In 't kort

Tactisch testen met nieuwe technologie voor gevecht van de toekomst

Werken met nieuwe radio’s en eenheden bevoorraden met een cargo drone. Maar ook verbinding opzetten over een lange afstand door de lucht of de nieuwste techniek voor medische monitoring testen: alles komt voorbij tijdens Bold Quest. Ruim 300 militairen experimenteerden de afgelopen 4 weken in de Verenigde Staten met innovatieve technologie. Die kan militairen ondersteunen tijdens het gevecht van de toekomst.

De technische noviteiten hebben alle potentieel om militairen te ondersteunen bij hun optreden. Maar, zegt majoor Klaasjan Zeldenrijk, national lead van Bold Quest: “Conceptontwikkeling is alleen succesvol als de operators de technologische innovaties ook écht kunnen gebruiken. Dat testen we hier op Camp Lejeune in North Carolina, vanwege de vele mogelijkheden die dit gigantische oefengebied biedt.”

De militairen van het Korps Mariniers en 11 Luchtmobiele Brigade draaiden de afgelopen 2 weken tweemaal een tactisch scenario. “Want pas tijdens het optreden merk je of de technologie werkt of welke aanpassingen er nog nodig zijn”, aldus Zeldenrijk. Denk daarbij aan de invloed van onherbergzaam terrein. Bovendien zien de militairen in het tactische scenario wat de limieten zijn van de systemen.

Doel van de experimenten is om de volwassenheid van de technologie naar een hoger niveau tillen. Zeldenrijk: “De wereld van de technici (civiele partners, Commando Materieel en IT) komt samen met het operationele. De experimenten zijn bedoeld om met elkaar te leren en de systemen te verbeteren. Vallen en opstaan: het mag hier.”

Minder zichtbaar voor de vijand
Tijdens Bold Quest is onder meer software voor zogeheten blue force tracking getest. Dit geeft inzicht in posities van eigen troepen. “Uitgestegen eenheden als 11 Luchtmobiele Brigade opereren niet vanaf een platform, maar te voet en vanuit de rugzak”, vertelt majoor Erik van Vegchel, tactical lead Ground SA.

“Met deze software zien militairen een satellietbeeld van de omgeving. Op een klein scherm kunnen ze live volgen waar de andere teams zich bevinden in het veld. Maar ze kunnen ook informatie tussen eenheden delen. Ondertussen kan de gevechtsleiding op afstand meekijken. Tijdens dit experiment is dit echt een gamechanger gebleken.”

De software creëert meer overzicht, zowel voor de knokkende eenheid in het veld als de staf erboven. “Een andere belangrijke meerwaarde is dat we binnen onze eigen ‘communicatiebubbel’ blijven. Dat vermindert onze signatuur in het veld en maakt dat we minder zichtbaar zijn voor de vijand in het elektromagnetisch spectrum”, bemerkt majoor der mariniers Coen Puister, national lead ground SA Marns.

Winnen
Een analyseteam gaat nu aan de slag met de resultaten van alle experimenten. Zeldenrijk spreekt van een ‘kroonjuweel van innovatie en conceptontwikkeling’ met volle inzet van de ‘coalition of the willing’. Al plaatst hij daarbij wel een belangrijke kanttekening: “We maken ons op voor hoofdtaak 1: het beschermen van ons grondgebied en dat van onze bondgenoten. Daarin is geïntegreerd multidomein optreden, vanaf land, lucht, zee en in het elektromagnetisch spectrum van groot belang om het gevecht te winnen. Verandering en innovatie gaan continu door en ook Defensie moet continu blijven doorontwikkelen, willen we de vijand voor blijven.”

Nederland bestelt in Tsjechië meer artilleriegranaten en pantserhouwitsers voor Oekraïne

Nederland bestelt samen met Denemarken nieuwe artilleriegranaten voor Oekraïne. Deze worden besteld bij de Tsjechische defensie-industrie. Dat valt te lezen in een gezamenlijke verklaring van Nederland, Tsjechië en Denemarken, die is vrijgegeven rondom de Europese Raad.

