Tekst Evert Brouwer
Foto sergeant-majoor Jan Dijkstra
LiFi is ‘verlichting’ voor munitiewerkers
Het is een doorn in het oog van de munitiewerkers, ook die in Beetgumermolen (Friesland): om een digitaal naslagwerk te kunnen inzien of een bestelling te doen via SAP, moeten ze telkens terug naar een kantoor waar wél internet beschikbaar is. WiFi bij de assemblage van munitie is meestal geen goede combinatie. Een alternatief: Light Fidelity, kortweg LiFi. Een demonstratie van de afgeronde pilot had vorige maand plaats op de locatie bij Leeuwarden. “Nu is het zaak er een vervolg aan te geven”, zegt luitenant-kolonel Wim van COMMIT.
Snelle en vooral veilige datacommunicatie is hard nodig voor defensiepersoneel, ook bij munitiewerkers. Bij de assemblage van munitie zijn bijvoorbeeld flinke handleidingen nodig. Dat moest tot nu altijd omslachtig op papier, met informatie die ook nog eens heel vaak wijzigt. WiFi op deze werkplek is momenteel zonder ontheffing nog niet toegestaan, omdat de elektromagnetische radiogolven invloed kunnen hebben op de ontsteking van munitie.
‘Dit is een innovatie waar we al jaren op wachten’
Handschoen opgepakt
Sergeant-majoor Dave ziet al snel heil in LiFi voor ‘zijn’ munitieopslag in het Friese Beetgumermolen, aan de rand van Vliegbasis Leeuwarden.
Hij neemt contact op met het Kennis, Innovatie, eXperimenten en Simulatie (KIXS) van COMMIT, waar eerst luitenant-kolonel buiten dienst Harm en later luitenant-kolonel Wim de handschoen oppakken. Zij leggen op hun beurt de uitdaging tijdens de innovatiebeurs Purple Nectar neer bij het bedrijfsleven. Signify, het voormalige Philips Lighting, komt al snel op de lijn, met als voorman Lex de Lange. Dat zijn lange carrière begon als officier bij de Koninklijke Landmacht is daarbij handig. “Ik ken de weg binnen de krijgsmacht en spreek de taal. Dat kan soms de samenwerking wat vergemakkelijken”, zegt hij.
Lichtsignalen zijn minder vatbaar voor externe interferentie
Defensie past al langer LiFi toe bij datacommunicatie als alternatief voor radiosignalen zoals WiFi en fysieke kabels. Er wordt nauw samengewerkt met de Nederlandse industrie en diverse krijgsmachtdelen om het gebruik te onderzoeken en in het veld te testen.
De oorlog in Oekraïne heeft ondubbelzinnig aangetoond dat radiosignalen, waaronder WiFi, makkelijk te onderscheppen of te verstoren zijn, met alle gevolgen van dien. Daarbij komt dat kabels uitrollen zwaar en tijdrovend werk is en in veel gevallen onmogelijk vanwege terreinomstandigheden of het tempo van de gevechtshandelingen. LiFi biedt een goed alternatief.
De Koninklijke Luchtmacht beschikt bijvoorbeeld al over een aantal draagbare systemen, de fast field datalink. Die kunnen binnen 15 minuten operationeel zijn als radio geen optie is en kabels niet praktisch zijn.
De landmacht is bezig met een flink aantal experimenten. Zo richt je met LiFi snel en eenvoudig een commandopost in, zonder kabels en zonder WiFi. De veilige, draadloze verbinding met licht is ook goed in te zetten wanneer militaire voertuigen voor korte tijd samenkomen. Ze rijden dan als het ware de verbinding in en weer uit. Dit kan een enorm verschil maken in snelheid en veiligheid tijdens operaties. De laatste ontwikkeling met betrekking tot het gebruik van LiFi is communicatie on the move. Tijdens het rijden of varen blijven de voertuigen met elkaar in contact door automatisch verbindende LiFi-apparatuur.
Lees meer over LiFi bij de landmacht in ons zusterblad Landmacht. https://magazines.defensie.nl/landmacht/2023/04/06_cde-verbinding-via-licht
‘Het werkt gewoon, dat hebben alle betrokkenen nu kunnen zien’
Geen vervanger
LiFi is groene technologie, licentievrij, met onbeperkte bandbreedte; klaar voor de toekomst, onderstreept Lex de Lange. “Maar”, voegt hij daar aan toe, “het is geen vervanger, maar een aanvulling op bestaande technologieën.”
Lichtsignalen zijn minder vatbaar voor externe interferentie of afluisteren. Dit maakt LiFi een aantrekkelijke optie voor toepassingen waarbij beveiliging van data van het grootste belang zijn. “De ‘tegenstander’ moet ín de lichtstraal gaan staan om ‘m te onderscheppen, en dan blokkeert hij hooguit de datatransmissie”, zegt Lex.
De beperking zit ‘m vooral in de afstand tussen twee stations en dat er altijd visueel contact (line of sight) moet zijn. LiFi gaat niet door muren of obstakels. “Formeel is de maximale afstand tussen punten 300 meter, maar er zijn al grote afstanden getest. We gaan ook proeven met rookgranaten doen om te zien hoe dat de LiFi-verbinding beïnvloedt.”
Vertrouwen
Zo ver is het wat Defensie betreft nog niet. Eerst moet er vertrouwen zijn in LiFi en dat valt niet mee. Soepel is het traject naar het experiment in Beetgumermolen allerminst verlopen, bekennen zowel sergeant-majoor Dave als overste Wim. De kreten ‘kan niet’, ‘mag niet’ en ‘wil niet’ die van alle kanten komen, dreunen zelfs bij de presentatie op Beetgumermolen nog door.
Dat komt ook omdat er heel wat aanpassingen nodig zijn in de ruimte voor de munitiewerkers. En daar zitten flinke restricties aan. Behalve de verbinding via LiFi in een onveilige omgeving, zijn er ook aparte tablets nodig die geen elektromagnetische radiogolven uitzenden, maar wel weer contact kunnen maken met LiFi. Maar de sergeant-majoor weet de meeste plooien glad te strijken. “Degenen die ook nu nog vinden dat het hier niet kan of mag, kunnen contact met mij opnemen. We zoeken dan samen naar een oplossing dat het wél kan en mogelijk is om het in te voeren. Het werkt gewoon, dat hebben alle betrokkenen nu kunnen zien”, zegt hij stellig. “LiFi is voor munitiemedewerkers een innovatie waar ze al jaren op zitten te wachten. Het scheelt een hoop werk en de informatie over munitie is altijd up-to-date. LiFi is dus in meerdere opzichten veiliger.”
