“Ik ben er trots op ook na mijn defensie-carrière een bijdrage te mogen leveren aan onze samenleving. Het idee achter de kanselarij vind ik ook mooi: veel organisaties drijven op vrijwilligers en die mogen we best op een voetstuk plaatsen. Als kanselier wil ik de zuiverheid en stabiliteit van het ambt bewaken en ervoor zorgen dat de juiste mensen de juiste lintjes krijgen.”

Oproep

Heb jij een collega die een lintje verdient? Geef hem/haar dan de waardering die hij/zij verdient. Ga naar www.lintjes.nl en meld hem/haar aan!