Dat kon minister Ruben Brekelmans melden aan zijn ambtsgenoten van het NAVO-bondgenootschap. Zij kwamen bijeen in Brussel voor de bijeenkomst van defensieministers. Nederland investeert in totaal €271 miljoen.

De bestelling van 155mm-granaten helpt Oekraïne met munitie in 2025. Het is voor de Tsjechische defensie-industrie een stimulans om op te schalen. Dit is een belangrijk onderdeel voor capaciteitsversterking van de hele Europese defensie-industrie. Het verbruik van de munitie aan het front is onverminderd hoog en het is daarom van groot belang om ook in 2025 te voorzien in deze munitie.

DITA-houwitsers
Daarnaast bestelt Nederland in Tsjechië 6 zelf-voortgedreven DITA-houwitsers. Deze kunnen het standaard NAVO-kaliber van 155mm afvuren. Nederland bestelde eerder al 9 van deze houwitsers, die afgelopen zomer aan Oekraïne zijn overgedragen.

Minister Brekelmans: “Oekraïne heeft een enorme behoefte aan wapens en munitie. Rusland brengt gigantische aantallen personeel op het slagveld. We moeten Oekraïne onverminderd helpen zich te verdedigen. Samen met Tsjechië en Denemarken werken we er daarom hard aan om pantserhouwitsers en munitie te leveren in het komende jaar. Eerder dit jaar meldden wij dat we voor €250 miljoen aan artilleriemunitie inkochten, als onderdeel van het Tsjechische munitie-initiatief voor Oekraïne. Deze granaten zijn de afgelopen maanden al voor het grootste gedeelte geleverd aan Oekraïne en worden ingezet aan het front.”

152mm granaten
Ook loopt los hiervan een traject voor de aanschaf van 152mm granaten voor artillerie uit de Sovjettijd. Oekraïne heeft hier nog veel kanonnen van. Hiermee wordt invulling gegeven aan een eerder aangekondigd initiatief.

Brekelmans: “Alle lopende initiatieven moeten we onverminderd voortzetten. Het is in ieders belang dat Oekraïne verdedigingslinies weet vast te houden en de Russische agressie niet verder oprukt.”

NAVO-versterking voor ruimtecapaciteiten, nieuwe generatie rotorvliegtuig op tekentafel

Nederland en een aantal NAVO-partnerlanden gaan samen zorgen voor betere satellietcommunicatie boven het Arctisch gebied. Daarnaast wordt de volgende stap gezet in de ontwikkeling van een nieuwe generatie rotorvliegtuigen. Dat is besproken tijdens de NATO Defence Minister’s Meeting in Brussel.

Doel is te komen tot nieuwe NAVO-samenwerkingsprojecten die de satellietcommunicatie boven het Noordpoolgebied moeten versterken. Minister Brekelmans zette hiervoor namens Nederland zijn handtekening.

Met het Starlift-initiatief probeert de NAVO in te zetten op meer lanceercapaciteiten, zodat er een schaalbaar netwerk van ruimtecapaciteiten kan ontstaan. Dit netwerk kan zowel in eigendom zijn van overheid als commerciële bedrijven.

Het NorthLink-project moet communicatiesatellieten van overheden en commerciële bedrijven boven het Arctisch gebied met elkaar gaan verbinden.

Groot belang
Satellietcommunicatie is van groot belang. De oorlog in Oekraïne laat zien hoe meer traditionele communicatiemiddelen betrekkelijk eenvoudig verstoord kunnen worden.

Brekelmans: “Het Arctisch gebied is in de ontwikkeling van satellietcommunicatie altijd wat achtergesteld gebleven, vooral omdat er weinig communicatieverkeer nodig was. Dat gaat veranderen met het toenemende geopolitieke belang van de Noordpool. We verwachten de komende jaren veel meer activiteiten in het Arctisch gebied. Dan moeten de NAVO-eenheden goed met elkaar en de hoofdkwartieren kunnen communiceren.”

