Tekst ritmeester Djenna Perreijn
Foto sergeant Aaron Zwaal

NH90 brengt drukke zeestraat in beeld

Tactical coördinator Wouter: “We komen straks thuis met een berg aan nieuwe ervaring.”

 Vissersbootjes, boorplatformen, koopvaardijschepen, oorlogsschepen, smokkelbootjes; vanuit de NH90-gevechtshelikopter zag de vliegcrew nog nooit zo veel scheepsverkeer. In de Golfregio vaart het team met zijn boordhelikopter sinds eind januari mee aan boord van Zr.Ms. De Ruyter. De maritieme aanwezigheid met missie Agenor moet spanningen in het gebied verminderen en vrije doorvaart garanderen.

De mannen van de NH90 hoeven zich niet te vervelen aan boord van Zr.Ms. De Ruyter. Vlieger luitenant ter zee 2OC Christiaan, tactical coördinator luitenant ter zee 2OC Wouter, sensor operator sergeant Dave en rescue operator marinier 1 Robbert vliegen bijna dagelijks. Hun eerste doel: patronen herkennen. Oftewel, een beeld schetsen van wat in dit gebied normaal is. Wouter: “Als we dat weten, kunnen we makkelijker zien wat juist niet normaal is; afwijkt. Met die informatie kan de inlichtingen-cell aan boord aan de slag.”

Het team brengt de routineuze vaarbewegingen in kaart. “Maar die kunnen per dag flink verschillen. Zo varen kleine bootjes niet uit bij een te wilde zee. Ergens slechts één keer langs vliegen is dus niet voldoende.”

Ook in de nachtelijke uren gaan de operaties van de NH90 door. De vliegdekofficier seint de helikopter met rode en groene lampen binnen.

Verder kijken

Zeker niet in de drukke zeestraat bij de Perzische Golf. Dave: “De eerste vlucht waren we overweldigd door alle contacten op de radar: talloze groene stipjes. ‘Hier een volledig plaatje opbouwen, gaat tijd kosten’, zeiden we direct tegen elkaar.” De taak van beeldopbouw en inlichtingen verzamelen is niet nieuw voor de vliegcrew. “Maar we werken wel voor het eerst boven zo'n drukbevaren zee”, vertelt Wouter. “Dat maakt deze nieuwe missie heel interessant.” 

‘De geopolitieke situatie hier is hoogst gevoelig’

Specifieke wensen

Naast de beeldopbouw, kijkt het team in de voorbereiding van elke vlucht naar de behoefte van het schip. Wouter: “De inlichtingen-cell en de commandocentrale hebben regelmatig wensen om specifieke informatie te verzamelen. Het fregat is voor de beeldopbouw beperkt tot de radarhorizon. Wij kunnen we veel verder kijken. De contacten die we detecteren zet datalink (dataverbinding tussen het schip en de helikopter, red.) automatisch door naar het schip. Zo zijn we een extra paar ogen van de De Ruyter.”

De crew van de NH90 vaart mee tot het schip in juni terugkeert in de haven van Den Helder.

Hoogst gevoelig

Toch is het met die extra paar ogen niet slim om overal te vliegen. “De geopolitieke situatie hier is hier uiterst gevoelig", vertelt Christiaan. “Het marinefregat vaart niet zomaar door de territoriale wateren. Vliegend respecteren wij dus ook ieders grenzen.” De crew plot vlieggebieden in het systeem en na elke missie bekijkt het team alle vliegbewegingen om er eventuele lessen uit te trekken.” 

‘Laveren tussen staten met uiteenlopende belangen’

De Nederlandse aanwezigheid met missie Agenor heeft een de-escalerend karakter. Wouter: “We laveren tussen staten met uiteenlopende belangen, dat maakt het een complex inzetgebied. We houden continu in de gaten dat alles wat we doen, past bij onze neutrale houding. Dat is interessant, we leren allerlei dingen. Niet alleen over de scheepsvaart in het gebied, maar bijvoorbeeld ook over de hoogte in relatie tot het radarbereik. We komen straks thuis met een berg aan nieuwe ervaring. Sowieso is het gaaf om aan een nieuwe missie te beginnen.”

Tijdens een oefening ‘hoisten’ takelt de rescue-operator een persoon in nood omhoog. Een search & rescue-taak van de helikopterbemanning die zich mogelijk kan voordoen.

Complexe samenstelling

Een andere uitdaging is het klimaat in de Golfregio. Dave: “We hebben te maken met hoge luchtvochtigheid en aflandige wind. Over het koele zeewater ligt een warme laag lucht. De complexe samenstelling van die luchtlaag heeft invloed op het radarbereik, zowel positief als negatief. Iedere keer proberen we het effect te voorspellen. Het is een leuke nieuwe puzzel om steeds op te lossen.”

Missie Agenor

Agenor is de naam van de militaire tak van missie EMASOH: European-led Maritime Awareness in the Strait of Hormuz. Frankrijk heeft de leiding en behalve Nederland steunen 6 andere Europese landen de missie. Luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. De Ruyter vaart de komende maanden door de Golfregio en passeert regelmatig de Straat van Hormuz. In dit economisch belangrijke zeegebied controleert het schip het zeerecht en monitort de activiteiten. Landen die het zeerecht schenden, worden aangesproken via de diplomatieke lijn: het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Naast de NH90-maritieme gevechtshelikopter gebruikt het fregat een moderne SMART-L-radar. De bewapening bestaat verder uit een 127 mm-kanon, een snelvuurkanon, torpedo’s, geleide wapens tegen vliegtuigen, raketten en anti-scheepsraketten. De vliegcrew van de NH90 vaart mee tot het schip in juni terugkeert in de haven van Den Helder.