‘Fijn dat jullie er zijn’

Dwarsdoorsnede van Baltic Air Policing

Met ruim 80 man staan Nederlandse luchtmachters van begin januari tot eind april paraat voor de bewaking van het Baltische luchtruim. Het 4 F-16’s tellende detachement is relatief klein van omvang, waardoor de verschillende beroepsgroepen hecht samenwerken. Hieronder een dwarsdoorsnede van de werkgebieden die elk een bijdrage leveren aan de 43^ste NAVO-rotatie van Baltic Air Policing vanaf de Litouwse vliegbasis in Siauliai. 

Eerste luitenant Nick, liaison luchtverkeersleiding

“In Siauliai heb ik vooral een controlerende functie. Op de toren werk ik samen met twee civiele luchtverkeersleiders uit Litouwen. De air traffic controllers werken op burgerluchthavens in Litouwen. Het zijn vakmensen, maar ze zijn niet zo bekend met de militaire luchtvaart en onze procedures; daarbij hebben ze sturing nodig. Ik zorg er bijvoorbeeld voor dat F-16's prioriteit krijgen bij de landing, net als in Nederland. Je wilt niet dat gevechtstoestellen met bewapening minutenlang onnodig in de lucht hangen. Het Engels van de Litouwers is beperkt. Als de communicatie met de Nederlandse vlieger lastig verloopt, pak ik zelf de microfoon om uit te leggen wat ze willen. Maar, de Litouwers zijn welwillend om zaken te leren; de samenwerking gaat goed.”

Sergeant 1 Dennis, medewerker vliegveiligheidsuitrusting

“Het werk loopt lekker door in Litouwen; ik hoef me niet te vervelen. Alles is in principe hetzelfde als in Nederland. Het materiaal slijt alleen minder snel omdat we minder vliegen. Ik maak vliegoutfits schoon, inspecteer ze en repareer ze indien nodig. Het gaat om zwemvesten, zuurstofmaskers, harnassen, g-broeken, parachutes en plonspakken. Standaard, maar verantwoordelijk werk. Dat geldt overigens voor al het werk op de basis. Normaal zijn we met zijn tweeën van de VVU, nu ben ik alleen. De sfeer is goed. De meeste mensen kende ik al, want die komen ook van Volkel.”

Kapitein Stefan, vlieger

“Als vlieger ben je hier 3 weken. In mijn periode heb ik geen alpha scrambles meegemaakt. Aan de ene kant is dat jammer, omdat ik geen Russische toestellen van dichtbij zie. Aan de andere kant ben ik er niet rouwig om, want dat betekent dat wij ons werk goed doen of dat de Russen zich rustig houden. We doen enkele oefenonderscheppingen per dag. Zo blijven we current op het snel kunnen uitvoeren van een scramble. Maar omdat we trainen met bewapende F-16’s voor luchtverdediging, kunnen we niet al onze capaciteiten beoefenen. Daarom is 3 weken BAP genoeg. Deze QRA-taak is praktisch hetzelfde als in Nederland; sommige procedures zijn alleen net even anders, bijvoorbeeld in het contact met de verkeersleiding.”

Kapitein Ernestas Karanauskas (Litouwen), host nation support coordinator

“Buitenlandse detachementen ondersteun ik bij allerlei praktische zaken en ik zorg dat ze zich aan de regels van de vliegbasis houden. Ik regel pasjes, vang gasten op, geef tips over lokale bezienswaardigheden en zorg voor vervoer. De functie is heel divers. Bij de Nederlanders is de grootste uitdaging om iedereen goed op de hoogte te houden van de vliegbasisreglementen. De Nederlanders wisselen geregeld van personeel, waardoor er vaak nieuwe mensen zijn. In het begin heb ik een kennismakingsspel met de Nederlanders gedaan, dat brak meteen het ijs. Verder ervaar ik geen taalbarrière. Als ik iemand niet begrijp, haal ik er een vertaler bij.”

Sergeant 1 Robbert, sportinstructeur

“Missies en uitzendingen vormen het mooiste deel van mijn vak. Ik ben de enige sportinstructeur hier, dus ik hoef geen taken te delen en kan creatief te werk gaan. Ik luister naar de groep om te horen waar de interesses liggen en speel daar op in. Ik geef lessen core stability, circuittrainingen en organiseer beachvolleybal- en zaalvoetbaltoernooien. Er zijn volop sportmogelijkheden: we hebben fitnessruimtes op de basis en in het hotel. Ook is in de buurt een sporthal. Donderdagavond is het tijd voor amusement, met kaarten of bowlen. Zo proberen we elke avond wat te doen. In het weekend organiseer ik excursies naar steden en musea. Mijn belangrijkste taak is dat iedereen kan ontspannen, want dan zitten mensen beter in hun vel en functioneren ze beter.”

Sergeant Thomas, wachtcommandant Force Protection

“De grootste uitdaging in het begin was de temperatuur: die is min 27 graden geweest. Dan is het behoorlijk fris tijdens de patrouilles. Ik zit hier sinds 2 januari. De Litouwers bewaken de buitenste ring van de vliegbasis. Wij beveiligen het Nederlandse defensiepersoneel en -materiaal, zoals de munitie, de shelters met F-16’s en de CIS-systemen. Met elektronische hulpmiddelen en patrouilles houden we in 3 shifts ons terrein 24/7 in de gaten. In geval van calamiteiten zijn wij er. We hebben overal een plan voor: hydrazine, indringers, drones, zware ongelukken, crashes en branden.”

Sergeant-majoor Willem, hangar-chef

“Mijn werk bestaat uit het coördineren en sturen van gepland onderhoud met collega’s van het Maintenance Operating Center. Ook handelen wij (correctieve) klachten af na vluchten. We hebben afgelopen weken aardig wat pech gehad. We moesten 2 motoren ruilen in verband met het aantal motoruren. Verder waren er problemen met de airconditioning en een neuspoot, mogelijk door het winterweer. Daarnaast zijn de F-16’s natuurlijk niet meer de nieuwste toestellen.”

Sergeant-majoor Eric, flight chief weapons

“Ons werk is anders dan in bijvoorbeeld Jordanië waar je voortdurend bommen onder het toestel hangt. De bewapening van de F-16’s bestaat hier onder meer uit radar- en hittezoekende raketten. Onlangs hebben we alle wapens van een toestel gehaald voor een reguliere inspectie. Ik stuur de crew aan en als zij gereed zijn, wordt het vliegtuig weer bewapend en doe ik de eindcontrole. Mijn crew bestaat uit 1 loading chief en twee helpers. Hier is een ontspannen mix van wachten en werken. Dat is inherent aan onze taak: wachten op inzet. Het geeft een goed gevoel om in Litouwen zijn; de lokale bevolking is erg blij dat wij hier paraat staan. Laatst bezochten we een kerk en dronken koffie met een priester die zei: ‘Ik geloof in God, maar het is fijn dat jullie er zijn’.”

Tekst: Ritmeester Heny de Boer

Foto’s: sergeant Hille Hillinga

Video en montage: adjudant Richard Frigge