Nieuwe generatie rotorvliegtuig
Samen met een aantal partnerlanden draagt Nederland de komende jaren bij aan de ontwikkelingskosten van een rotorvliegtuig voor de nieuwe generatie. Het is nu nog ongewis hoe dat er precies uit komt te zien. Het toestel moet uiteindelijk complementair zijn aan helikopters die nu door de strijdkrachten gebruikt worden.

Minister Brekelmans ondertekende hiervoor een overeenkomst die de volgende fase in de ontwikkeling van de zogenoemde New Generation Rotorcraft Capability inluidt. Daarbij is een reeks landen betrokken, waaronder dus Nederland.

“Dit project bevindt zich de komende jaren nog in de tekentafel-fase”, zegt minister Brekelmans daarover. “Het wordt naar verwachting een vorm van multi-role rotorvliegtuig. De technologische vooruitgang maakt veranderingen aan het rotorvliegtuig-concept mogelijk. Iets nieuws laten ontwikkelen kost uiteraard geld en wij en onze partners dragen gezamenlijk bij aan de kosten.”

Defensie met DeltaQuad in zee voor levering drones aan Oekraïne

Het Nederlandse bedrijf DeltaQuad gaat geavanceerde Intelligence, Surveillance & Reconnaissance (ISR)-drones leveren aan Oekraïne. Het ministerie van Defensie schaft de drones aan voor een bedrag van €42,6 miljoen.

Met de aanschaf geeft Defensie de eerste concrete invulling aan het Actieplan Drones dat minister Ruben Brekelmans onlangs aankondigde tijdens zijn bezoek aan Oekraïne. De onbewapende ISR-drones kunnen langdurig en ver vliegen. Ze worden gebruikt voor het verkrijgen van realtime informatie van het slagveld, het vergaren van inlichtingen en toezicht.

Tegelijkertijd moeten de moderne drones beschikken over de nieuwste technologie om ongezien te blijven, jamming te weerstaan en autonoom te opereren wanneer zij tijdelijk contact met de thuisbasis kwijtraken. Oekraïne heeft dit soort ISR-drones hard nodig. De Oekraïense strijdkrachten moeten kunnen zien wat de Russische agressor doet en plant op het slagveld. Dit zal Oekraïne kunnen helpen om de verdedigingslinies te behouden.

Voor het Actieplan Drones is €400 miljoen beschikbaar gesteld, waarvan ruim 50% neerslaat bij de Nederlandse industrie. De aanschaf bij DeltaQuad is onderdeel van deze beschikbaarstelling.

Ecosysteem voor drones aanjagen

De aanschaf is ook een stimulans voor verdere specialisatie en uitbouwen van het Nederlandse ecosysteem van drones in de Nederlandse industrie. Specialisatie en opschaling zijn nodig om productie van geavanceerde drones in den brede aan te jagen.

Het actieplan – ook wel Actieplan Productiezekerheid Onbemenste Systemen (APOS) geheten -  bestaat uit 3 actielijnen.

De eerste actielijn is de urgente verwerving van drones zowel voor en in samenwerking met Oekraïne, als voor het eigen gebruik van de krijgsmacht. De opbouw van drone-industrie en ontwikkeling van een innovatief ecosysteem in Nederland is de tweede actielijn. En de derde actielijn is de aanpassing van randvoorwaarden voor succes, zoals financiering en inkoopprocessen.

Concrete stap
Minister Brekelmans: “Deze bestelling bij DeltaQuad is een belangrijke en concrete stap in het kader van ons actieplan. Oekraïne heeft behoefte aan geavanceerde drones die op korte termijn kunnen worden geleverd. Het is goed dat de Nederlandse industrie hieraan bij kan dragen. Deze bestelling bij dit Nederlandse bedrijf zal ook bijdragen aan het verder uitbouwen van een ecosysteem voor Nederlandse drones.”

