Tekst bewerking LTZ 2OC (SD) Joost Margés
Foto boven John van Helvert
Modernisering, uitbreiding en veiligheid aanleiding voor aanpak Nieuwe Haven
Marinebasis Den Helder krijgt meer afmeercapaciteit voor Zijner Majesteits schepen, vanwege modernisering en uitbreiding van de vloot en omwille van aangepaste veiligheidseisen. Dat schrijft defensiestaatssecretaris Christophe van der Maat vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. Naar verwachting is de infrastructuur van de marinehaven eind 2029 aangepast.
Marinebasis Den Helder, beter bekend als de ‘Nieuwe Haven’, is voor Nederland een belangrijke zee- en marinehaven. Die speelt een cruciale rol in de gereedstelling, ondersteuning en operaties van alle varende eenheden van CZSK. Een volgende schone taak is de afbouw van het nieuwe Combat Support Ship (CSS) ‘Den Helder’, dat naar verwachting komend jaar vanaf de werf in Roemenië voor deze laatste fase naar Den Helder komt. Daarnaast lopen er moderniserings- en vervangingsprojecten voor onder meer de mijnenbestrijdingsvaartuigen, M-fregatten en de onderzeeboten die invloed gaan hebben op beschikbare kadecapaciteit in de haven.
Explosiegevaar
“De vervangende schepen zijn in de meeste gevallen groter; dat vraagt om een uitbreiding van de huidige haven”, schrijft Van der Maat. De staatssecretaris benoemt ook nadrukkelijk een veiligheidsaspect. “Het langs elkaar afmeren van schepen met zware munitie aan boord, zoals raketten en torpedo’s, wordt uit veiligheidsoverwegingen beperkt”, zegt Van der Maat.
Dit laatste is het gevolg van een onderzoek van TNO (2019) naar explosiegevaar bij schepen beladen met kapitale munitie en brandstoffen. Een eerste maatregel is dat fregatten met munitie aan boord niet meer mogen worden afgemeerd langs de steigers 12 tot en met 18. De tweede ingreep is dat het dubbel/langszij afmeren van schepen met kapitale munitie aan boord op alle steigers zo veel mogelijk moet worden voorkomen. Wat dat laatste betreft zal er tijdelijk een ontheffing nodig zijn voor dubbel parkeren, aangezien de eerste nieuwe schepen vanaf 2024 hun entree maken en de kade-uitbreiding dan 5 jaar later volledig is afgerond.
Investeringsbudget
Defensie onderzoekt momenteel op welke manier de bouw, inrichting en exploitatie het beste vorm kunnen krijgen. Daarna volgen de verwervingsvoorbereidingsfase, bouwvoorbereiding en realisatiefase. Het projectbudget bedraagt tussen de 100 en 250 miljoen euro. Dit bedrag komt uit het investeringsbudget van Defensie.
750 meter extra kade
De nieuwe afmeervoorzieningen komen in de Berghaven aan de noordoostkant van de Nieuwe Haven. Qua lengte gaat het in totaal om 750 meter extra kade. Hiervan is 300 meter geschikt voor fregatten, Landing Platform Docks, het Joint Support Ship en het nieuwe CSS. Driemaal 150 meter aan nieuwe kaderuimte is bestemd voor mijnenbestrijdingsvaartuigen, M-fregatten en Ocean-going Patrol Vessels.
Uiteraard neemt ook het aantal vierkante meters toe op de kades. Het gaat om circa 12.500 m2, te gebruiken als (tijdelijke) opstelplaatsen voor containers en voertuigen. Tevens zal er een roll on-roll off-voorziening verschijnen, zodat schepen bij iedere waterstand kunnen laden en lossen. Ten slotte worden voorzieningen voor drinkwater, riolering, communicatie, elektriciteit en brandstof aangepast aan de nieuwe situatie.
Aanpassing bestemmingsplan?
De aanleg van de nieuwe faciliteiten vraagt mogelijk om een aanpassing van het bestemmingsplan. Dat is een complex proces, omdat de druk op de ruimtelijke ordening ter plaatse groot is. Een bestemmingsplanwijziging vereist onderzoek naar externe veiligheid, stikstofdepositie, geluidsruimte, archeologie en geluid. Mogelijk is ook het opstellen van een Milieu Effect Rapportage hierbij vereist. In het kader van de huidige Wet Natuurbescherming kunnen eveneens onderzoeken nodig zijn naar zowel gebiedsbescherming (stikstofdepositie, geluid, trillingen), als naar soortenbescherming van plant en dier.
