‘Overgang uit de taboesfeer’

Overgangsconsulente biedt luisterend oor

De overgang. Voor veel mensen niet direct iets waar dagelijks over gesproken wordt, maar absoluut een actueel en relevant onderwerp op de werkvloer. Van de klachten van vrouwen boven de 45 die zich ziekmelden, is twee derde gerelateerd aan de overgang. En dus heeft CZSK een stap naar voren gezet en een overgangsconsulente in de arm genomen. Simone Boekel is 3 dagen per week in Den Helder aanwezig om leidinggevenden en vrouwen met klachten te voorzien van tips en tricks. Maar ook mannen zijn meer dan welkom op haar spreekuur. “Mannen worden ook ouder en hebben dan ook ongemakken.”

Dat het idee voor een overgangsconsulente uit de koker komt van een man, zegt veel over de manier van denken binnen CZSK. Hoofd Personele Zorg (PZ) kapitein-luitenant ter zee Cees Bruggeman zag hoe zijn eigen partner worstelde met overgangsklachten. Hij trok met het idee voor een pilot bij de directie aan de bel. “Het onderwerp moet echt uit de taboesfeer. We zijn van de diversiteit en inclusiviteit. Maar dat is veel omvattender dan we denken. Militairen moeten tot 62 door, burgers tot 67. Mensen hebben specifieke zorg nodig in elke leeftijdsfase.”

Slecht slapen en opvliegers

Boekel, van huis uit verloskundige, ging in september 2023 met haar spreekuur van start. “Ik kom uit Den Helder en heel veel vrouwen van wie ik ooit de dikke buik voelde kom ik nu hier weer tegen.”

De consulente voerde de afgelopen maanden gesprekken met bedrijfsartsen, maakte een folder, schreef over haar functie op intranet en hield op 16 november vorig jaar haar eerste symposium. Inmiddels hebben 30 vrouwen haar weten te vinden. “Voor hen is het grote winst om te laten zien dat ze niet alleen staan.”

De consulente merkt vooral dat de vrouwen het een lastig gespreksonderwerp vinden. “Zeker als ze te horen krijgen: ‘doe maar normaal, dit hoort erbij en het gaat vanzelf wel weer over’.” Daarom kunnen ook leidinggevenden bij haar terecht om handvatten te krijgen hoe hiermee om te gaan. “De bezoeksters willen graag weten wat hun lijf ‘aan het doen is’. Ze slapen vooral slecht. Het gevolg daarvan is dat ze geprikkelder zijn en zich niet meer goed kunnen focussen. Ook hebben ze last van opvliegers. Ik geef dan tips over wat ze kunnen doen qua voeding, bewegen en nachtrust.”

Ook mannen worden ouder

Ondanks dat Simone nog maar een half jaar aan het werk is bij CZSK, ziet overste Bruggeman al wel een verandering binnen de organisatie. Eentje die hij toejuicht. “Het zou mooi zijn als vrouwen de ruimte gaan voelen om uit te spreken dat zij in de overgang zitten of een opvlieger hebben. Geef iemand dan even de tijd en/of de ruimte om zich te herpakken.”

Wie denkt dat het spreekuur en de evenementen alleen voor vrouwen zijn, heeft het mis. Ook mannen die kampen met ongemakken door het ouder worden kunnen terecht bij de overgangsconsulente. “Heel veel mannen merken wel iets, maar praten er vervolgens niet over. Bij ons is het niet echt hormonaal. Wij hebben last van botontkalking, strammere spieren en hebben meer slaap nodig. Het is niet leuk om te horen dat je klachten hebt door ouderdom”, aldus Bruggeman.

Juiste zorg

Voor de toekomst, Boekel bekleedt deze functie vooralsnog voor 2 jaar, zijn genoeg plannen. De hoop is dat de functie overgangsconsulent defensiebreed wordt bestendigd. “We zitten nu alleen nog maar aan de informatieve kant, straks hopelijk ook aan de medische kant”, droomt zij hardop, waarbij zij ook nog de noodzaak aantekent van een specialistische opleiding in overgangsklachten voor de huisartsen van Defensie.

“Dit kan helpen om ziekteverzuim terug te dringen”, vult Bruggeman aan. “In het verleden dachten we rond dit onderwerp vaak niet goed door. Dan werd er geoordeeld: ‘je hebt een burn-out, ga maar naar huis’. Als er een verkeerde diagnose wordt gesteld, wordt er verkeerde zorg geleverd en verdwijnt iemand echt uit beeld. Door de juiste zorg kun je juist mensen behouden.”

Om de drempel voor defensiemedewerkers nog verder te verlagen om hun verhaal te doen is Boekel altijd op zoek naar nieuwe activiteiten. “Wandelingen, yogasessies, een kledingochtend; dat iemand wat komt vertellen over je lijf en wat je zou kunnen dragen. Maar ook gewoon samen een kop koffie drinken en het erover hebben kan al goed zijn.”

Fantastisch hoe het leeft

Bruggeman vindt het ‘fantastisch om te zien hoe het onderwerp leeft’. Hij zou graag zien dat zogenoemde ‘levensfase bewuste zorg’ snel nog meer aandacht krijgt binnen Defensie. “Dit is een goed moment. We realiseren ons dat we langer moeten doorwerken en dat vraagt om andere zorg.”