Mijnenruimen blijft monsterklus

SNMCMG1 ruimt stug verder richting spetterend einde

Van oefening naar oefening en van haven naar haven. Zo vliegen – zelfs in coronatijd – 6 maanden snel voorbij. Vlootverband Standing NATO Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1), voor ’t eerst in 5 jaar weer onder Nederlands commando, bewaart het klapstuk voor het einde: alleen oefening Baltic Operations (BALTOPS) staat nog op het programma. Commandant kapitein-luitenant ter zee Jan Wijchers blikt vlak voor de finish terug op de reis. 

89 explosieven werden de afgelopen maanden gevonden in de Noord- en Oostzee. Het NAVO-flottielje, met mijnenjagers uit onder meer Nederland, België, Duitsland, Estland, Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk, kon er 41 ruimen tijdens Historical Ordnance Disposal Operations: dagen gericht op het vinden van explosieven. Een druppel op een gloeiende plaat, als je bedenkt dat er in de Eerste en Tweede Wereldoorlog in deze zeegebieden alleen al zo’n 80.000 mijnen werden gedropt. Dit maakt het mijnenruimen tot een monsterklus.

Maar er stond nog veel meer op het programma van SNMCMG1. “Ten eerste zijn we hier de belangrijkste force op het water, omdat we snel ter plaatse kunnen zijn. We staan gereed om direct door de NAVO te worden ingezet voor het hogere geweldsspectrum. Het is een goede zaak dat we zo’n vlootverband hebben en dat partners bijdragen.” 

Test

Om die verantwoordelijkheid van operationele gereedheid te kunnen waarborgen, oefenen de schepen wekelijks zaken als communicatie, zeemanschappelijke navigatie en calamiteitenbestrijding. “We zorgen dat we ons kunnen verdedigen tegen asymmetrische dreiging. Onder meer door veel samen te oefenen. Zo bouwen we ook aan een internationale samenwerking van hoog niveau. Als er een schip bij komt, moeten we op elkaar ingewerkt raken. Met een week zijn ze up to speed. Iedereen is NAVO-opgeleid en werkt met dezelfde procedures. We merken dat het daardoor heel vlot verloopt.” 

BALTOPS, de laatste en grootste oefening, moet dus nog komen. “Dat wordt de test die we nog niet hebben gehad. De staf is er van het begin tot het einde bij. Er doen tientallen schepen, onderzeeboten en vliegtuigen mee, waaronder amfibische eenheden. We oefenen de gezamenlijke luchtverdediging, onderzeebootbestrijding, maritieme interdictie en mijnenbestrijding. Ik kijk er enorm naar uit.”

Moraal 

Wijchers en zijn bemanningen zagen de afgelopen maanden havens in alle Baltische staten. “De havenbezoeken zoals we ze zijn gewend, zijn door corona onmogelijk gemaakt.” Toch kon de bemanning zo nu en dan vaste grond onder de voeten voelen. “We hebben bijvoorbeeld boswandelingen gemaakt in afgelegen, rustige gebieden in Letland, Litouwen, Finland, Polen en Duitsland.  Zulke bezoeken plannen, kost veel tijd. Maar het wordt enorm gewaardeerd: en wie het kleine niet eert…” 

De commandant hecht veel waarde aan een hoog moraal. “Ik druk opvarenden op het hart goed contact te houden met het thuisfront. Dat is zo belangrijk: met de steun van thuis kan onze bemanning hier optimaal presteren.” Corona heeft volgens Wijchers ook een onvoorzien groot voordeel. “Normaal spat iedereen tijdens een havenbezoek uiteen. Nu kunnen we alleen gezamenlijk op pad, met busjes die ons naar afgelegen plekken brengen. Daarnaast kunnen de bemanningen van schepen uit het vlootverband ongelimiteerd bij elkaar op bezoek. Er zijn vriendschappen gesloten en netwerken uitgebreid. Dat draagt bij aan het plezier.”