07

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 8

Wie zijn onze reservisten?

Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto SGTCURMIL Danilo Robles de Medina

Militair-werkstudent en burger-collega delen hun ervaringen

KLTZ (SD) Riekus Hatzmann was begin jaren 80 dienstplichtig wachtsofficier bij de KM. Na het afronden van zijn universitaire opleidingen werkte hij 20 jaar bij een automatiseringsbedrijf. Tegelijkertijd deed hij opdrachten bij de marine als reservist binnen de Zeeverkeersorganisatie.

Zo’n 600.000 uren werk stopten de marine-reservisten afgelopen jaar in onze organisatie. Dat is vergelijkbaar met 350 voltijd-functies. Eind september werden weer 49 reservisten beëdigd. Wie zijn deze mensen en waarom zijn ze parttime militair bij de marine?

Bijdragen aan vrede en veiligheid voor Nederland is voor de meeste reservisten de belangrijkste drijfveer, volgens kapitein-luitenant ter zee (SD) Riekus Hatzmann. Hij is al bijna 40 jaar reserveofficier, waarvan de laatste 5 jaar voltijd als commandant Koninklijke Marine Reserve.

Meer vacatures

Hatzmann ziet een golfbeweging in het soort reservist waarnaar de marine op zoek is. Zo had de organisatie in tijden van bezuinigingen vooral behoefte aan reservisten-specialisten. “Specialistische kennis die je kortstondig nodig hebt en niet bij beroepsmilitairen kunt halen”, verduidelijkt hij. “Met het inzetten van reservisten bespaar je op hoge inhuurkosten van externen.”

Nu er echter vanuit de politiek meer geld beschikbaar komt om te groeien en vaker ingezet te worden, ontstaan er (nog meer) vacatures binnen het operationele domein. “De organisatie en dus het aantal arbeidsplaatsen groeit. Maar door de steeds krapper wordende arbeidsmarkt is het lastig meer militairen en burgers voor Defensie aan te trekken. Reservisten, maar ook mensen met nieuwe aanstellingsvormen en contractduren, kunnen bijdragen aan een oplossing.”

Normaal vindt de beëdiging van reserveofficieren gezamenlijk met beroepscollega's plaats op het KIM in Den Helder. Dat gebeurde nu los op de VGKAZ doordat het aantal te beëdigen reservisten was opgelopen door uitstel wegens corona.

Wie: luitenant ter zee 2OC (SD) Kim de Vries (41)

Achtergrond: Eerstegraads docent Engels


Burgerbaan:

“Ik ben hoofd van Bureau Onderwijsinnovatie op de Nederlands-Belgische Operationele School (NLBEOPS) Koninklijke Marine. Daar ben ik als projectleider Learning & Development verantwoordelijk voor het invoeren van E-learning en blended learning (een mix van online en klassikaal les, red.) in de opleidingen.”

Reservist sinds:

“Dat ben ik in 2018 geworden tijdens mijn vorige burgerbaan bij Defensie. Ik was docent Engels op het Talencentrum Defensie. Daar vroeg mijn toenmalige commandant of ik reservist wilde worden. Zo was het voor mij makkelijker om mee te gaan op oefeningen ter ondersteuning op het gebied van Engels. Bovendien kun je je als reservist beter verplaatsen in militairen. Dit inzicht kun je gebruiken bij de ontwikkeling van opleidingen.”

‘Ik heb 3 maanden gevaren’

Reservistenfuncties:

“Ik begon als landmacht-reservist, maar toen ik vanuit het Talencentrum een burgerfunctie kreeg als medior-docent Engels op de NLBEOPS, stapte ik over naar de marine. Ik heb 3 maanden gevaren als specialist amphibious assault routines en ik heb opdrachten aan wal gedaan. Nu draai ik 2 functies als reservist. Ik ben 1 à 2 keer per jaar Officier Belast met de Leiding van de Algemene Militaire Opleiding Reservisten op Schaarsbergen en opleidingsmanager van de Specifieke Officiersopleiding Koninklijke Marine Reservisten en Specialisten. Ik zorg voor alle randvoorwaarden. Denk daarbij aan de contacten met het Dienstencentrum Personeelslogistiek dat het aannameproces doet, het Bureau Bijzondere Instroom, de inhoud en planning van de opleiding en de communicatie richting de studenten.”

