Tekst LTZ 2OC (SD) Joost Margés
Foto SGT Aaron Zwaal
Maritiem Drone Team valt op tijdens REPMUS en Dynamic Messenger
Een zwerm drones die ver voor het schip uitvliegt en daar vijandelijke schepen kan vinden en (laten) aanvallen. Of die gezamenlijk, bijna autonoom, een zeegebied afspeuren naar een drenkeling. Het is toekomstmuziek, maar het Maritiem Drone Team (MDT) van CZSK werkt hard aan het scheppen van de voorwaarden hiervoor. Het hart van dit alles vormt een klein kastje, Genius genaamd. Het MDT was onlangs een opvallende deelnemer aan de experimentele Portugese oefening REPMUS.
De Portugese kustwateren bij Sesimbra en het schiereiland Tróia vormden onlangs het decor van REPMUS, wat staat voor: Robotic Experimentation and Prototyping Exercise Augmented by Maritime Unmanned Systems. Aansluitend kwamen alle innovatieve systemen samen binnen een operationeel scenario: de NAVO-oefening Dynamic Messenger. Alles bij elkaar werden het 3 weken van experimenteren, integreren, trainen en samenwerken tussen 16 landen, met zo’n 120 verschillende onbemande systemen.
Nederland zet zwaar in
De KM leverde dit jaar het Landing Platform Dock Zr.Ms. Rotterdam, het Luchtverdedigings- en Commandofregat Zr.Ms. Tromp en het MV Geosea van de Mijnenbestrijding Module Groep. Verder werd personeel van de Maritime Battle Staff ter beschikking gesteld. Dat stuurde het mijnenbestrijdingsgedeelte van de oefening aan vanuit Sesimbra. Ook de Defensie Materieel Organisatie en onderzoeksinstituut TNO waren aanwezig met onder meer een innovatieve barrière voor onderzeebootbestrijding. Ook niet alledaags was de test met 2 onbemande vaartuigjes die voor het eerst het dok van de Rotterdam binnenvoeren. Daarnaast sprong het genoemde MDT in het oog, met tal van experimenten en het gebruik van het nieuwe waterstof-vulstation, bedoeld voor de Nederdrone, waarmee voorafgaand aan REPMUS werd gevlogen.
Monden open
Adjudant TD Ramon Enzendorfer van het MDT zit na te genieten van beide oefeningen. En met hem sergeant TD Nathan Janssen. Zij hebben hier en daar de monden open laten vallen in Portugal. Zoals tijdens de Distinguished Visitors Day, waarbij tal van defensieautoriteiten uit binnen en buitenland de kunsten die het MDT verrichtte met grote interesse volgden.
Het team maakt nu onderdeel uit van de Directie Materiële Instandhouding, maar komt voort uit de afdeling Innovatie van CZSK. Het MDT blijkt een eind op streek bij het ontwikkelen van drones die vanaf de grond of een schip aangestuurd kunnen worden, en die in de toekomst ook rekening houden met elkaars aanwezigheid en samen een gebied kunnen uitpluizen.
Essentie van het verhaal
“Je geeft de software van Genius de opdracht om een plan te bedenken, waarop het systeem zelf berekeningen maakt”, vertelt Janssen. “Bijvoorbeeld: je stuurt 4 drones naar zee om een drenkeling te zoeken. Als de swarm de drenkeling vindt en als zodanig herkent, dankzij de ingevoerde data, dan maakt de drone die ‘m vindt een foto en geeft ‘ie de locatie door. Zo is de opdracht schaalbaar en heb je niet per drone een operator nodig die continu de videobeelden volgt.”
De sergeant noemt deze manier van optreden de ‘essentie van het verhaal’ van Genius. “Een drenkeling vinden, schapen tellen, inslagen herkennen, schepen zoeken; noem maar op.” Enzendorfer vult aan: “Je geeft alleen het gebied op en de drones verdelen onderling de buit. De software in Genius moet uiteindelijk ook in andere onbemande systemen geïntegreerd kunnen worden; in de lucht, op het water, onderwater.”
Bondgenoten helpen
Andere landen zijn volgens Janssen nog vooral bezig met de ontwikkeling van de onbemande rijdende, varende en vliegende platforms op zich. “Wij houden ons inmiddels al bezig met hoe we alles als geheel kunnen toepassen binnen een missie”, zegt hij trots. Noblesse oblige, dus was het MDT niet te beroerd om bij te springen bij de bondgenoten. Enzendorfer: “We hebben anderen kunnen helpen door hun sensoren en antennes te plaatsen op onze NEO-drones tijdens REPMUS en Dynamic Messenger. Een daarvan was een multi-spectraal camera die met 5 kleuren vanuit de lucht de zeebodem in kaart brengt. Die kan heel snel belangrijke info opleveren in aanloop naar een landing, bijvoorbeeld.”
Elkaar goed begrijpen
“Binnen REPMUS keken we vooral vanuit engineers-perspectief naar elkaar”, vervolgt de adjudant. “Er was wel een operationeel commando, dat alle beelden van alle assets koppelde. Tijdens Dynamic Messenger draaide het vervolgens om de connectiviteit van alle verschillende systemen. De info moet wel ‘in 1 taal’ binnenkomen. Dat is nu nog moeilijk. Hoe kun je alles zien en elkaar goed begrijpen? Deze uitdaging aangaan, is een van de ‘sporen’ die we nu volgen. De doorontwikkeling van de Nederdrone op waterstof als platform voor Genius is een ander spoor. Dàn moeten we er nog voor zorgen dat de drones dankzij Genius samen in een swarm of cohort kunnen vliegen. En volgt nog de integratie van drones op de schepen. Dan moet je wel waterstof laten genereren en op kunnen slaan aan boord.”
Mogelijkheden eindeloos
En het uiteindelijke doel? Enzendorfer: “De mogelijkheid om met een formatie drones maritime situational awareness op te bouwen, ver voor het schip uit. Wat wil je als commandant weten? Binnen een conflict bijvoorbeeld waar vijandelijke schepen zich bevinden en deze onderkennen. Drones zijn op termijn ook nog wapendragend te maken of ze zouden de info kunnen doorgeven waarmee helikopters in staat zijn om torpedo’s te lanceren. De mogelijkheden zijn eindeloos.”
