Stijn

Tekst Ingmar Kooman
Foto John van Helvert

‘Speuren naar zwakke schakels’

Mijn missie, ons belang

Twaalf jaar was kapitein Stijn de Graaff. En hij wist toen al wat hij wilde worden: luchtverkeersleider bij de Koninklijke Luchtmacht. De ‘koning van het vliegveld’. Veel afwisseling, snel schakelen, veel verantwoordelijkheid. Als vliegveiligheidsofficier bij het Air Operations Control Station (AOCS) in Nieuw Milligen werkt Stijn (28) dagelijks aan veiliger vliegverkeer boven Nederland.

“Op de middelbare school was ik een druk manneke. Ik deed altijd vanalles tegelijk en door elkaar. Op een voorlichtingsbeurs hoorde ik voor het eerst van het beroep luchtverkeersleider. Je houdt de hele dag het vliegverkeer in de gaten, vanachter een radarscherm of vanuit de verkeerstoren. Elk stipje op het scherm vertegenwoordigt een vliegtuig; variërend van een jachtvliegtuig met 1, tot een passagiersvliegtuig met wel 100, 200 mensen aan boord. Het liet me niet meer los. Dit wilde ik gaan doen. In zo’n verkeerstoren zitten, als ‘koning van het vliegveld’.

Wij zorgen ervoor dat de kisten vliegen waar ze mogen vliegen. De vliegers vertrouwen erop dat jij ze de goede kant op stuurt en weghoudt van andere vliegtuigen. Je bent verantwoordelijk voor een veilig verloop van het vliegverkeer. F-16’s, helikopters, maar ook civiele toestellen in militair luchtruim.

Als luchtverkeersleider moet je goed je aandacht kunnen spreiden. En vooral stressbehendig zijn. Stressbehendig ja, dat is iets anders dan stressbestendig. Ons werk kent pieken en dalen. Soms is het lang rustig. Plots gebeurt er iets. Dan moet je er meteen bovenop zitten.

Als luchtverkeersleider hebben we geen dagelijkse gevechtstaak, zoals de meeste militairen. We doen gewoon ons werk. Elke dag weer. Al is het natuurlijk leuker wanneer het druk is. Zoals met de Tiger Meet, een grote oefening met jachtvliegtuigen op Volkel. Toen ik daar als torenluchtverkeersleider werkte, moesten we in 1 uur 60 straaljagers van de grond krijgen. Dat is wel gaaf.

Op het AOCS ondersteun ik als vliegveiligheidsofficier mijn collega's. Het luchtruim boven Nederland is heel druk en complex. Ik bedenk continu: ‘wat kan hier nou mis gaan?’ In de keten mens-machine-procedure-omgeving speur ik naar zwakke schakels. Ik identificeer gevaren en draag concrete verbeteringen aan. Bij incidenten doe ik onderzoek en werk ik aan oplossingen. Alles is erop gericht om herhaling te voorkomen. Daarbij werk ik ook nog als radarluchtverkeersleider, waarbij ik vluchten van en naar militaire vliegvelden begeleid. Een leuke afwisseling tussen operationeel en ondersteunend werk.

Ik werk weliswaar in een hiërarchische organisatie, maar we doen het als team. Daarom is het heel belangrijk dat mijn collega’s zich uitspreken als ze zich ergens niet prettig bij voelen of als ze onveilige situaties constateren. Dat zie ik ook als mijn verantwoordelijkheid. Onderofficier, luitenant of majoor, we hebben samen 1 missie: veilig, vlot en ordelijk luchtverkeer boven Nederland. Ik ben ontzettend blij dat ik daar elke dag weer een bijdrage aan mag leveren.”