Tekst André Twigt
Foto Herman Zonderland en Jeroen Liebers
Pleidooi voor mentale weerbaarheid en operationele gereedheid tijdens NOOC
De opkomst voor de Nationale Onderofficiers Conferentie (NOOC) was dit jaar massaal. Dik duizend militairen, gelijkgestelde burgers en reservisten kwamen voor editie 2025 naar Nijkerk. Daar werden ze verwelkomd door de Krijgsmachtadjudant, adjudant van de mariniers Mark Veraart. “Er staat een hoop op het spel. De verbondenheid die dit met zich meebrengt, schouder aan schouder, voor elkaar in de bres springen; het ontroert me als dit alles tijdens de NOOC voelbaar is.”
De hoogste onderofficier was verheugd over de grote belangstelling voor de NOOC. Die stond dit jaar in het teken van Deterrence & Defence: afschrikking en verdediging. Docent Internationale Betrekkingen van de School voor Maritieme Vorming en Onderwijskunde Gelf de Jong hield over dit thema een geopolitieke beschouwing. Vaste gast Commandant der Strijdkrachten (CDS) generaal Onno Eichelsheim sprak de zaal toe over hoe hij hierover denkt. Daarbij uitte hij ook zijn waardering voor de onderofficieren en burgermedewerkers bij Defensie.
Een en ander te winnen
De generaal riep zijn gehoor op om zich vooral te realiseren ‘dat andere tijden op komst zijn’. Volgens de hoogste baas moeten we in 2028 klaar zijn voor een mogelijk conflict met Rusland. Om de kans daarop te verkleinen zijn afschrikking en verdediging volgens hem de beste remedie. "Qua materieel en personeel timmeren we hard aan de weg." Volgens de CDS is ook mentale paraatheid 'key'. Die creëer je echter niet van de ene op de andere dag: “Er is elke dag tijd, aandacht en onderwijs voor nodig om die daadwerkelijk voor elkaar te krijgen."
‘Per 1 januari 2028 zijn we operationeel gereed’
In zijn dagafsluiting ging adjudant Veraart ook op deze materie in. Hij riep op om methoden, waarmee je gevechtsbereidheid en mentale weerbaarheid in opleiding en training kunt verwerken, breed te delen. “We krijgen via vele kanalen berichten hierover uit Oekraïne. Het is zaak dat we daar ons voordeel mee doen.”
Meer met simulatoren
Tijdens de zogenoemde Round Robin was er een static show, waarin de nieuwste snufjes op materieelgebied werden getoond. Interessant was de uitleg over hoe schietoefeningen er in de nabije toekomst uit gaan zien. Adjudant van de mariniers Joost van het Joint Kenniscentrum Schieten legde uit dat de militair straks veel meer te maken krijgt met state of the art simulatoren en minder met het afvuren van live-munitie op de schietbaan. “De sensatie en beleving van het schot zal altijd belangrijk blijven. Maar vaststaat dat simulatoren leidend zullen zijn bij het aanleren en onderhouden van de schietvaardigheid.”
Stuk veiliger
In zijn presentatie legde de adjudant uit dat de mogelijkheden om militairen te scholen en te trainen met Artificial Intelligence oneindig zijn. Beeldend en begrijpelijk elementaire schietvaardigheid bijbrengen, tot het optuigen van bijna echte scenario’s voor bijvoorbeeld groepsoptreden, is met de nieuwe technieken geen probleem. “Tegenwoordig kunnen we niet meer met alle wapensystemen op de schietbaan terecht”, zegt Veraart. “Met simulatie kom je heel dicht in de buurt van hoe een live-training eruitziet. Daarbij zijn simulaties een stuk veiliger en bespaar je veel geld op munitie.”
Hij wees er verder op dat investeren in innovatie een voorwaarde is om je snel aan te kunnen passen aan nieuwe situaties. Hij benadrukte ook het belang van nieuwe technieken op het slagveld. Daarbij is het volgens hem zaak om het gebruik van nieuwe technologieën en manieren van opereren op te nemen in de Standard Operating Procedures. “Dan zijn we beter in staat kennis en ervaring breed te delen.”
‘Dit is de tijd om ons tot het uiterste voor te bereiden’
Quantum Leap
Generaal Eichelsheim vertelde de zaal dat er nog veel moet gebeuren om een langdurige conventionele oorlog met Rusland aan te kunnen gaan. Wat een enorme steun in de rug moet worden en waar de generaal veel van verwacht, is Quantum Leap. Dat is de radicale moderniseringsslag, die moet bijdragen aan een organisatie die sneller, flexibeler en innovatiever kan optreden. “Dat vraagt verantwoordelijk, veranderingsgezindheid en ervoor zorgen dat je versneld die verandering teweeg brengt. Quantum Leap doet dat.”
Lastig voor te stellen
Tijdens de NOOC was de boodschap van adjudant Veraart dat operationele gereedheid zorgt voor afschrikking. “Prepare for war; in de relatief vredige situatie waarin we nu leven, is het lastig voor te stellen dat we ons tot het uiterste moeten voorbereiden om strijd te leveren. Maar dit is wel de tijd om dat te doen.”
Volgens Veraart moet daarvoor op personeelsgebied nog heel wat gebeuren. Uiterlijk in 2030 moet het personeelsbestand zijn gegroeid naar honderdduizend medewerkers. Vanaf 2029 wil Defensie daartoe ongeveer negenduizend militairen per jaar laten instromen.
Weten wat er speelt
Om deze getallen waar te maken, qua werving én behoud, is er een belangrijke rol weggelegd voor de onderofficier. “Bij iedere man of vrouw die de dienst wil verlaten, moeten wij ons afvragen wat de reden is. Om een stijgende lijn in de aanwas vast te houden, moeten we weten wat er speelt. Zijn er mogelijke trends? Gaan mensen bijvoorbeeld weg uit onvrede? Wij onderofficieren zijn degenen die constant de blik op de werkvloer richten. Laten we daarbij kritisch blijven op wat wij kunnen doen om iemand bij Defensie aan boord te houden.”
‘Zorgen dat kwaadwillenden zwetend wakker worden’
Korporaal BDA Wouter van Ingen: “Deterrence & Defence is voor mij dat Poetin ’s ochtends wakker wordt, naar de NAVO kijkt en denkt: ‘Vandaag is het niet de dag. Misschien morgen, maar in ieder geval niet vandaag’. De volgende dag verloopt hetzelfde en de dag daarna weer. Het voor onbepaalde tijd uitstellen van oorlog is alleen mogelijk met voldoende afschrikking. "De enige taal die Poetin begrijpt is kracht. Samen met onze NAVO-bondgenoten vormen wij een muur, waarop de Russische oorlogsmachine zich stuk zou lopen. De onderofficier speelt een sleutelrol in deze afschrikking. Met elke taak die hij of zij op zich neemt, van opleiden en ondersteunen tot leidinggeven in het veld, wordt die muur versterkt. Gewapend met hoogwaardige opleidingen en een sterke mentale weerbaarheid zorgen wij er voor dat kwaadwillenden zwetend wakker worden en denken: ‘Niet vandaag’. Zo behouden wij dag na dag de vrede.”
