Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Bundeswehr, Mediacentrum Defensie
NATO Support and Procurement Agency ondersteunt sinds 1958 in gezamenlijke materieelprojecten
De NAVO bestaat dit jaar 75 jaar. Niet alleen in militair optreden werken de NAVO-lidstaten samen. Binnen de NATO Support & Procurement Agency (NSPA) wordt ook op het gebied van materieel en operationele ondersteuning gezamenlijk opgetrokken. Sinds de oorlog in Oekraïne weet men het platform nog beter te vinden, vooral bij de aanschaf van munitie. De aangesloten landen maken de organisatie, die alleen in opdracht werkt en geen winstoogmerk heeft.
In 1958 werd de NATO Maintenance Supply Services Agency (NMSSA) opgericht om de logistieke uitdagingen van het partnerverband aan te gaan. De organisatie, die later beter bekend stond als NAMSA, werd in 2015 omgedoopt tot NSPA en kreeg tegelijkertijd ook een inkoopfunctie. Via de NSPA kunnen NAVO-landen samen nieuw materieel aanschaffen, onderhoudsprojecten starten en logistieke en andere ondersteuning regelen. Denk bijvoorbeeld aan catering voor militairen in missiegebied. Enkele van de grootste voordelen zijn: schaalvoordeel en daarmee kostenreductie bij gezamenlijk inkopen, veel ervaring in projectmanagement en een groot netwerk. Succesvolle NSPA-projecten waarin Nederland participeert zijn de Multi Role Tanker Transport-vloot en het Boxer-project voor het gelijknamige pantserwielvoertuig.
‘Via NSPA samen nieuw materieel aanschaffen’
Ogen en oren
Op het totaal van de bijna 1.500 medewerkers zijn zo’n 30 Nederlanders actief binnen de NSPA. Een daarvan onderhoudt het contact tussen de organisatie en het ‘thuisfront’: liaison majoor Johan van Cuijk. “Waar samenwerkingsverbanden mogelijk zijn, probeer ik mensen met elkaar in contact te brengen. Dat kunnen projecten zijn waar Nederland mee bezig is, of juist initiatieven die binnen de NSPA zijn opgezet door andere landen waar Nederland profijt van kan hebben.” De majoor is gelieerd aan het National Armaments Director’s (NADs) Office op de Kromhoutkazerne. Dit is de afdeling die de commandant COMMIT ondersteunt in zijn internationale rol als National Armaments Director, de hoofdverantwoordelijke vanuit Nederland voor inkoop van militair materieel.
Schaalvoordeel via samenwerking
Nu alle NAVO-landen investeren in materieel en IT vinden ze elkaar bij de NSPA. Werden in de hele 65-jarige bestaansgeschiedenis van de organisatie 31 partnerships aan de aankoopkant opgezet, in het laatste jaar waren dat er al zeven weet Johan. “Om snel te kunnen handelen en een goede prijs te onderhandelen zien landen in dat samenwerken loont. Je kunt bijvoorbeeld met acht landen separaat de brandstofmarkt op gaan maar dan drijf je de prijs alleen maar op. Via een NSPA-project ben je een grote speler met macht op de markt.” Bij de MRTT-vloot wordt dit schaalvoordeel heel zichtbaar. “Dat project begon met drie landen. Inmiddels zijn dat er acht, waardoor het geheel veel betaalbaarder wordt”, aldus Johan.
Eerlijk systeem
Ook in de jaarlijkse omzet is de samenwerking binnen de NSPA goed zichtbaar. Tussen 2013 en 2022 was de omzet gemiddeld zo’n 3,5 miljard dollar, terwijl die in 2023 steeg naar meer dan 10 miljard. Daarvan zat 5 miljard in de gezamenlijke aanschaf van nieuwe Patriotraketten. Allemaal geld dat grotendeels naar de projecten gaat aangezien de NSPA slechts faciliteert en geen winstoogmerk heeft. Alleen de salarissen van het NSPA-personeel worden ervan betaald. “Het is een eerlijk systeem. Customer funded”, zegt majoor Johan. “Neem je er in deel, dan betaal je er voor.”
‘In 2023 steeg omzet naar meer dan 10 miljard dollar’
Diversiteit aan diensten
Hoe zien de dagelijkse resultaten van samenwerking via de NSPA eruit? Op de NATO Logistics Stock Exchange, een soort Marktplaats voor goederen, bieden landen zaken aan die zij over hebben. “Zo kun je als NAVO-lid versneld aan zaken komen waar je zelf een tekort aan hebt”, verduidelijkt Johan. “Recentelijk zijn nog meerdere trailers vol banden naar Nederland gegaan. In het kader van de reguliere onderhoudsondersteuning van de Boxer werden vandaag nog twee trailers met accu’s verstuurd.” Los van de praktische voordelen van dit ‘abonnement’ verlicht deze uitbesteding van werk de druk op COMMIT-personeel, dat zich daardoor met andere projecten kan bezighouden.
Wereldwijde catering
Ondersteuning van missies behelst een breed takenpakket: van medische voorzieningen en planningscapaciteit tot bouw van tijdelijke kampen, transport en opslag. Majoor Johan roemt het global food system: “Wereldwijde catering op inzet en grote oefeningen, ooit door Nederland opgezet en van 500.000 dollar omzet inmiddels gestegen naar 34 miljoen dollar.” Uiteindelijk draait het bij de NSPA om het op het juiste moment oplijnen van gezamenlijke behoeftes en zoeken van zoveel mogelijk ‘startpartners’. De vraag om snelheid bij inkoop en de gewenste interoperabiliteit tussen Europese en NAVO-partners zal in de komende jaren zeker terug te zien zijn in de verdere samenwerkingsprojecten via de NSPA.
Directie Inkoop COMMIT en NSPA
Kapitein ter Zee Mark Spierings is hoofd Afdeling Inkoop & Projecten van de Direct Inkoop van COMMIT. Zijn mensen doen regelmatig zaken via NSPA. Wanneer precies dat verschilt telkens per vraag. “Je gaat altijd uit van het wat, het hoe en met wie. De NSPA kan je op gebieden van zowel logistiek, inkoop als projectvoering ondersteunen. Bij zaken die militair worden gebruikt, of zowel civiel als militair, kun je de NSPA inschakelen. Soms doen ze het sneller omdat ze het voorwerk al hebben gedaan, zoals een plan van eisen voor een product. Soms kan het goedkoper omdat meerdere landen meedoen aan een inkoopproces. Tegelijkertijd hebben ze zich te houden aan dezelfde spelregels die wij moeten volgen, dan gaat het vooral om aanbestedingsregels. Het ligt er dus maar net aan of je het proces via de NSPA laat verlopen, of een eigen pad kiest. Zoek je een product dat andere landen via de NSPA hebben aangeschaft, dan kun je je daarbij aansluiten. Is de inschatting dat je het zelf beter en sneller kan doen, dan kies je daar uiteraard voor. Bij inkoop komt veel gezond verstand kijken.”