Sander Smeets, CEO DeltaQuad: "We zijn trots dat we, samen met onze partners, met deze bestelling verder kunnen bijdragen aan de behoeften van Oekraïne. Onze drones zijn gemaakt en getest om goed te blijven presteren in moeilijke en veranderlijke omstandigheden, dus we zijn blij dat de Nederlandse industrie hierbij kan helpen. Dit is ook een belangrijke stap in de ontwikkeling van het drone-ecosysteem, waar internationale innovatie en snelle samenwerking tussen militairen, beleidsmakers en de nationale industrie super belangrijk zijn. DeltaQuad werkt hard om de drones, samen met onze Nederlandse en Oekraïense partners, op te leveren. ”

Over aantallen drones en soorten en leveringsschema’s wordt in het kader van operationele veiligheid geen informatie gedeeld.

Amerikaans materieel via Nederlandse havens naar Polen

Honderden pantservoertuigen, wielvoertuigen en containers kwamen op 30 oktober aan in Nederland. Een Amerikaanse landmachteenheid vervoert het militair materieel vanaf de Verenigde Staten via de havens in Vlissingen en de Eemshaven via Duitsland naar Polen. Voor de doorvoer door Nederland levert Defensie ondersteuning.

De Verenigde Staten heeft militaire eenheden in Polen gestationeerd. Die wisselen om de paar maanden. Deze keer roteert de 3rd Armored Brigade Combat Team van de 1st Armored Division in.

Hoewel Nederland ruime ervaring heeft met deze zogenoemde Host Nation Support, betreft het toch een bijzondere operatie. Het is namelijk voor het eerst dat er buitenlands materiaal in de haven van Eemshaven wordt aangevoerd. De doorvoeroperatie is dan ook gelijk een test voor beide landen op het gebied van militaire mobiliteit. Dit is het snel verplaatsen van militaire middelen als het moet.

Onder begeleiding
In totaal arriveren er meer dan 2.000 containers en voertuigen in Vlissingen en Eemshaven. Het materieel en overige goederen gaan via trein- en wegtransport richting Polen. Een deel van de wielvoertuigen gaat in colonne vanaf Eemshaven naar Duitsland. Dit gebeurt onder begeleiding van de Koninklijke Marechaussee.

Host Nation Support is een belangrijke taak binnen de NAVO. Voor de bondgenoten geldt Nederland als de poort van Europa. Dit vanwege de strategische ligging, goede infrastructuur en kennis van logistiek.

De verplaatsingsoperatie duurt tot en met 20 november.

‘6e vliegtuig’ besteld om effectiever te vliegen

Om te kunnen trainen met de 5 bestelde Embraer C-390 Millennium militaire transportvliegtuigen koopt Defensie simulatoren. Op 31 oktober is dat contractueel vastgelegd bij het Air Mobility Training Centre, tegenover Vliegbasis Gilze-Rijen. Een mooie aanwinst voor de opleiding en training van personeel. En een aankoop waardoor er minder gevlogen hoeft te worden. De levering staat gepland voor eind 2026.

Op 22 juli werd het contract getekend voor de aanschaf van de C-390 M. De 5 Embraers vervangen de 4 Hercules C-130-toestellen. Die naderen het einde van hun levensduur.

Om met de opvolgers zo goed en effectief mogelijk te kunnen vliegen, zijn ook goede trainings- en opleidingsfaciliteiten nodig. Daarom schaft Defensie een vrachtruim- en een cockpitsimulator aan. Ze  worden geplaatst bij het Air Mobility Training Centre.

Milieu
Met de simulatoren kan een deel van de training gedaan worden zonder te vliegen. Zodoende zijn de vliegtuigen zelf weer vaker inzetbaar. Handig, nu de vraag naar transportcapaciteit steeds meer toeneemt. Daarnaast zorgen de simulatoren ervoor, dat de belasting van het milieu zo veel mogelijk beperkt blijft.

