Tekst Jack Oosthoek
Foto SGT Jan Dijkstra

x
Mariniers landen op de kust van Noorwegen. Veel militairen die de dienst met functioneel leeftijdsontslag hebben verlaten, missen de uitdaging van het militaire leven. (Foto: René Ketting)

Steun voor een collega door een collega

“Ik zie het in iemands ogen wanneer problemen diep zitten.” Voormalig adjudant van de mariniers Ronald van der Kris gaat het liefst gisteren nog als vrijwilliger aan de slag bij het Post-Actieven Netwerk Koninklijke Marine (PANKM). De nieuwe organisatie beoogt militairen die privé in ruw vaarwater zitten de helpende hand te reiken.

Kapitein-luitenant ter zee b.d. Anniek Reiff nam het initiatief voor het PANKM. “We moeten groeien.”

‘Kracht door kameraadschap’. Dat is het motto van het PANKM, op 1 februari opgericht op de Van Ghentkazerne in Rotterdam. Het initiatief komt van kapitein-luitenant ter zee b.d. Anniek Reiff, tot haar functioneel leeftijdsontslag in 2013 hoofd Personele Zorg van het Commando Zeestrijdkrachten. Zij speelde al jaren met het idee om het Collegiale Netwerk Koninklijke Marine een vervolg te geven door ook in problemen verkerende postactieve militairen de helpende hand te bieden. En dan ook oud-medewerkers die de kwalificatie ‘veteraan’ aan hun neus voorbij zagen gaan. 

Voor de oprichtingsbijeenkomst op de Van Ghentkazerne bestond veel belangstelling. Midden, op de voorgrond, plaatsvervangend Commandant Zeestrijdkrachten generaal-majoor der mariniers Frank van Sprang. De marineleiding juicht de oprichting van het PANKM toe. Links geeft Anniek Reiff tekst en uitleg.

Kort en geheim

De Koninklijke Marine kent een grote groep oud-militairen die nooit op ‘ernstmissie’ zijn geweest. Ze werden echter vaak wel ‘stevig’ operationeel ingezet en/of ondersteunden ernstmissies wel degelijk, begint Reiff haar verhaal. “Neem personeel van de Onderzeedienst, de Dienst Speciale Interventies, van schepen die meededen aan counter drugs-operaties en explosievenopruimers: hun acties duurden vaak kort en waren soms geheim waardoor ze officieel niet bestaan. Daardoor zijn deze militairen geen veteraan en kunnen zij geen beroep doen op de voorzieningen in de Veteranenwet. Door collegiale steun te bieden wil het PANKM dit verbeteren. Steun voor een collega door een collega, een ‘kracht’ die zich binnen de marine heeft bewezen. We laten postactieven er niet alleen voor staan.” 

Antiterreuroefening van Defensie in de haven van Rotterdam. Door hun vaak korte inzet in een missiegebied zijn leden van onder meer de Dienst Speciale Interventies geen veteraan. (Foto: SM Maartje Roos)

‘We laten postactieven er niet alleen voor staan’

Luisterend oor

De problemen van oudgedienden zijn even alledaags als divers. Sommigen ontdekken dat ze een missie nog niet helemaal hebben verwerkt. Anderen zijn ten prooi gevallen aan een scheiding of missen de uitdaging van het militaire leven, de saamhorigheid en de humor. Aangezien de buitenwacht ze toch niet begrijpt, willen ze daarover met een oud-collega praten. Aan de op dit moment 27 PANKM-vrijwilligers de taak om een luisterend oor te bieden en klankbord te zijn. Als postactieve militairen spreken zij dezelfde taal. Wegen de problemen zwaar? Dan kan worden besloten om advies in te winnen bij het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk of om via een huisarts professionele zorg te consulteren, legt Reiff uit. “Want het PANKM is geen hulpinstantie. Evenmin willen we concurreren met het Veteraneninstituut, maar samenwerken waar dat kan. Wij vormen een aanvulling op de bestaande voorzieningen voor oud-militairen.” 

‘Het PANKM is geen hulpinstantie’

Geen overbodige luxe

Majoor der mariniers b.d. Piet Kruithof weet het bijna zeker. Het PANKM is geen overbodige luxe. Kruithof is als voorzitter van het Contact Oud-Mariniers nauw betrokken bij het PANKM. De tijd zal volgens hem leren hoeveel oud-marinemensen met problemen worstelen. “Maar eerst gaan we 3 jaar lang met financiële steun van het Karel Doorman Fonds na hoe groot de behoefte aan het PANKM is. Is er voldoende draagvlak? Welke koers moeten we varen? Wat ons betreft worden we in de toekomst een vast onderdeel van de personele zorg voor oud-marinemensen.”

Majoor der mariniers b.d. Piet Kruithof, voorzitter van het Contact Oud-Mariniers en pleitbezorger van het PANKM.

Ook vrijwilliger Ronald van der Kris vermoedt dat de nodige oud-marinemilitairen privé in de knel zitten. De door de wol geverfde adjudant b.d. weet hoe het zit. Hij was bij het Korps Mariniers onder meer collegiaal netwerker en gespreksleider bij adaptatiegesprekken na missies. Die bereiden uitgezonden personeel voor op hun terugkeer naar huis. “Het is belangrijk dat iedereen na een missie met een ‘schoon’ hoofd terugkomt in Nederland.” Het PANKM zal de kennis en ervaringen van Van der Kris goed kunnen gebruiken. “Het zit in mijn aard mensen te helpen.”

Oude rot in het vak adjudant van de mariniers b.d. Ronald van der Kris staat te trappelen om voor het PANKM aan de slag te gaan.

‘Het is belangrijk dat iedereen na een missie met een ‘schoon’ hoofd terugkomt in Nederland’

Niet lang nadenken

Dat geldt ook voor adjudant van de mariniers John de Ruiter. Toen Reiff hem voor de oprichtingsbijeenkomst uitnodigde, hoefde hij niet lang na te denken. Als managementtrainer en vertrouwensman van het Commando Zeestrijdkrachten weet hij wat het inhoudt om mensen met problemen te begeleiden. Daarnaast ervoer hij na een para-ongeval aan den lijve hoe vitaal collegiale steun is. “Onder meer daardoor kwam alles goed. Ja, na mijn functioneel leeftijdsontslag zie ik mezelf wel voor het PANKM ‘het veld’ in gaan. De oprichtingsbijeenkomst vond ik in elk geval heel pakkend.”

‘Ik zie mezelf wel voor het PANKM ‘het veld’ in gaan’

Adjudant van de mariniers John de Ruijter wil zich na zijn actieve diensttijd gaan inzetten voor het PANKM.

Contact

Behoefte aan contact met het PANKM? Stuur een mail met je naam en contactgegevens naar pankm2019@gmail.com. Een coördinator neemt contact met je op voor een gesprek. Zo nodig krijg je een netwerker van het PANKM toegewezen.  

Onderzeeboot.
Onderzeeboot Zr. Ms. Zeeleeuw tijdens een rustmoment. Veel militairen gaan nooit op ‘ernstmissie’, maar ondersteunen die wel degelijk. (Foto: SM Gerben van Es)