Laatste actie ‘Prins Bernhard’

KDC-10 detachement neemt deel aan Amerikaanse airlift-oefening 

Inmiddels is de KDC-10 T-264 al vertrokken naar de Verenigde Staten om daar een nieuwe carrière te beginnen bij Omega Aerial Refueling Services Inc.. Maar ‘Prins Bernhard’ zoals het toestel op 29 september 1995 gedoopt werd, deed vorige maand nog mee met dé luchttransportoefening van de Amerikaanse luchtmacht. Tijdens Mobility Guardian 19 liet de KDC-10 zich nog 1 keer van zijn beste kant zien.

‘Tanker Pride’ staat er op 2 aan elkaar grenzende hangars. Treffend aangezien Fairchild Air Force Base (AFB) hét Amerikaanse tankersteunpunt aan de westkust is. Deze basis vormt het centrum van de oefening, maar is niet de enige daarvoor gebruikt. Ook McChord AFB in dezelfde staat, Travis in Californië en diverse oefengebieden en kleinere vliegvelden zijn beschikbaar. Niet overbodig met deelname van grote kisten als de C-5 en C-17. Die moet je ook maar even kwijt kunnen en er zijn nogal wat deelnemers.

Daaronder dus het detachement vanaf Eindhoven bestaande uit personeel van – uiteraard – het 334 Squadron, maar ook 940 en 942 en de Amerikaanse ‘contractor’ voor het onderhoud aan de tankboom en het RARO-bedieningsstation ervan. Deelname aan Mobility Guardian (MG) werd een jaar geleden concreet, geeft gezagvoerder KDC-10 en detachementscommandant majoor Mark Wasser aan. “We willen als 334 meer gestructureerd oefenen, verdeeld over het jaar." Op uitnodiging van de USAF ging hij op verkenning bij de Initial Planning Conference om te zien of deze oefening wat voor de KDC-10 van het 334 Squadron was.

Alles

De insteek van MG19 is namelijk niet wat 334 gewend is. “Normaliter is een fighter-oefening leidend en ondersteunen wij met tankervliegtuigen”, vervolgt Wasser. “Maar deze oefening draait om mobiliteit in ál zijn facetten. We kregen daar dan ook te horen: ‘We kunnen álles faciliteren wat jullie willen’. Daaronder dus air-to-air refueling (AAR, red.), maar er was bijvoorbeeld ook een humanitair scenario. Wij zouden dan aeromedevac missies vliegen.” Maar dat zou alleen interessant zijn als de Aadeling Operationele Gezondheidszorg meedoet. En die heeft net daarvoor in augustus een oefening met de Nederlandse helikopters op Fort Hood gedaan. Dat deel vervalt dus en blijft alleen AAR als hoofdtaak over.

KC-10

Van de organisatie krijgt de KDC-10 daarvoor 3 types toegewezen. “F-15’s – die kennen we natuurlijk. Ook C-17’s. Daar oefenen we regelmatig mee, met die van de Heavy Airlift Wing op Pápa.” Tijdens deze oefening is die eenheid er ook, maar 334 oefent deze keer niet met hen, maar met de Amerikaanse Globemasters. Wasser: “De klaring daarvoor kwam overigens pas op de eerste dag van de oefening… Ook tankten we Amerikaanse KC-10’en. Dat is wel bijzonder, want wanneer kom je die nou tegen?”
Als vlieger heb je voor in de cockpit geen zicht op wat er achter en onder het toestel gebeurd. “Maar je voelt het wel,” zegt Wasser, “heel goed zelfs. De zogenoemde ‘bow wave’, de lucht die een groot vliegtuig vooruitduwt, tilt jouw staart op. Dat is beduidend anders dan bij fighters. Maar er is geen verschil tussen een KC-10 of een C-17. Je merkt dat de autopilot dan wel flink moet trimmen om de kist straight and level te houden.”

Mobility Guardian 19 nog een stukje meebeleven en zien hoe een zogenoemde ‘elephant walk’ eruit ziet? Bekijk dan deze video.

Plannen

Volgens Wasser zijn er meerdere leerdoelen. “Natuurlijk is er de training voor de flight crew en boom operators, net zoals voor de technische dienst, intell en navigatieplanners. Maar vooral ook voor 2 planners op Travis AFB.” In het Combined Air Operations Centre is het duo namelijk mede verantwoordelijk voor het plannen en samenstellen van de Air Tasking Order, kortweg ATO. Daarin staat het grotere dagelijks plan voor de Integrated Mission Planning Cell op Fairchild. Daar gaat bijvoorbeeld de Nederlandse vertegenwoordiger ermee aan de slag en via de internationale samenwerking ontstaat dan het product voor die dag: de missie. Nederlandse nav-planners ronden deze verder in detail af, waarna de bemanning haar missie kan voorbereiden.

Mass take off

Iets wat in Nederland nooit gebeurt, simpelweg omdat daarvoor niet voldoende vliegtuigen zijn, is een formatie take off. Wasser: “Het is dan niet zo dat we met meerdere tankers op de kop van de baan staan zoals bij de C-130, maar we gaan met 60 seconden tussenruimte airborne. Voordeel daarvan is dat we in de lucht niet meer hoeven te ‘joinen’, want je hebt al voldoende spacing tussen de kisten. Als we op level zijn, hoeven we alleen maar 500 voet hoogteverschil aan te houden. Nu deden we dat met 2 KC-135’s. Wij waren lead dus moet je van tevoren goed briefen." De 2e tanker vliegt dan op 2 mijl echelon right, en de 3e idem ten opzichte van nummer 2. Vervolgens komt een USAF C-17 bij alle 3 de toestellen tanken. Wasser: “Dit was een specifieke tanker cell AAR-operatie waarvan we nog veel kunnen leren.” Ongetwijfeld is dat, met 3 tot 4 tankers, iets wat we in de toekomst met de MRTT’s gaan doen. Het voordeel is dat je heel snel een complete groep vliegtuigen kunt bijtanken die dan terug het gevecht in kan.”

Olifanten

Fairchild is tijdens MG19 een wereld op zich. Alsof je op een drukke dag op Schiphol staat wanneer tientallen transportvliegtuigen met – gemiddeld – 4 keer zoveel motoren gelijktijdig draaien. Met het bijbehorende geluid natuurlijk. Dat wordt vooral duidelijk tijdens de afsluitende oefening, de elephant walk. Eigenlijk heet het ‘close formation taxi’, maar olifantenwandeling is de meest gebruikte naam. Daar lijkt het dan ook wel wat op als tientallen vliegtuigen, inclusief de Nederlandse KDC-10, achter elkaar aan taxiën en aansluitend de lucht ingaan. 

En dit was dus het laatste grote kunstje voor de T-264. Wasser: “Persoonlijk vind ik het heel jammer dat een goed werkend vliegtuig weggaat. We hebben er nu nog maar 1 over. En 1 is eigenlijk…”

Tekst: Arno Marchand
Foto’s: United States Air Force
Video: United States Air Force
Montage: Werner Prost