08

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 08

Essentieel leermoment voor de Nederlandse vloot

Tekst tweede luitenant Rosalien van Damme
Foto korporaal-1 Hille Hillinga

Nederlandse marine pakt de leiding in grootschalige internationale oefening

Meer dan 30 schepen, 35 helikopters en 13.000 militairen zijn de afgelopen week voor de oefening Joint Warrior ingezet voor de Schotse kust. De Nederlandse marinevloot deed mee, om zich inzetbaar te houden voor missies in NAVO-verband.

Joint Warrior bood de deelnemende landen een dynamisch scenario met dreiging vanuit de lucht, de zee en het land. De belangrijkste doelen waren het trainen van internationale samenwerking en het op peil houden van skills en drills.
“Voor de marine is internationale samenwerking heel gewoon, want een land opereert nooit alleen”, stelde commandeur Rob Kramer nuchter. Hij kreeg opeens de leiding over 10 extra schepen toen een Engels stafschip uit de oefening viel. 

x
Naast internationale samenwerking kwamen ook doemscenario’s aan boord aan bod.

Uitdaging

Joint Warrior draaide om de communicatie en coördinatie tussen de verschillende maritieme eenheden. Een uitdaging, want Kramer voerde het commando over 16 Nederlandse, Engelse, Franse, Amerikaanse en Deense schepen. Daarnaast beschikte hij over 2 onderzeeboten en 14 helikopters. Ook werden mariniers ingezet als landingseenheid voor amfibische operaties.

Internationale samenwerking

In totaal namen 10 landen deel aan de oefening. Nederland was met 6 schepen sterk vertegenwoordigd. Zo werden luchtaanvallen afgeslagen door het Multipurpose-fregat Zr. Ms. Van Speijk. De bemanning van Ocean-going Patrol Vessel (OPV) Zr. Ms. Holland hield zich bezig met het indammen van wapenhandel op zee.

Doemscenario’s

Naast internationale samenwerking kwamen ook doemscenario’s aan boord aan bod. Zo oefenden de bemanning van het amfibisch transportschip Zr. Ms. Johan de Witt brandbestrijding. En de Friesland werd onder vuur genomen door zogenoemde Fast Incoming Attack Crafts. Ook de onderzeeboot Zr. Ms. Walrus en bevoorrader Zr. Ms. Amsterdam maakten van de gelegenheid gebruik om skills en drills van bemanningsleden op peil te houden.

“De oefening is geslaagd als we de beslissende slag winnen, die in het scenario staat beschreven” , stelde Kramer. “Maar de ervaring die we opdoen is nog veel belangrijker. Joint Warrior is voor ons een essentieel leermoment.” 

Het amfibisch transportschip Zr. Ms. Johan de Witt heeft tijdens de oefening de functie van stafschip.

Hier geeft commandeur Kramer leiding aan een internationale vloot. Canadezen, Amerikanen en Engelsen werken schouder aan schouder in de Joint Operation Room, waar tactische beslissingen worden genomen.

Vanaf de brug van de Johan de Witt wordt het schip bestuurd.

Omdat het zo hoog ligt, heeft de bemanning een goed overzicht. De officier van de wacht is op de brug verantwoordelijk voor het navigeren, varen en de tactische inzet van het schip. Ook de communicatie met andere schepen vindt hier plaats, om in formaties veilig te navigeren.

Manuela Brand is een Duitse uitwisselingsofficier en doet ervaring op aan boord van Zr. Ms. Holland.

“Nederland was mijn eerste keus, want ik hoorde dat de opleidingen van goede kwaliteit zijn” , vertelt de Duitse. Als officier van de wacht werkt ze tijdens haar dienst op de brug. Ze heeft een breed takenpakket. Brand: “Het is erg druk, maar daardoor leer ik hier veel. 3 van mijn collega’s hebben de Nederlandse marine aangeraden, vanwege de goede opleiding en prettige sfeer aan boord.” 

Matroos-2 Christiaan Bosua houdt de omgeving van het amfibisch transportschip in de gaten.

Dit is één van zijn taken als matroos van de operationele dienst. “Als iemand overboord valt, ben ik misschien wel de eerste die dat ziet”, vertelt Bosua. “Ik start dan een procedure, zodat het schip koers verandert en we die persoon weer kunnen oppikken.” Ook een mogelijke aanval met 'Fast Incoming Attack Crafts' kan hij als eerste signaleren. Een belangrijke taak, want de kleine, snelle vijandelijke bootjes verschijnen niet altijd op de radar.

“BANG, BANG, BANG, we zijn geraakt over onze stuurboord zijde”, schalt het over de scheepsomroep.

De commandocentrale officier stelt de bemanning van Zr. Ms. Holland op de hoogte. Er volgt een drill, die begint met het doorzoeken van het schip op brand, lek of beschadigingen. Machinegeweren op het dek worden gelijk bemand.

Twee aspirant korporaals van de wapentechnische poetsen het machinegeweer na een aanval van 'Fast Incoming Attack Crafts'. Met kwastjes worden alle hoekjes en kiertjes schoongeveegd, zodat de wapens weer gereed zijn voor gebruik.

Deze snelle FRISC-motorboot is een belangrijk middel aan boord van Zr. Ms. Holland.

De Holland is een ocean-going patrol vessel (OPV). Dit type schip is speciaal gebouwd voor het uitvoeren van kustwachttaken en de bestrijding van piraterij. Bijna geen enkele drugsboot is veilig voor een met mariniers beladen FRISC. Deze motorboot kan binnen 5 minuten vanuit een OPV op het water liggen en met meer dan 40 knopen de achtervolging inzetten.

Het fregat Zr. Ms. van Speijk is een oorlogsschip dat een grote rol speelt in Joint Warrior.

Maar naast de gevechten op zee gaan alle andere taken aan boord gewoon door. Brood wordt elke dag vers gebakken. Wapensystemen moeten onderhouden worden. En waar nodig wordt onderhoud gepleegd. Zo ook op het dek, dat elke ochtend door een groep matrozen wordt schoongeboend.

Ten noorden van Schotland ligt een groot NAVO-oefengebied waar Zr. Ms. Van Speijk met het kanon op de wal kan schieten met granaten.

Dit heet 'naval gunfire support' en draait om het ondersteunen van troepen op de wal. Door deze oefening blijft het personeel getraind en worden de wapensystemen getest.

Op het Schotse vaste land hebben mariniers van 1 Marine Combat Group een commandopost ingericht.

Aangezien Joint Warrior in het teken staat van internationale samenwerking, hebben ze voor de gelegenheid een Belgische compagnie paracommando’s in de gelederen. De Nederlandse mariniers zijn daarnaast volledig geïntegreerd in de Engelse brigade.

Ook de luchtmacht draagt bij, met 2 Cougar-transporthelikopters.

Sergeant-majoor Mark Daniëls is loadmaster. Hij heeft al 2000 uur gevlogen, maar nog nooit op een marineschip gezeten. “Landen op een schip brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. De wind waait harder en het dek deint mee met de golven”, vertelt hij. Dit is voor hem een belangrijke oefening, want hij traint met zijn collega’s voor de anti-piraterijmissie in Somalië.