Werken aan wederzijdse waardering

Bezoek Friesland aan Havana benadrukt verbeterende band

Een mooi havenbezoek afleggen, na een intensieve en succesvolle operationele periode in de West, met 4 flinke drugsvangsten. Zo geschiedde, toen het OceanGoing Patrol Vessel (OPV) Zr. Ms. Friesland onlangs de haven van de Cubaanse hoofdstad Havana binnenvoer. Het werd een moment van ontspanning, maar het bood ook de kans om de bilaterale betrekkingen aan te halen. En wat weinigen vermoedden: er was een link naar de verovering van de Zilvervloot door Piet Hein.

In Havana meerde de Friesland af aan de Muelle International, de internationale kade. Het was pas de tweede keer sinds 1950 dat een Nederlands marineschip Cuba aandeed. 2 jaar geleden gebeurde dat voor het eerst sinds de Koude Oorlog, toen de eer eveneens aan de Friesland te beurt viel. Ook dit jaar bezorgden de Cubanen de Nederlandse opvarenden een warm welkom.

Piet Hein en de Zilvervloot

Cuba heeft een plek in de vaderlandse geschiedenis. Het was bij dit eiland dat Piet Hein in 1628 de Zilvervloot veroverde. De Spanjaarden financierden hun oorlogen voor een groot deel met zilver en goud uit de Zuid- en Midden-Amerikaanse koloniën. Piet Hein onderschepte met 31 zwaarbewapende schepen van de West-Indische Compagnie het kostbare transport ten noorden van Cuba. Een deel van de Spaanse vloot vluchtte de Baai van Matanzas in, waar Piet Hein de genadeslag uitdeelde. Zijn buit bestond vooral uit 177.000 pond zilver met een (voor die tijd) duizelingwekkende waarde van 11,5 miljoen gulden. Te vergelijken met een huidige waarde van ongeveer 100 miljoen euro. Deze middelen stelden de Republiek in staat om de Engelse Vloot in te huren en andere operaties tegen de Spanjool te financieren. Dat de daden van Piet Hein ook op Cuba niet onopgemerkt bleven, blijkt wel uit zijn standbeeld dat in de Baai van Matanzas staat.

Partners Caribisch Gebied

Deze historie vormt uiteraard een mooi kader, als Zr. Ms. Friesland 390 jaar later Havana binnenvaart. Dat realiseert kapitein-luitenant ter zee Nicole Kuipers zich ook. De commandant van de Friesland spreekt dan ook van een bijzonder bezoek. “Het onderstreept de goede relatie met Cuba”, benadrukt zij. “We zijn natuurlijk ook partners in het Caribisch Gebied. Hoewel Cuba zelf vooral gericht is op operaties in de territoriale wateren, is het land zeer bereidwillig om informatie uit te wisselen in de regio, ook met de VS. Ik denk dat het nog wel even zal duren voordat het een echte partner is binnen internationale counterdrugsoperaties.” De contacten zijn in ieder geval weer aangehaald en er is verder gewerkt aan wederzijdse waardering. 

Onder de indruk

De commandant van de Friesland bracht in Havana beleefdheidsbezoeken en hield gesprekken met vertegenwoordigers van marine en kustwacht. Aan boord van haar schip ontving zij Cubaanse gasten, samen met vertegenwoordigers van de Nederlandse maritieme sector. Onder de Cubanen ook een opgetogen schout-bij-nacht Luis Reyes Lopéz. “Ik ben trots dat u mijn land bezoekt en verheugd dat wij de banden kunnen aan halen”, aldus de plaatsvervangend commandant van de Cubaanse marine. Hij toonde zich onder de indruk van de OPV als platform (met NH90-helikopter en de snelle FRISC’s) en de mogelijkheden die het schip biedt voor operaties, zoals die veelal worden uitgevoerd in de Caribische Zee.

4.100 kilo niet op de markt

Dat laatste brengt Kuipers bij de kern van de zaak: de counterdrugsoperaties van de afgelopen periode. “Het begon met de Brisas del Mar, een Venezolaanse bark die drugs overboord zette, toen onze NH90 er naast hing en wij de bark naderden.” De vangst was ruim 400 kilo, door een FRISC opgevist uit het water. Naar schatting is er ook nog zo’n 500 kilo afgezonken. “In een ander geval konden we een go-fast na ruim 7 uur onderscheppen die ook onderweg was met zo’n 900 kilo cocaïne. Veel was al overboord gezet, maar wij troffen nog wel 90 kilo aan.” De Friesland kreeg ook een andere go-fast te pakken, maar de 1.000 kilo cocaïne die de boot vervoerde (gebaseerd op inlichtingen) verdween met de go-fast zelf in de golven, nadat het vaartuig in brand was gestoken. Een vierde succes ten slotte was er in samenwerking met Amerikaanse eenheden. Dit leverde een vangst op van 1.300 kilo. “We kunnen stellen dat de Friesland eraan heeft bijgedragen dat 4.100 kilo cocaïne niet op de markt is gekomen”, aldus een trotse commandant. 

Samenwerking stimuleren

Volgens de Nederlandse ambassadeur ter plaatse, Alexandra Valkenburg, ziet Cuba het bezoek van de Friesland als een erkenning voor de rol die het land internationaal (steeds meer) speelt. De politieke verschillen tussen Nederland en het communistische Cuba mogen genoegzaam bekend zijn. “Uiteindelijk hebben we het meeste belang bij een goede relatie; met open kanalen en dialoog”, verklaart zij diplomatiek. “Van daaruit kunnen we alles bespreken, ook mensenrechten. We zijn het niet altijd met elkaar eens, maar juist dat maakt de dialoog zo belangrijk.” Ook Valkenburg onderstreept dat de Friesland de afgelopen periode een belangrijke opdracht heeft uitgevoerd in de regio, in het kader van counterdrugsoperaties. “Daar hebben Cuba en Nederland belang bij. Het is belangrijk om de regionale samenwerking verder te stimuleren.”

Geen heldenontvangst

Vorige week liep Zr. Ms. Friesland de thuishaven van Den Helder weer binnen. Een heldenontvangst als Piet Hein te wachten stond, viel Kuipers en consorten niet te beurt. Daar was ook niet op gerekend. Toch ook wel opvallend, als je je realiseert dat de straatwaarde van 4.100 kilo cocaïne tussen de 164 en 287 miljoen euro mag worden geschat. En dat zijn toch bedragen waar ook Piet Hein ‘U’ tegen zou zeggen.