Waarom reservist:

“Als reservist ben ik op een andere manier betrokken bij de organisatie. Ik heb een beter beeld van beroepsmilitairen gekregen, snap hun belevingswereld beter. Mijn tijdelijke plaatsing op een schip heeft daaraan een grote bijdrage geleverd. Als er een militair carrièrepad was voor mensen uit het onderwijs, net zoals dat er voor burgermedewerkers is, zou ik overwegen beroeps te worden. De combi van zowel burger als reservist zijn bij de marine, bevalt me trouwens ook erg goed.”

Wie: Luitenant ter zee 3 Franka Wigman (24)

Achtergrond: Internationale Relaties en Betrekkingen, met specialisatie Cyber en Oorlogswetenschappen

Militair werkstudent:

“Na mijn VWO studeerde ik Internationale Politicologie en hoorde ik van iemand over Defensity College. Ideaal: tijdens een civiele studie werken bij Defensie. Defensie leek me altijd al een leuke en interessante werkgever, maar liever wilde ik eerst een studie voltooien. Werken bij Defensie kan daarna altijd nog, dacht ik. Nu kan ik het combineren.”

Reservist sinds:

“Ik ben nu ongeveer 3 jaar militair-werkstudent en daarmee ook reservist. Naast mijn studie – ik volg nu masteropleidingen op het gebied van cyber en war studies – werk ik 2 dagen per week voor Defensie. Elke 6 maanden wissel ik van plek. Momenteel werk ik bij de permanente Nederlandse vertegenwoordiging op de ambassade in Brussel.”

‘We draaiden mee in de dagelijkse operatie van het schip’

Ervaring bij marine:

“Binnen Defensie voel ik mij het meest thuis bij de marine. Ik hou gewoon van water én van reizen. Als militair werkstudent heb ik 3 weken gevaren met de Pelikaan van Den Helder naar Curaçao en met Zr.Ms. Karel Doorman 6 dagen op de Noordzee tijdens een oefening. Ik voer mee vanwege mijn onderzoek naar verduurzaming bij de marine. Tijdens dit onderzoek richtte ik me op de sociale kant van klimaatverandering, mijn collega deed de technische kant. We hebben veel mensen geïnterviewd, van matroos tot commandant. Maar we draaiden ook mee in de dagelijkse operatie van het schip: op het dek, in de kombuis en de wasserij. Vaak zie je dingen pas als je ze zelf ondervindt. En als buitenstaander merk je vaak meer op dan wanneer iets al routine is geworden.”

Waarom reservist:

“Bij Defensie kun je qua vakgebieden alle kanten op, dat vind ik heel bijzonder. Dat in combinatie met reizen, maakt het heel aantrekkelijk. In mijn functies was ik niet alleen betrokken bij het theoretisch onderzoek, maar ook bij de praktijktesten. Die afwisseling en van A tot Z betrokken zijn, is heel leuk. Tijdens het varen overwoog ik even om mijn studie te stoppen. Maar ik ben er nog niet uit of ik beroepsmilitair wil worden. Het hangt ervan af welke deuren dan open en welke dicht gaan. En anders wil ik sowieso reservist blijven.”

Reservist worden?

Iedere beroepsmilitair die uitstroomt, kan direct reservist worden. Je hoeft niet meteen ingezet te worden, maar creëert voor jezelf wel mogelijkheden voor de toekomst. Komt er een interessante behoeftestelling vanuit de organisatie voorbij, dan kun je die gemakkelijk oppakken, zonder dat je dan nog het hele aanstellingstraject van een aantal maanden (opnieuw) moet doorlopen. Ook terugkeren als beroepsmilitair is makkelijker als je reservist bent. Voltijd reservist worden kan ook, op tijdelijke basis. Dat doen zo’n 100 tot 150 collega’s. Maar de meesten werken zo’n 10 tot 25 dagen per jaar (verdeeld over meerdere opkomstmomenten) als reservist. Kijk voor meer informatie op: https://werkenbijdefensie.nl/reservist-marine.