Tekst Bert van Elk
Amerikaanse onderschepping dankzij Nederlandse radar
USS Paul Ignatius vernietigde onlangs tijdens de NAVO-oefening At Sea Demonstration/Formidable Shield een ballistische raket. Knap werk, maar niet bepaald baanbrekend. Of juist wel? Nou en of, want het Amerikaanse schip was tot de vernietiging in staat dankzij de radarinformatie van Zr.Ms. De Zeven Provinciën, zo'n 250 kilometer verderop.
De onderschepping gebeurde op 100 kilometer hoogte met een snelheid van 6.000 kilometer per uur. Het was het hoogtepunt tijdens de 2-jaarlijkse oefening die ten noorden van Schotland plaatsvond. De zogenoemde launch-on-remote lukte dankzij de informatie die de gloednieuwe SMART-L Multi Mission/Naval-radar verzamelde. Het was voor het eerst dat een Europees marineschip dat deed.
Zr.Ms. De Zeven Provinciën schakelde de aanstormende raket niet zelf uit, want het CZSK heeft het Standard Missile3 niet in het arsenaal. Naast de US Navy schafte alleen de Japanse marine deze peperdure raket aan.
Hoe ging de uitschakeling in z'n werk? Een Amerikaanse eenheid lanceerde vanaf de Hebriden op zo'n 450 kilometer afstand een aantal keren een ballistische doelraket. De aan de oefening deelnemende eenheden detecteerden en volgden het projectiel. Tegelijk vielen vanaf de kust gelanceerde drones, zogenaamd 'anti-scheepsraketten', het vlootverband aan.
'De SMART-L Multi Mission/Naval-radar is de allernieuwste long range multi mission radar voor lucht- en ruimtebewaking'
Nieuwe Multi Mission-radar
De SMART-L Multi Mission/Naval-radar is de allernieuwste long range multi mission radar voor lucht- en ruimtebewaking. De apparatuur kan een zeer groot aantal lucht- en ruimteobjecten detecteren. Zr.Ms. De Zeven Provinciën geeft de tracking- en detectiegegevens door aan zowel andere schepen op zee die zich met ballistic missile defence (BMD) bezighouden als BMD-installaties op land. Zr. Ms. De Zeven Provinciën kan daardoor een eskader beschermen tegen anti-scheepsraketten. Het vlaggenschip van de KM ontving maart vorig jaar als eerste de multi mission radarupgrade van Thales. Ook de andere 3 Luchtverdedigings- en Commandofregatten krijgen de nieuwe radar samen met andere systemen, als onderdeel van een moderniseringsprogramma.
'Nederland kan als enige Europese land zowel in de ruimte kijken als tegelijkertijd het luchtruim rond het eskader scannen op inkomende raketten’
Tegelijk in de ruimte en het luchtruim kijken
"Dankzij de Nederlandse radarsystemenindustrie lopen we voorop met radarsystemen die ballistische raketten tracken", aldus het hoofd operationele dienst luitenant-ter-zee 1Kevin Stolk. "Dat is uniek. Nederland kan als enige in Europa zowel in de ruimte kijken als tegelijkertijd het luchtruim rond het eskader scannen op inkomende raketten. Wij werken veel samen met andere landen. De NAVO-marines delen veel van de gegevens die zijn verzameld."
Tijdens een ander deel van de oefening zorgde het Nederlandse fregat, tijdens het detecteren en tracken van ballistische doelen, voor de luchtverdediging. Op 20 mei schoot de bemanning van het fregat met succes 2 Evolved Sea Sparrow Missiles af op een supersonisch vliegend projectiel.
Capaciteit samenvoegen en integreren
Zr.Ms. De Zeven Provinciën speelt een belangrijke rol in Integrated Air and Missile Defense (IAMD). Hierbij wordt de luchtverdedigingscapaciteit van de NAVO-lidstaten en bondgenoten samengevoegd en de command & control-structuur geïntegreerd.
Goedkoop
Ballistische raketten zijn langeafstandswapens die in een ballistische baan worden afgeschoten. Ze kunnen een afstand afleggen tussen de 100 en 6.000 kilometer. Ballistische raketten vormen een grote dreiging, ze zijn relatief goedkoop en simpel te voorzien van massavernietigingswapens. Eenmaal gelanceerd, is er door de hoge snelheid weinig tijd om ze uit te schakelen. Met ballistic missile defense early warning is tijdige waarneming en een snelle reactie mogelijk.
Formidable Shield 2021
Liefst 10 landen (België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Italië, Nederland, Noorwegen, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten) deden met 15 schepen en 3.300 militairen mee aan Formidable Shield.
Joint Warrior 2021
Tegelijkertijd met de oefening At Sea Demonstration/Formidable Shield vond in de wateren rond Schotland van 13 tot en met 20 mei de oefening Joint Warrior 2021 plaats. Daaraan nam voor Nederland het Multipurpose fregat Zr.Ms. Van Amstel met een NH90 maritieme gevechtshelikopter deel. In totaal waren bij de internationale oefening 58 vliegtuigen, 16 schepen uit 14 landen en 3.725 militairen betrokken. Tijdens Joint Warrior draaide het om de strategische en tactische verdediging van de soevereiniteit van een fictief land.
