Tomahawk toegevoegd aan arsenaal

Onderzeeboot en LCF krijgen ‘lange arm’

“Dit materieel is cruciaal om het gevecht te kunnen voeren én zorgt voor een geloofwaardige afschrikking.” Defensiestaatssecretaris Christophe van der Maat laat er geen misverstand over bestaan. De aangekondigde aanschaf van raketartillerie voor de landmacht en langeafstandswapens voor de marine en de luchtmacht zijn belangrijk voor onze veiligheid en die van onze bondgenoten. Voor de marine komt het neer op Tomahawk-kruisvluchtwapens die vanaf Luchtverdedigings- en Commandofregatten (LCF’en) en onderzeeboten kunnen worden gelanceerd.

Het kabinet is bereid daar veel geld voor uit te trekken. Naar schatting kosten de nu aangekondigde wapensystemen voor 3 krijgsmachtdelen de schatkist enkele miljarden euro's. “Deze forse investering maakt dat we grote stappen kunnen zetten om te bouwen aan de krijgsmacht én de veiligheid van de toekomst”, laat Van der Maat weten.

Voor CZSK betekenen de plannen dat er 2 varianten van het bekende Tomahawk-kruisvluchtwapen worden aangeschaft. Die zijn nodig omdat de KM nu niet beschikt over een wapen om vanaf zee doelen dieper landinwaarts uit te schakelen.

Krachtig en slecht zichtbaar

Het wapenbereik van de marineschepen is nu beperkt tot enkele tientallen kilometers, bij gebruik van de kanons, of tot ongeveer 100 kilometer (circa 50 nautische mijlen), bij inzet van antischipraketten van het type Harpoon. Omdat een operationele behoefte bestaat aan een wapen met een bereik van minstens 1.000 kilometer, is het project voor de aanschaf van langeafstandswapens opgestart. Enkele voorwaarden zijn: bij aanvallen op gronddoelen moeten de wapens krachtig genoeg zijn om het doel ook écht uit te schakelen en het is belangrijk dat ze, mede door stealth-eigenschappen, tijdens hun vlucht slecht zichtbaar zijn voor de vijandelijke luchtverdedigingsradar.

Aanpassingen voor lanceren

Het Amerikaanse Tomahawk-wapensysteem voldoet als enige aan alle eisen. Defensie wil 1 variant voor 4 LCF'en en 1 variant voor de onderzeeboten. Hierbij wordt als eerste gekeken naar de huidige Walrusklasse-onderzeeboten. Anders dan bij de Amerikanen moet het lanceren door de Nederlandse onderzeeboten gebeuren vanuit de torpedolanceerbuizen. Wanneer de aanpassing van de huidige onderzeeboten vertraging oploopt of als deze Torpedo Tube Launch (TTL)-versie van de Tomahawk niet op tijd beschikbaar is, dan moet worden nagedacht of het nog wel de moeite loont de huidige onderzeeboten om te bouwen voordat ze met pensioen gaan. De nieuw te kopen onderzeeboten moeten sowieso langeafstandsraketten kunnen inzetten.

Aanpassingen tijdens onderhoud

De aanpassing van Zr.Ms. De Zeven Provinciën, Tromp, De Ruyter en Evertsen ten behoeve van de inzet van Tomahawk gebeurt tijdens het Benoemd Onderhoud dat voor de periode 2025-2029 gepland staat. Nederland en de VS streven naar een eerste proeflancering met een LCF in 2024. Wat de onderzeeboten betreft, is de introductie afhankelijk van de leverdatum van de TTL-versie van Tomahawk. Vooralsnog wordt uitgegaan van 2029.