Al lang geen ‘hoempapabands’ meer

Nacht van de militaire muziek toont veelzijdigheid militaire orkesten

2.750 gasten, 200 musici, 36 optredens en 7 podia. Van swingende bigbands naar een ingetogen duo op gitaar en fluit, of zelfs een ‘stil’ concert dat alleen via koptelefoons te beluisteren is. Met deze ingrediënten had de 4e Nacht van de militaire muziek voor elk wat wils. Tijdens het uitverkochte evenement, traditiegetrouw in het Nationaal Militair Museum in Soesterberg, waren – delen van – alle grote Nederlandse militaire orkesten te zien en beluisteren. Chef-dirigent van het orkest van de Koninklijke Luchtmacht majoor Jasper Staps legt het succes van de deze nacht uit.

Tekst: Arno Marchand
Foto’s: Martijn Beekman

Geëvolueerd

Volgens Staps (foto) is de Nacht van de militaire muziek een expositie van militaire muziek die de beeldvorming ervan verandert. Militaire orkesten zijn al lang niet meer de ‘hoempapabands’ van vroeger. “Ze zijn echt geëvolueerd tot veelzijdige orkesten die verschillende muziekstijlen spelen.”

Herkennen

Maar wat is militaire muziek eigenlijk? “Van oudsher is het muziek om de troepen op te zwepen en te zorgen voor een hoog moreel. De militair is geëvolueerd en de militaire muziek evenzo. Het orkest van de Koninklijke Luchtmacht is daarop zeker geen uitzondering. Sterker nog, we lopen al jaren voorop om ons repertoire zo aan te passen dat de militairen zich in onze muziek kunnen herkennen.”

Het andere luchtmachtgeluid

Het KLu-orkest speelt al 20 jaar lichte muziek en heeft daarmee al vele shows gegeven. “Toch moeten we nog steeds enorm opboksen tegen het stigma van oude marsmuziek. Natuurlijk kunnen we dat ook spelen, maar dat doen we alleen op bepaalde ceremonies. Dat hoort ook gewoon. Maar we zijn geen commercieel product en dus moeilijk om te marketen. Dus laat je zoveel mogelijk van je horen. Ook dat je andere muziek maakt.” “Dit is het andere geluid van de luchtmacht en Defensie,” zegt C-LSK luitenant-generaal Dennis Luyt, “maar het vertelt ook het verhaal van de krijgsmacht.”

Missions

Dat laat het orkest ook horen tijdens de nieuwe tournee ‘Missions’. “Defensie is voor de buitenwereld een vrij gesloten organisatie. Het orkest wordt dan ook ingezet als PR-middel en om een kijkje in de keuken te geven. Tijdens Missions proberen we daarvan een 3D-ervaring te maken met luisteren, kijken en beleven. Die laatste 2 onder andere door de presentaties op een ‘LED-wall’ van 3 bij 6 meter dat achter ons op het podium staat. Muziek is er om de emotie te versterken.”

Experimenteren

Die belevenis is anders op de Nacht van de militaire muziek, maar dat is ook niet echt het doel. “Er is een centraal thema, dit jaar vader, en orkesten krijgen redelijk carte blanche om invulling aan hun programma te geven. Wij hebben bijvoorbeeld gekeken hoe akoestische met elektronische muziek samengaat. Experimenteren met muziek kan iets teweeg brengen. Daar zoeken we naar.”

Signaal van mijn leven

Op de Nacht is genoeg te beluisteren, voor elk wat wils. Een van de ‘hoogtepunten’ was de masterclass over het signaal Taptoe (Nederlands) en Last Post (internationaal). Drie trompettisten onder wie adjudant van de luchtmacht John Bessems, gaven tekst en uitleg over de bijzondere momenten waarop zij speelden; bij de herdenking van de Herculesramp op Vliegbasis Eindhoven, de begrafenis van prins Bernhard in Delft en diverse terugkomsten van stoffelijke overschotten van de ramp met MH17, wederom op Eindhoven. Bessems over MH17: “Heel aangrijpend. De familie stond 20 meter achter me en ik hoorde ze reageren. Dan moet je je écht afsluiten.” Foto rechts: Arno Marchand

Jong en oud

Zus Corien (31) en broer Lex Knoops (29) vormen overduidelijk het jongere deel van het publiek dat gemiddeld 50+ is. Best wel jammer, vinden ze, “want de orkesten spelen best wel populaire muziek. Wij kennen militaire muziek al van huis uit. Vroeger gingen we met onze ouders mee naar de KLu-kapel. Misschien is onbekendheid bij de jeugd een probleem. Wij weten het via Facebook. Gezellig hoor zo. Biertje er bij…”
Antoon (64) en Adrie (63) zijn van de oudere generatie en voor de 1e keer op de nacht. “Fantastisch! We hadden er nog niet eerder van gehoord en komen nu voor 1 speciaal onderdeel. Maar we vergapen ons als amateurs aan alles wat de beroepsmensen kunnen.”

Festivalformule

Festivalleider Ron Geurts spreekt van een mooi gevarieerd programma en daarmee een succesvolle avond. “We hebben een aantal zaken anders gedaan dit jaar, bijvoorbeeld met een iets subtielere start in plaats van groots. Bezoekers hebben meerdere redenen nodig om naar een evenement te gaan en de festivalformule is zo’n reden: hapje, drankje en muziek. En je komt heel dicht bij de muzikanten.” Staps: “Er is voldoende animo voor een avond als deze, want het was stijf uitverkocht. Wat mij betreft dus volgend jaar weer!”