Optimaal trainen
De simulatoren trainen de Embraer-bemanning optimaal voor bijvoorbeeld operaties waarbij sprake is van dreiging. Het betreft situaties die in het echt te gevaarlijk zijn om na te bootsen. Met de simulators als ‘6e vliegtuig’ kan dat dus wel.

“Bovendien”, legt projectleider Thijs van het Commando Materieel en IT uit, “is het de bedoeling dat beide simulatoren op termijn kunnen samenwerken met andere simulatoren van Defensie. Zoals die voor de F-35 en de MQ-9.”

Het 6e vliegtuig: simulatie die echte verbetering brengt.

Levering 12 helikopters voor speciale operaties contractueel vastgelegd

Defensie beschikt vanaf 2030 over 12 H225M Caracal-helikopters. De laatste toestellen worden in 2032 geleverd. Dat is op 5 november contractueel vastgelegd met fabrikant Airbus Helicopters. Dat gebeurde op de grootste maritieme defensietentoonstelling ter wereld, Euronaval 2024 in Parijs. De Caracals zijn specifiek uitgerust voor speciale operaties. Ze zijn uiteraard ook in te zetten voor gewone land- en maritieme operaties.

De nieuwe helikopters vervangen de Cougar-transporthelikopters van het Defensie Helikopter Commando. Van de oude toestellen wordt de operationele levensduur verlengd zodat ze nog tot 2030 zijn in te zetten.

De keuze voor de Caracal is in 2023 gemaakt. Er ging een kritisch onderzoek aan vooraf. De Caracal bleek aan alle wensen te voldoen. Hierna is met Airbus Helicopters de definitieve configuratie vastgesteld. Het afgelopen jaar zijn de eisen voor de nieuwe helikopter verder uitgewerkt. Hierbij is niet alleen geluisterd naar de wensen van het Special Operations Command. Ook die van de luchtmacht, marine, landmacht en marechaussee telden mee.

12 caracals
Defensie was voornemens 14 van deze Medium Utility Helikopters (MUH) aan te schaffen. In de verwervingsfase bleek echter dat het budget dit niet toestond.  Dit kwam onder meer doordat de benodigde missie-uitrusting duurder uitpakte dan verwacht. Daarom schaft Defensie nu 12 Caracals aan.

Met 12 Caracals kan 1 SOF-missie langdurig en mogelijk een tweede SOF-missie kortdurend worden ondersteund.

Commandant Commando Materieel en IT Viceadmiraal Jan Willem Hartman en de CEO Bruno Even van Airbus ondertekenden het contract. Dat gebeurde onder toeziend oog van staatsecretaris van Defensie Gijs Tuinman.

Nieuw squadron
De 12 H225M Caracal-helikopters worden ondergebracht in het onlangs opgerichte 300 Special Operations Squadron. Samen met collega’s van het Korps Commandotroepen en de Maritime Special Operations Forces voert het personeel speciale verkenningen, offensieve steunverlening en militaire steunverlening uit. Net als de Cougars krijgen de toestellen Vliegbasis Gilze-Rijen als thuisbasis.

Topprioriteit voor verbeteren beveiliging glasvezelnetwerk Defensie

Defensie onderneemt stappen om het belangrijke glasvezelnetwerk NAFIN (Netherlands Armed Forces Integrated Network) fysiek beter te beveiligen. Dat gebeurt naar aanleiding van een rapport van de Algemene Rekenkamer (AR) dat op 7 november aan de Tweede Kamer werd aangeboden.

NAFIN is een glasvezelnetwerk van Defensie en KPN. Het geldt als een belangrijk netwerk voor het behoud van de nationale veiligheid. Niet alleen Defensie, maar ook het volledige netwerk voor alle ministeries en Hoge Colleges van Staat zijn erop aangesloten. Dat geldt eveneens voor vitale processen, zoals de inzet van de politie en de meldkamers van noodnummer 112. Het staat los van het internet en van de reguliere, publieke glasvezelnetwerken waar Nederlanders gebruik van maken.

