04

Dit artikel hoort bij: Alle Hens 9

Gezamenlijke data tegen dreiging

Tekst KAP Arthur van Beveren
Foto Marine Nationale, US Navy

Plot Level Data Exchange and Fusion vergroot en versnelt beeldopbouw op zee

Met de komst van hypersonische en zeer manoeuvreerbare dreigingen is de noodzaak om sneller en nauwkeuriger te reageren actueler dan ooit. Tijdens de oefening 'At Sea Demonstration/Formidable Shield 2021' voerde Zr.Ms. De Zeven Provinciën samen met het Franse fregat FS Forbin een bijzonder experiment uit om de operationele waarde van 'Plot Level Data Exchange and Fusion' (PLDEF) voor beeldopbouw te onderzoeken.

Elke seconde telt wanneer een vijandelijke raket met 5 keer de snelheid van het geluid op je afkomt. Sensoren als een radar voorzien de commandocentrale van tracks van dit soort raketten, schepen of vliegtuigen. Een scherm toont zo’n track van een object, met een positie, richting en alle mogelijke extra informatie. Het uitwisselen van tracks tussen eenheden is niet nieuw. Plot Level Data Exchange and Fusion (PLDEF) brengt wel iets nieuws en geeft eenheden de kans plots uit te wisselen. Die plots vormen samen een track, en hoe meer plots, des te nauwkeuriger de track en daarmee het zicht op de dreiging.

Foto links: Zr.Ms. De Zeven Provinciën met HNoMS Fridtjof Nansen (F310), links, en het Duitse fregat FGS Hamburg (F220), midden, tijdens de oefening 'At Sea Demonstration/Formidable Shield 2021'. Foto rechts: het Franse fregat FS Forbin. De schepen wisselden 'real time' radarplotdata uit.

‘Hoe meer plots, des te hoger de trackkwaliteit’

Complex en uitdagend

“Bij het PLDEF-experiment werden real time radarplotdata uitgewisseld tussen Zr.Ms. De Zeven Provinciën en het Franse fregat FS Forbin”, weet Teun de Groot. Hij is Senior Naval Systems Integrator bij de afdeling Maritieme Systemen (AMS) van de Directie Wapensystemen & Bedrijven van de Defensie Materieel Organisatie (DMO) en werkte mee aan het project. “Het was de eerste keer in Europa dat 2 verschillende landen dat deden. Het gebeurde aan beide kanten bovendien op eigen hardware, dus verschillende systemen, wat de integratie extra uitdagend maakte. Een echt geïntegreerd binationaal systeem dus.”

Voordelen

Een complexe techniek, maar wel een met verschillende voordelen, volgens De Groot. “Het verbetert het tactische plaatje onder andere door vroegtijdige track-initiaties, betere nauwkeurigheid en betere track-continuïteit.” Naast de verhoogde kwaliteit van de track kan de nieuwe methode beter omgaan met jamming of stealth-eigenschappen van het doel. “Wat de eigen radar onvoldoende ziet, door obstakels als bergen, regen en andere verstoringen, wordt zichtbaar als er plots worden toegevoegd van een bevriende radar vanuit een andere positie. Stealth is vaak geoptimaliseerd voor een bepaalde benaderingshoek, vanuit een andere positie zijn plots makkelijker te realiseren.”

In de commandocentrale van de FS Forbin komen de gezamenlijke 'tracks' binnen.

‘Complexe techniek maar wel met voordelen’

Multi Platform Engagement Capability

DMO heeft Thales en TNO betrokken bij deze ontwikkeling vanwege hun technische kennis en kunde. Zij hebben een PLDEF-testopstelling gemaakt en samen met de Directie Materiële Instandhouding (DMI) van de Koninklijke Marine verbonden met radars en systemen aan boord van schepen. “We hebben voor het experiment samen met Frankrijk een gerubriceerd netwerk opgezet. De verbinding, inclusief satellietcommunicatie tussen het schip en dit binationale PLDEF-netwerk, is door JIVC ontwikkeld. Frankrijk deed een vergelijkbaar trucje en via deze communicatieketen was De Zeven Provinciën verbonden met het Franse fregat”, vertelt De Groot over de verwerking van de gegevens.

De Forbin lanceert een ASTER 30-raket tegen een supersonisch doel.

Gebruikservaringen

“We kozen voor het Franse PLDEF-protocol als data-formaat. Zij lopen iets voor op ons, maar samen doen we al langer onderzoek naar dit concept onder de paraplu van de Multi Platform Engagement Capability (MPEC), de Europese tegenhanger van de Amerikaanse Cooperative Engagement Capability (CEC). Het uiteindelijke doel van PLDEF is dat we tracks bouwen die de wapensystemen direct kunnen aangrijpen.” Als extra aandachtspunt tijdens de volgepakte oefening At Sea Demonstration/Formidable Shield 2021 werd PLDEF niet direct met open armen ontvangen. “Maar de operationele toegevoegde waarde van deze techniek werd direct duidelijk op de eerste dag toen het experiment met Frankrijk begon”, besluit De Groot.