Bemanning deels van buiten

Mix van vast en tijdelijk militair personeel voor CSS

De kogel is door de kerk. Uitkomst van het meest recente overleg van de vakcentrales en CZSK is dat het in aanbouw zijnde Combat Support Ship (CSS) ‘Den Helder’ deels alternatief bemand wordt. Dat betekent dat maximaal 50% van de bemanning direct uit de burgermaatschappij wordt binnengehaald en als militair aan het werk gaat. Hoe deze pilot in zijn werk gaat, weet Remco Harsveld, als stafmedewerker P&O bij CZSK betrokken bij het CSS. “Uiteindelijk versterkt dit onze organisatie; iedereen is erbij gebaat als we nieuwe mensen binnenhalen.”

Waarom deze pilot?

Harsveld: “Simpelweg omdat we grote tekorten hebben. En we willen voorkomen dat we bemanningsleden van andere schepen wegtrekken en naar het CSS halen. Dus zijn we op zoek gegaan naar een alternatief; uiteraard zonder de belangen van ons huidige personeel uit het oog te verliezen.”

Waarom juist met het CSS?

“Het CSS is een ideaal platform om deels alternatief te vullen. Het is weliswaar een oorlogsschip, maar ook een tanker en bevoorrader die niet direct binnen het hoogste geweldsspectrum actief zal zijn. Daarbij is een deel van de taken van het schip goed te vergelijken met die van een koopvaardijschip, waardoor mensen met een civiele maritieme achtergrond hier prima op kunnen werken.”

Hoe pakken we dit aan?

“We zijn met de vakcentrales overeengekomen dat we maximaal 50% van de functies alternatief, dus extern, zullen vullen. Van de 76 functies zijn dat er dus 38. Dan gaat het om mensen van buiten Defensie die overigens wel militair worden.”

Wat zijn de voorwaarden?

“Voor manschappen geldt dat ze regulier kunnen instromen en dan gewoon het traject van FPS 1, 2 en 3 kunnen doorlopen. Voor onderofficieren en officieren passen we echter een unieke contractvorm toe, waarbij ze tekenen voor minimaal 3 en maximaal 7 jaar. Het gaat dan ook echt om een eenmalige tijdelijke aanstelling, die dus niet verlengd kan worden.”

Kunnen mensen kiezen of ze 3, 4, 5, 6 of 7 jaar blijven?

“Wij denken intussen hard na over hoe we daarin de beste balans kunnen vinden. Je wilt niet dat alle (onder)officieren bijvoorbeeld na 3 jaar tegelijkertijd de dienst verlaten. Dus zal je het aantal contractjaren af moeten wisselen. Dat vraagt om maatwerk. Ook kun je per functie daar wel een afweging in maken. Heb je iemand voor een functie binnen een schaarste-categorie, dan wil je die natuurlijk graag voor 7 jaar aannemen. Of als een kandidaat heel goed door de het selectietraject komt, dan houd je die ook graag voor een langere periode binnen.”

Is het straks wel even wennen?

“Het zal voor de gehele bemanning wennen zijn, omdat de samenstelling van de bemanning anders van aard is dan de reguliere militairen gewend zijn. Er stromen immers burgers in die militair worden, die op hun beurt nog zullen moeten wennen aan de cultuur, tradities en wijze van samenwerken.”

Is het in feite een noodgreep?

“Dat is zo, maar het is wel een hele belangrijke noodgreep. Om te voorkomen dat andere schepen worden leeggetrokken en daardoor niet meer operationeel inzetbaar zijn. Ook voorkom je met deze manier van vullen bijvoorbeeld dat instructeurs bij Opleidingen KM worden weggehaald, omdat er niemand anders is voor een bepaalde varende plaatsing. Dan zou een instructeur naar het CSS gaan en kan deze geen nieuwe mensen opleiden, terwijl dat nou juist zo hard nodig is. Uiteindelijk versterkt de pilot onze organisatie; iedereen is erbij gebaat als we nieuwe mensen binnenhalen.”

Wanneer gaat het gebeuren?

“We kunnen vanaf nu de vacatures publiceren. Vervolgens hebben we op 17 februari weer overleg met de vakcentrales over het vullingsplan. Als ze hier een positief advies op geven, dan kunnen we concrete toezeggingen doen en mensen op een bepaalde functie aannemen. Omdat mensen vaak nog hun oude baan moeten opzeggen, verwacht ik dat de eerste nieuwe medewerkers pas op z’n vroegst op 1 april binnenstappen. We hopen dat het gros zich rond 1 mei kan melden. Veel hangt natuurlijk af van wanneer mensen gekeurd kunnen worden en of ze snel genoeg een Verklaring van Geen Bezwaar kunnen krijgen.”

Hoe ziet het opleidingstraject eruit?

“De nieuwe medewerkers doorlopen eerst (deels) de Eerste Maritiem Militaire Vorming. Daarna volgen de fabrieksopleidingen, om kennis te maken met de systemen aan boord van het schip. Feit is wel dat het schip zelf pas halverwege 2024 in de haven van Den Helder ligt. Tot die tijd gaan we passend tijdelijk werk zoeken voor de nieuwe mensen. Dan kun je denken: moeten we die dan niet later aanstellen? Maar nee, we doen er juist alles aan om ervoor te zorgen dat ze op korte termijn kunnen beginnen. Hebben is hebben!”

Zijn straks alle problemen voorbij?

“Dat kan ik niet zeggen. Stel dat we straks het maximum van 38 mensen van buiten hebben aangenomen, maar er zijn nog steeds lege plekken aan boord? Dan moeten we maar accepteren dat er vacatures zijn. Ook weten we niet of het lukt om voor die 38 plekken mensen te vinden. Alternatief vullen is een goed idee, maar het is niet zaligmakend.”

Stel de pilot wordt een groot succes?

“Dat moeten we afwachten. De pilot is toegespitst op het CSS. Daarna gaan we evalueren. Wie weet komt er dan naar voren dat deze manier van alternatief vullen ook toepasbaar is op andere schepen, nieuwe of bestaande, of bij andere onderdelen binnen Defensie. Belangrijk dus dat we gedurende de pilot in goed overleg blijven met de vakcentrales, medezeggenschap en onze marine-gemeenschap.”