02

Dit artikel hoort bij: de Vliegende Hollander 03 | 2024

‘Wij zorgen ervoor dat onze muziek toegankelijk is’

Orkest Koninklijke Luchtmacht slaat handen ineen met Postmen

x
Leestijd: 7 minuten

Een ode aan de F-16, een stukje cabaret met fluitiste Marianne van Koolwijk en een knallende afsluiter met hiphopformatie Postmen. Het Orkest Koninklijke Luchtmacht (Orkest KLu) toonde tijdens de Nacht van de Militaire Muziek opnieuw het veelzijdige kunnen. Omdat het evenement tien jaar bestaat, was het Nationaal Militair Museum in Soesterberg dit keer twee avonden omgetoverd tot festivalterrein. Een leuke uitdaging dus voor chef-dirigent majoor Patrick Curfs die het programma voor het Orkest KLu samenstelde. “Wij zorgen er altijd voor dat onze muziek toegankelijk is.”

Tekst: Kirsten de Vries | Foto’s: Rob Gieling

Portret van chef-dirigent majoor Patrick Curfs.
Sinds 1 januari 2020 is Patrick Curfs chef-dirigent van het Orkest KLu. Foto: Defensie

Toegankelijk, actueel en buiten de eigen comfortzone. Het zijn de sleutelwoorden bij de twee succesvolle avonden voor majoor Patrick Curfs en het Orkest KLu. Actualiteit is er bij Goodbye F-16; de laatste toestellen worden dit jaar vervangen door de F-35. Maar ook Vergeten Oorlogsheldinnen met majoor-vlieger Jendy Jalving behandelt een actueel onderwerp. Ze vertelt tijdens de voorstelling over de rol van vrouwen binnen Defensie door de jaren heen. Toegankelijkheid is er bijvoorbeeld met een nummer uit de film Top Gun dat gebruikt wordt in het programma. Maar ook via acteur Frans Limburg die het verhaal vertelt van een gezin waarvan de vader op uitzending moet en hachelijke momenten meemaakt. Buiten de eigen comfortzone is het optreden met Postmen, tevens het sluitstuk van het evenement.

Musici van de luchtmacht aan het werk.
Musici van de luchtmacht spelen niet alleen in orkestvorm maar ook in kleinere groepen.

Verschillende stijlen

Tijdens de samenwerking met Postmen hebben de dirigent en frontman Remon Stotijn elkaar “wel een aantal keren diep in de ogen moeten kijken”. De stijlen van de hiphopformatie en het Orkest KLu liggen immers mijlenver uit elkaar. “Alsof je Nederlands en Chinees spreekt terwijl je allebei de andere taal niet kent. Dan kun je met oppervlakkig Engels wel een eind komen, maar op een gegeven moment wil je je gevoel uiten en dat wordt dan moeilijk.” Curfs noemt het werken met Postmen “een unieke klapper en artistiek verrijkend. We werken best vaak met andere artiesten, ook met muzikanten die normaliter niet in ons straatje passen. Wat betreft hiphop had ik al lang de wens om het eens te doen.”

Optreden Postmen samen met het Orkest Koninklijke Luchtmacht.
“Bij toeval kwamen we in gesprek met Postmen. Ik wilde hiphop en zij vinden ons orkest te gek”, aldus chef-dirigent majoor Patrick Curfs.

Toch is de keuze voor hiphop een heel spannende, zo geeft de chef-dirigent zelf ook toe. “Vindt het publiek het wel leuk? Slaat het aan en zit de zaal wel vol? Had ik geen tunnelvisie in de voorbereiding? Het is net als dat je eten hebt gekookt voor gasten. Bij de eerste happen ga je zitten kijken: vinden zij het ook lekker? Maar het publiek dat hier naartoe komt, weet dat het een bonte mengeling van muziekstijlen krijgt voorgeschoteld. Daarvoor staan ze open, anders komen ze niet.”

Publiek luistert aandachtig naar de verrichtingen van de musici.
Publiek luistert aandachtig naar de verrichtingen van de musici.
Ron Geurts krijgt het Ereteken voor Verdienste in zilver van generaal Jan-Willem Maas opgespeld.
Ron Geurts krijgt uit handen van generaal Jan-Willem Maas het Ereteken voor Verdienste in zilver.

‘Geslaagd is het voor mij als het publiek geïnspireerd naar huis gaat’

Lintje voor bedenker

Voor artistiek leider Ron Geurts was de Nacht van de Militaire Muziek dubbel feest. Behalve dat 'zijn' evenement 10 jaar bestaat, kreeg hij ook nog het Ereteken voor Verdienste in zilver. Een bijzonder moment voor de man die het evenement bedacht en oprichtte. “We zijn op twee manieren gegroeid de afgelopen tien jaar. Het is nu veel professioneler. In het begin hadden we geen tenten, geen backstage. Nu hebben we dat allemaal wel plus een artiesteningang en een tent met big bands. Maar we zijn ook inhoudelijk veranderd. Langzaamaan zijn we dieper in de thema’s gedoken. We denken veel na over wat het festival nodig heeft. Dat heeft ook met de tijdsgeest te maken.” Het thema van dit jaar is Makandra, wat in het Surinaams ‘samen’ of ‘met elkaar’ betekent. Zo geeft een band van de Militaire Kapel Suriname een optreden tijdens het evenement. “Ze hebben minder geld, maar ze hebben andere kwaliteiten. En dat vind ik heel waardevol. Het zijn echt artistiek ambassadeurs.”

