Tekst Bettine Hilbrands
Foto SM Aaron Zwaal
Meiden verkennen varend hun toekomst op zee
Aan boord van een schip is van alles te doen. Dat ontdekten de 35 jonge vrouwen die op vrijdag 18 april aan boord van Zr.Ms. Friesland stapten. Ze kregen een uitgebreide rondleiding van een vrouwelijke militair. Defensie wil hiermee meiden werven voor een baan bij de marine. “Als een man het kan, kan ik het ook!”
Weinig wind en een lichte deining. Net genoeg om een vaargevoel te krijgen. “Nee hoor, van zeeziekte heb ik geen last”, lacht Nynke Marije (21). Zij is een één van de vrouwen die zich heeft opgegeven voor de Meidenvaardag. Ze weet al wat ze wil: digitale grensbewaking bij de marine. Dat sluit goed aan bij haar studie Digitalisering, Data en Governance.
Naast haar studie wil ze het Defensity College gaan volgen, om militair te worden. “Je doet daar basisvaardigheden op die eigenlijk iedereen nodig heeft, zoals EHBO en kaartlezen”, weet ze. “Het brengt je veel, ook op persoonlijk vlak. Je leert bijvoorbeeld hoe je internationaal moet samenwerken. Dat is in deze tijd erg belangrijk.”
Schuitje
Vindt ze een baan bij Defensie niet gevaarlijk, met het oog op de huidige dreigingen? “Ik wil graag mijn land verdedigen”, verklaart Nynke Marije. “Als er echt iets aan de hand is, dan sta ik er ook.” Ze vertelt dat haar vader op zijn 18e in dienst ging. Zijn verhalen maakten indruk op haar. Ze raakte daardoor enthousiast over een toekomst bij Defensie. Dat daar nog vooral mannen werken, ziet ze niet als een probleem. “Vrouwen zijn hier welkom en divers samengestelde teams werken juist goed samen. We zitten letterlijk in hetzelfde schuitje.”
Dekzwabber
Ook Denice (17) is door haar familie op het spoor van de marine gekomen. Tijdens de Indonesische lunch, de bij de marine traditionele ‘blauwe hap’, vertelt ze geëmotioneerd over haar opa. “Hij is 2 jaar geleden overleden. Maar ik hoorde laatst pas dat hij bij de marine heeft gezeten. Ik wil heel graag in zijn voetsporen treden.”
Denice had nog een andere reden om zich aan te melden voor deze dag. Ze noemt haar vader en andere opa ‘erg conservatief’. ‘Vergeet niet te melden dat je dekzwabber wil worden’, had haar vader gekscherend gezegd. “Ik ben met het beeld opgevoed dat meisjes niet bij de marine horen. Maar met al die vrouwen in uniform hier heb ik dat helemaal bijgesteld. Ik wil laten zien dat het wèl kan!”
Reddingsoperatie
Een luide roffel zet haar woorden kracht bij. Het voorbijvarende amfibische transportschip Zr.Ms. Johan de Witt geeft een salvo af met het Goalkeeper-snelvuurkanon. Even later vliegt de NH90-maritieme gevechtshelikopter langs het dek. Hangend aan de hoist-kabel demonstreert een rescue operator hoe een reddingsoperatie op zee wordt uitgevoerd. Daarna manoeuvreren snelle onderscheppingsboten spectaculair rond het schip. Met deze zogeheten FRISC’s voert de marine bijvoorbeeld onderscheppingen van drugtransporten uit in het Caribisch gebied of boardingoperaties tijdens antipiraterij-missies.
Tussen al dit geraas door beantwoorden marinevrouwen Dagmar en Kyara vragen van de opstappers. “Of je nou VMBO hebt, MBO, VWO, HBO of WO; iedereen kan hier gewoon werken”, vertelt Dagmar. “De marine is geen mannenwereld”, vult Kyara aan. “Ook meiden hebben bij ons echt een plek.”
‘De marine is geen mannenwereld’
Onderzeeboten en Korps Mariniers
De Friesland zelf is daarvan een goed voorbeeld. Kapitein-luitenant ter zee Kirsten Gouw-Savelberg voert het bevel over dit patrouilleschip, met een ongeveer 90-koppige bemanning. Ook op onderzeeboten werken inmiddels vrouwen. Bij het Korps Mariniers nog niet. Volgens Dagmar zijn de selectie en training om daar toegelaten te worden erg zwaar. “Maar in principe is het mogelijk.”
In 1982 was de marine het eerste krijgsmachtdeel waar vrouwen operationele functies kregen. Jaren later volgden de land- en luchtmacht. Vrouwen met een hoge functie binnen Defensie zijn nog altijd zeldzaam. Pas 10 jaar geleden werd de eerste vrouwelijke generaal benoemd. In januari 2007 kreeg een fregat haar eerste vrouwelijke commandant: (inmiddels) schout-bij-nacht Jeanette Morang.
Kroeg
Dagmar werkt al 23 jaar bij de marine. “Soms wordt er wel naar je gekeken, als vrouw. Maar dat gebeurt in de kroeg ook. Mijn ervaring is dat het daarbij blijft. Defensie heeft een heel goed beleid als het gaat om het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag.” Maar wat als er een baby komt? De meiden die deze dag meevaren, zijn daar nog niet zo mee bezig, maar Dagmar heeft zelf wel kinderen. “Totdat de jongste 5 jaar oud is, hoef je dan niet te varen”, vertelt ze.
De studenten Gwen en Laura (beiden 21) luisteren aandachtig. Gwen ziet een baan bij de marine wel zitten. “Het lijkt me een uitdaging, avontuurlijk en afwisselend. Als een man het kan, kan ik het ook. Je moet er gewoon stevig tussen gaan staan en een fuck it-mentaliteit hebben, om het zo maar te zeggen.”
Zeebenen
Haar vriendin Laura heeft ‘geen zeebenen’ en denkt liever na over een toekomst bij de landmacht. “Waarom zou je door de modder kruipen als je ook op een schip kunt zitten?”, vraagt Gwen plagerig. “En de luchtmacht is volgens mij alleen leuk als je ook echt gaat vliegen. Hier aan boord is gewoon veel meer mogelijk.” Dat bleek ook tijdens de rondleiding. De meiden zagen met eigen ogen hoe het is om op een marineschip te leven en werken. Aan boord zijn operationele, logistieke of technische banen mogelijk, uiteenlopend van arts tot elektromonteur of kok.
Als de Friesland de haven van Den Helder weer invaart, vertelt één van de meiden dat ze gaat solliciteren als kok. Anderen gaan eerst een Dienjaar doen of nog meer open dagen bezoeken. Vooral die van het Koninklijk Instituut voor de Marine, waar toekomstige officieren worden opgeleid, is bij de meiden erg populair.
