Tekst kapitein Joris van Duin
Foto Mediacentrum Defensie
Het precisiewapen van snipers
Duizenden burgermedewerkers en militairen bij het Commando Materieel en IT zetten zich dagelijks in om het best mogelijke materieel en de beste IT voor onze militairen binnen te halen. Eenmaal overgedragen aan de militair in het veld wordt het dagelijks gereedschap. In de rubriek Mijn Materieel vertellen zij over hun materieel en IT-middelen. In deze editie: de Accuracy AX 338, het precisiewapen in gebruik bij sniperteams van de krijgsmacht.
‘Stalken’, speuren, berekeningen maken, afdrukken en net zo belangrijk: zelf ongezien blijven. Voor wie als sniperteam op pad gaat, is het hebben van geduld een cruciale eigenschap. Als alles goed gaat, kunnen ze het ‘reguliere’ scherpschuttersgeweer Accuracy AX 338 in stelling brengen. Diverse eenheden, zoals JISTARC en 11 Luchtmobiele Brigade, kennen sniperteams. Van laatstgenoemde is sergeant-1 Dirk commandant.
‘Wij kunnen doelen op grote afstand uitschakelen’
Lage trekkerdruk
Het geweer dat Dirk en zijn mannen gebruiken is de Accuracy AX 338. Het wapen is - zonder gevuld patroonmagazijn, richtkijker en aanvullende optronica - bijna 7 kilo zwaar en heeft een effectieve dracht van zo’n 1400 meter. De trekkerdruk is met 1,5 kilo een heel stuk lichter dan de 3,5 van de Colt, het standaardwapen van de krijgsmacht. De trekkerdruk is lichter, waardoor de schutter op het juiste moment een uiterst nauwkeurig schot kan lossen, zonder dat de minuscule beweging van de trekkervinger negatieve invloed heeft op de kogelbaan.
Het wapen heeft een effectieve dracht van zo’n 1400 meter.
Accuraat
Sinds 2015 maken sniperteams bij Defensie gebruik van de AX 338. Enige tijd was vooral (te) lichte munitie voorhanden, waardoor foutmarges ontstonden bij het lossen van schoten. Daarom grijpen snipers nog weleens terug op het ‘oude’ snipergeweer, de Arctic Warfare Super Magnum (AWSM). “Er was wat controverse op gebruikersniveau”, legt Dirk uit. “Maar inmiddels zijn er aanpassingen aan het wapen gedaan, wat in combinatie met nieuwe munitie de problemen verleden tijd heeft maakt.”
Tekst loopt door onder de foto.
Klik op de plusjes voor een uitleg over enkele specifieke delen
Uitleg van de nummers in de afbeelding
Kolf
De kolf is in lengte en hoogte verstelbaar voor de sniper. Dat geldt ook voor de wangsteun en de schouderhoek. De kolfsteun, een zogenoemde buttspike, maakt het mogelijk nog stabieler te richten op grotere afstanden.
Wangstuk
Een fun fact: de meeste werkzaamheden aan het geweer kunnen met een imbussleutel worden gedaan. De opbergplaats van deze sleutel is doorgaans in het wangstuk.
Richtkijker
“Een wapen is maar zo goed als de richtkijker die je erop plaatst”, zegt Dirk. In dit geval gaat het om een Schmidt & Bender 3-12x50 PMII, die een vergroting van drie tot twaalf keer heeft. Defensie kijkt naar een moderner alternatief.
Grendel
Een grendelgeweer is minder complex opgebouwd en daardoor zeer betrouwbaar. Het patroon zit strak opgesloten in de loop wat de precisie op lange afstand ten goede komt.
De demper
Het dempt vanzelfsprekend het geluid, maar misschien essentiëler is het verminderen van licht van de mondingsvlam na het lossen van een schot. Cruciaal voor het voorkomen van onderkenning op grote afstand, zeker in donkere omstandigheden.
Schutter en spotter
Een snipergroep bestaat uit schutter en spotter. “De spotter is vaak de senior sniper”, vertelt Dirk. Dat vraagt om enige toelichting. “De spotter speurt het terrein af en maakt allerlei berekeningen op basis van afstand, wind, hoogte en overige invloeden op het schot. Hij geeft deze data door aan de schutter. Deze past de richtkijker op basis van de data aan en kan dan vuren.”
Een sniperteam van de Nederlandse Maritime Special Operations Forces met de Accuracy AX tijdens de NAVO-missie Resolute Support in Afghanistan in 2019.
De .338 Lapua Magnum patronen hebben omgerekend een kaliber van 8,6mm.Er gaan tien patronen in een patroonmagazijn.
Cruciale rol
Een taak van de snipergroep is het voorzien van informatie aan de commandant. Die kan besluiten een infanterie-eenheid voorwaarts te sturen. “Als dat gebeurt, kunnen wij een cruciale rol spelen”, zegt Dirk. “Wij kunnen bijvoorbeeld een mitrailleursnest uitschakelen op grote afstand, zodat die jongens veiliger voorwaarts kunnen.” Defensief kunnen snipergroepen vijandelijke eenheden die juist een bedreiging vormen vroegtijdig ontdekken en uitschakelen. “Ook ’s nachts kunnen we dat, door het inzetten van warmtebeeld, nachtzicht en IR-lasers wat het uitbrengen van een gericht schot onder die omstandigheden mogelijk maakt.”
De helderheidsversterker, een AN/PVS26 (hier op de voorganger van de AX, de AWSM), stelt een schutter in staat om bij verminderd zicht, bijvoorbeeld in het donker, gericht vuur uit te brengen. De versterker wordt voor de richtkijker geplaatst en hoeft niet gejusteerd te worden.
‘Dit systeem is zo ongelofelijk zuiver. Ik zweer erbij’
Nieuwe ontwikkelingen
Techniek staat nooit stil, zeker niet in tijden van oorlog. In Oekraïne zijn snipers veelvuldig aan het werk en op sociale media staan hier talloze video’s van. Een sniper kan een infanteriepeloton in het donker van ver zien aankomen dankzij warmtebeelden. “Die ontwikkelingen zien wij ook en nemen wij over. Zo zoeken we een opvolger van de huidige nachtzichtkijkers. Die zijn verouderd. Door een combinatie van beter nachtzicht en warmtebeeld kunnen we nog effectiever zijn.”
“Dit systeem was daar ongelofelijk goed en zuiver”, zegt Dirk. “Ik zweer erbij.”
Bestaansrecht
Met de precisie van dit snipergeweer lukt het snipergroepen om zogenoemde puntdoelen uit te schakelen. Dirk: “Er is dan geen nevenschade, die je bijvoorbeeld wel hebt als je de vijand met mortieren bestookt. Dat is de grote meerwaarde, eigenlijk ook het bestaansrecht van dit systeem.” Dirk is de halve wereld over geweest met de Accuracy AX. “Schoten vanaf besneeuwde bergtoppen tot schoten door de mirage van woestijnen met temperaturen van boven de vijftig graden. Daarom weet ik dat systeem ongelofelijk goed en zuiver is”, is hij duidelijk. “Ik zweer erbij.”
In deze eerdere video uit 2021 zie je de Accuracy AX in actie tijdens een oefening van de Luchtmobiele Brigade in Zweden.