De AR deed onderzoek omdat kritieke Europese infrastructuren afgelopen jaren in toenemende mate te maken kregen met sabotage. Zo is gekeken hoe Defensie het fysieke netwerk beschermt. Volgens de AR blijkt dat NAFIN qua opzet goed in elkaar zit, maar in de praktijk onvoldoende fysiek is beveiligd.

Verbetertraject
Defensie voert een oorzaakanalyse uit om vervolgens een verbetertraject op te stellen om de fysieke beveiliging te verbeteren. Het oplossen van onvolkomenheden rond de beveiliging van militaire objecten geldt als topprioriteit. Het onderwerp is in de Defensienota 2024 opgenomen, als randvoorwaarde voor het goed functioneren van de defensieorganisatie.

De rekenkamer doet verder de aanbeveling om een strategische visie te ontwikkelen op de rol van het netwerk in de Nederlandse samenleving. Voor nu en in de toekomst. Defensie neemt deze aanbeveling over.

Dat geldt eveneens voor de aanbevelingen op het gebied van detectie en respons op ongeoorloofde toegang tot het netwerk. Ook betreft het de verhoging van het veiligheidsbewustzijn en het periodiek fysiek en digitaal testen van de beveiliging. Verder gaat Defensie met KPN in overleg om te kijken of met minder (onder)aannemers is te werken wat het onderhoud betreft.

Storing
Het netwerk werd op 28 augustus van dit jaar getroffen door een storing. De bewindslieden van Defensie benadrukken dat dit geen relatie heeft met de tekortkomingen die de AR constateerde in de fysieke beveiliging van NAFIN.

Nieuw bevoorradingsschip voor marine maakt proefvaart

De oplevering van het nieuwe Combat Support Ship (CSS) voor de Koninklijke Marine komt in zicht. De toekomstige Zr.Ms. Den Helder is op 16 november aan een proefvaart vanuit de werf van Damen Shipyards in het Roemeense Galaţi begonnen. Het nieuwe bevoorradingsschip komt naar verwachting rond volgend weekend aan in de volgende haven.

Tijdens de reis maakt het CSS zijn eerste zeemijlen over rivier de Donau, de Zwarte Zee en Middellandse Zee. Tevens worden de eerste varende tests uitgevoerd. De proefvaart blijft in en nabij territoriale wateren van NAVO-partners.

Het schip vaart verder naar Nederland voor de afbouw. Dit gebeurt bij Damen in Vlissingen en Den Helder. Daar wordt het vaartuig voorzien van sensoren en wapensystemen.

Voor Nederland en de NAVO
Met het schip krijgt de Koninklijke Marine er straks belangrijke bevoorradingscapaciteit bij. Dit komt het voortzettingsvermogen en de operationele beschikbaarheid van de zeestrijdkrachten ten goede.  Dat is goed nieuws voor Nederland, maar ook voor internationale partners, zoals NAVO- bondgenoten.

Defensie richt zich steeds meer op de eerste hoofdtaak: het beschermen van het eigen grondgebied en dat van de alliantie. Het Combat Support Ship levert een concrete bijdrage aan inzetbaarheid van andere marineschepen. Zr.Ms. Den Helder voorziet andere schepen namelijk van brandstof, goederen, reservedelen en munitie op zee.

Maritieme Maakindustrie
Het Nederlandse Damen Naval produceert de Nederlandse marineschepen. De bouw van deze schepen vindt nu voor een groot deel niet in Nederland maar in Roemenië plaats. Dit is een bewuste keuze vanwege de lagere (loon)kosten en de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel.

Met de Sectoragenda Maritieme Maakindustrie wil Nederland de maritieme kennis, kunde en industrie behouden en versterken. Daarom wordt onder meer onderzocht of volledig bouwen van marineschepen in Nederland in de toekomst weer mogelijk en aantrekkelijk kan worden.