Als het aan Geurts ligt, gaat het festival nog minstens tien jaar mee. En aan de bezoekersaantallen te zien, moet dat lukken. Ruim 3600 mensen komen in het jubileumweekeinde weekend naar Soesterberg. Het geheim? “Een goeie mix.” De artistiek leider maakt een vergelijking met eten. “Als je alleen maar friet verkoopt, krijg je niet iedereen mee. Dat is te eenzijdig. Er moet bijvoorbeeld ook pokebowl zijn. Geslaagd is het voor mij als het publiek met een vol hoofd en geïnspireerd naar huis gaat. Dat ze minstens een verhaal meenemen waarvan ze denken: ‘dat ga ik aan de buren vertellen’.”

De band van de Militaire Kapel Suriname op het podium.
De band van de Militaire Kapel Suriname maakte er een swingend feestje van.

‘De luchtmacht zit in het DNA van het orkest’

Zachte boodschap

De Nacht van de Militaire Muziek is voor Curfs sowieso een avond waarop alles kan. Het orkest, dat bijvoorbeeld wordt ingezet bij Dodenherdenking of een commandowisseling, heeft op een avond als deze de vrije hand, maar altijd met de luchtmacht in het achterhoofd. “De luchtmacht zit in het DNA van het orkest. Wij laten zien dat dit krijgsmachtdeel jong, vernieuwend en dynamisch is. Veel concerten van ons zijn op plekken waar onze vliegtuigen of helikopters overlast veroorzaken (relatieconcerten, red.). Wij moeten ervoor zorgen dat mensen   begrip opbrengen voor wat de luchtmacht doet. Ik denk dat ze dat heel goed begrijpen. Muziek werkt verbindend en ik krijg er soms wel een kick van hoe we muziek kunnen inzetten om dat doel te bereiken. Wij brengen de boodschap niet keihard van ‘zie dat nou eens in’, maar wij zijn een zacht middel om iets over te brengen. Dan hoef je het niet heel expliciet te zeggen. Mensen voelen het wel.”

‘De ambiance vind ik fantastisch, er hangt echt een festival-vibe’

Gerard (62)

“Ik ben alle tien edities geweest. Zelf ben ik amateur trombonist en de dirigent van mijn orkest speelt ook hier. Van tevoren download ik altijd het programma en dan maak ik een route. Er is bijna te veel om te bezoeken. De ambiance vind ik fantastisch, er hangt echt een festival-vibe. Het is een beetje als North Sea Jazz, maar er zijn hier meer muziekstijlen. Daar kom ik ook echt voor, niet zozeer voor het militaire. Maar ik had hier graag op zaterdag naar de voostelling van Peter van Uhm en Mart de Kruijf gewild. Dat leek me fantastisch om van hen alle ins en outs te horen wat betreft militaire geschiedenis, maar helaas heb ik dan een andere afspraak.”

Mensen lopen door het Nationaal Militair Museum in Soesterberg en bekijken het programmaboekje.
Het programmaboekje in de hand en struinen maar door het museum! Met ruim twintig optredens op verschillende podia was er voor ieder wat wils.

‘We zijn over de startbaan hier naartoe gefietst’

Chiel (50) en Els (45)

“We zijn zelf muzikanten, we spelen tuba en fagot. Het bezoeken van de Nacht van de Militaire Muziek is voor ons een jaarlijkse traditie, we zijn nu vijf keer geweest. We komen altijd veel bekenden uit de muziekwereld tegen en er zitten wat mensen die we kennen bij de orkesten. Zelf speelde ik tijdens mijn dienstplicht in het orkest van de Johan Willem Frisokazerne. Maar hier komen we echt voor de muziek, zo militair is het allemaal niet. Wat ons betreft zijn er te weinig marsen. Maar we maken er echt een uitje van. We slapen in de buurt, hebben een fiets gehuurd en zijn over de startbaan hier naartoe gefietst, de toeristische route.”

Foto van een volle zaal bij een optreden op de Nacht van de Militaire Muziek.
Ruim 3600 bezoekers kwamen op de Nacht van de Militaire Muziek af.

‘Het voelt helemaal niet gedwongen hier’

Ronald (26) en Myrna (22)

“Als kleine jongen ging ik altijd met mijn moeder naar de Nationale Taptoe. Toch een stukje vaderlandsliefde. Het is wel echt traditie om naar de Nacht van de Militaire Muziek te gaan, we zijn nu vier of vijf keer geweest. Onze moeder is er ook bij; het is echt een familieding. We kijken gewoon lekker wat er is. Het museum zelf is ook leuk. We zijn daar wel eens naartoe geweest met school.  De viering van 195 jaar Garderegiment Grenadiers en Jagers vonden we leuk. Dat was een mooi verhaal met goeie muziek. De muziek vinden we het belangrijkst.”

Het complete Orkest KLu bedankt het publiek voor hun aanwezigheid.