Dankbaar voor Doorman

JSS doet veel, maar kan zo nodig nog meer

Bepakt en bezakt en berekend op vele taken. Zo vertrok het Joint Support Ship Zr.Ms. Karel Doorman in april richting Sint-Maarten en aansluitend Curaçao. Inmiddels is het schip ruim een maand in het Caribisch gebied. Tijd voor een tussenstand, bij monde van commandant kapitein ter zee Henk Suurveld. “Laat ik vooropstellen dat we blij zijn dat de situatie minder ernstig is dan verwacht. De effecten van de lockdown op de samenleving en de economie moeten we echter niet onderschatten. Goed dus dat wij hier zijn; dat laten lokale bewoners ons ook weten.”

Welke opdracht kreeg u mee?

“De overtocht naar de West duurt 11 dagen. Zoals we deze hele Coronacrisis al merken, kan er in 11 dagen veel veranderen. Daarom waren wij voorbereid op een groot aantal uiteenlopende taken, zoals transport van personeel en goederen, maritieme grensbewaking ter ondersteuning van de Kustwacht Caribisch Gebied en eventuele ondersteuning bij het handhaven van de openbare orde. Wij hadden ook al medische faciliteiten aan boord, voor niet Corona-gerelateerde spoedzorg, maar het benodigde personeel moest daarvoor nog wel worden ingevlogen. Het was daarom ook afhankelijk van de lokale situatie, op het moment van aankomst, waarvoor wij zouden worden ingezet. Dit is overigens juist de kracht van het Joint Support Ship, dat vaak wordt vergeleken met een Zwitsers zakmes, door het brede scala aan capaciteiten.”

Wat trof u aan op Sint-Maarten?

“Toen we aankwamen op Sint-Maarten was de algehele situatie nog onduidelijk. Vanaf de steiger zagen wij dagenlang een samenleving die stillag; geen mensen en auto’s op straat, gesloten winkels en lege stranden. Het Coronavirus vormt een gevaar voor de volksgezondheid, maar de indirecte effecten ervan treffen de economie en daarmee de samenleving ook zwaar. Wat het medische betreft, bleek het na aankomst niet noodzakelijk om de plaatselijke intensive care-capaciteit te versterken. Dus hoefden er geen medici te worden ingevlogen, om onze eigen faciliteiten in te richten en te gebruiken. Dat was natuurlijk een goed teken. Hoewel we dus niet medisch bij hoefden te springen, kregen we toch veel waardering van de bevolking voor het ‘er zijn’.”

Wat deed u met de opstappers en het materieel?

“Op Sint-Maarten hebben wij 48 mariniers van 12 Raiding Squadron aan land gezet, net als 29 voertuigen: vrachtwagens, Landrovers en ambulances. Zij zijn ook daadwerkelijk ingezet bij handhaving van de openbare orde. Vervolgens hebben we inlichtingenpersoneel van het Joint Intelligence, Surveillance, Target Acquisition & Reconnaissance Commando (JISTARC) aan boord genomen en hen met hun middelen afgezet op Aruba. Daarna hebben we goederen afgezet op Curaçao. Hier troffen we een vrijwel gelijke situatie aan als die op Sint-Maarten. Zo liep er slechts een enkele Curaçaoënaar op straat, waren parkeerplaatsen leeg en bleven markten en horeca gesloten. De effecten van de lockdown op de samenleving en economie waren direct zichtbaar, zelfs vanaf het schip. Ook hier overigens veel positieve reacties op onze aanwezigheid.”

Blijkt nu dat het medisch allemaal wel meevalt?

“Laat ik vooropstellen dat we blij zijn dat de situatie op de eilanden minder ernstig is dan verwacht. Het aantal coronabesmettingen is, onder andere door de strenge lockdown-maatregelen, in vergelijkingen met andere landen in de regio relatief laag. Medisch gezien bleek de lokale capaciteit, al dan niet aangevuld vanuit Nederland, voldoende. Hierdoor hebben wij geen medische bijstand hoeven verlenen. Wat echter niet onderschat moet worden zijn de effecten van de lockdown op de samenleving en de economie. Veel bewoners hebben nu geen of minder inkomen en dat heeft een grote impact op de samenleving.”

Vindt u het van belang dat de Doorman is afgereisd?

“Absoluut. Op voorhand was de situatie onzeker en was de ontwikkeling van de crisis moeilijk te voorspellen. Dat wij als Karel Doorman konden en kunnen bijdragen aan de geruststelling van de lokale bevolking in het Caribisch deel van ons Koninkrijk, is een belangrijke en dankbare taak. Het gaat namelijk ook om het gevoel dat wij de bevolking geven, door het feit dat je aanwezig bent in een gebied. Je laat hiermee zien dat, mocht het nodig zijn, je er voor hen bent en hulp kan verlenen als de situatie verslechtert.”

Wat ziet u nu als belangrijkste taken?

“Dat is de militaire transportfunctie tussen de eilanden en de kustwachttaken. Hiervoor worden ook de Cougars van het Defensie Helikopter Commando (DHC) bijna dagelijks ingezet. Mocht het nodig zijn, dan kan de Doorman daarnaast op tal van fronten de lokale autoriteiten assisteren. Als de situatie verslechtert, hebben wij materieel aan boord en personeel op notice to move staan om medische ondersteuning te verlenen.”

En als er nu plotseling een orkaan opsteekt?

“Als er een orkaan langskomt in de periode dat wij hier zijn, kan het schip van toegevoegde waarde zijn op het gebied van strategisch zeetransport en medische ondersteuning. Tevens kunnen we onze Cougars dan inzetten voor beeldopbouw of medische evacuaties. Daarnaast heeft het schip voldoende artikelen aan boord om noodhulp te bieden na een orkaanpassage. Denk hierbij aan rantsoenen, tenten, water en medicijnen.”

Wilt u ten slotte nog iets zeggen?

“Ja. We zijn in april vertrokken onder unieke omstandigheden. Normaal laten wij een veilige thuissituatie achter om ondersteuning te verlenen in een instabiele regio. Dit keer lieten we ook een onzeker thuisfront achter. Het doet mij goed om, ondanks alle onzekere omstandigheden, vastberadenheid bij mijn bemanning te zien, om bij te dragen aan het goede. Ondanks het gemis van thuis zie ik, zowel bij jong als oud, gedrevenheid bij de uitvoering van de werkzaamheden. En nog iets, ook heel belangrijk: op dit moment is qua Corona iedereen aan boord gelukkig gezond.”