Tekst Kapitein Saminna van den Bulk
Foto MIND, REEQ

REEQ overgenomen door Rheinmetall Defence Nederland

Wat begon met startup REEQ voor een hybride quad, wist met hulp van MIND uit te groeien tot een manned en unmanned platform met diverse toepassingen in het gevechtsveld. Onlangs werd REEQ overgenomen door Rheinmetall Defence Nederland. “Innovatie gaat om mensen die hun nek uit durven steken. Toon lef, geef mensen de ruimte te experimenteren en beloon dat initiatief.”

“Geef mij een ton en een kale quad, dan fabriceer ik een hybride voertuig voor je.” Het was borrelpraat tussen Bart Zwiep en zijn toenmalig directeur bij de afdeling Wapensystemen. Als innovatiemanager bij het dan gloednieuwe innovatiecentrum MIND (Military Innovation by Doing) krijgt het idee echt vorm. Met een tender gaat Zwiep op zoek naar ‘praktijkgasten’ die een prototype kunnen bouwen en het civiele voertuig gaan militariseren en verduurzamen.

Die worden gevonden in bedrijf REEQ. “We hadden al eerder een Polaris (offroad buggy, red.) omgebouwd voor Defensie en waren net klaar met het bouwen van een eigen platform. Die klap was snel gemaakt”, vertelt een van de eigenaren van REEQ, Rob Verbruggen. “Het is een uit de kluiten gewassen hobby van een paar engineers.” Samen met MIND bouwden ze aan een prototype van de hybride quad.

Een militair van het Korps Commandotroepen stuurt het duurzame voertuig door het mulle zand van het natuurgebied.
In 2019 beproefde het Korps Commandotroepen de hybride quad op de Leusderheide.

Multi-inzetbaar

REEQ, ofwel Range Extended Electrical Quad, biedt de duurzame oplossing voor tactisch transport. Het voertuig is modulair opgebouwd: het ‘basisplatform’ is voor ieder voertuig hetzelfde, naargelang de gewenste inzet van het voertuig wordt de bovenzijde tailormade opgebouwd. In de jaren heeft de startup samen met Defensie een hybride quad en een side buggy ontwikkeld. Door de volledig elektrische aandrijflijn is het voertuig stil, snel en wendbaar en biedt daarnaast een mobiele bron voor energie (microgrid), voor wie bijvoorbeeld een militaire commandopost van stroom wil voorzien. Daarnaast heeft REEQ een Unmanned Ground Vehicle ontwikkeld volgens hetzelfde duurzame principe. “Stil, snel, wendbaar en op afstand bedienbaar is de toekomst”, zegt Zwiep. De eigen robotica maakt dat alle voertuigen op dezelfde wijze zijn te besturen.

Niet laten zwemmen

De innovatie kreeg vorm, nu de gebruikers nog… “Waar we ook kwamen, iedereen vond de hybride quad gaaf en zag operationele toepassing”, blikt Zwiep terug. “Een rondje rijden en je bent verkocht. Maar als er zo snel nog geen orders zijn, moet je het project zelf in leven houden. Ik voelde me binnen MIND enorm verantwoordelijk voor deze technologische ontwikkeling. We konden REEQ als startup niet laten zwemmen. We zorgden voor een leasecontract, zodat de voertuigen voor militaire demonstraties, oefeningen en events konden worden ingezet. Zo ondersteun je de makers én verkoop je het product bij de OPCO’s.”

‘Een rondje rijden en je bent verkocht’

Innoveren zit de engineers allen in het bloed. Het sleutelen aan eigen product gebeurde met volle overtuiging. Maar tegelijkertijd was het voor Verbruggen en zijn compagnons een pittige tijd. “Dat lag niet aan de complexiteit van de techniek, maar aan een gebrek aan support. Iedereen die de hybride quad zag was enthousiast, maar we hadden wel écht orders nodig om door te kunnen pakken, slagkracht te hebben en verder te komen dan een prototype. Zonder MIND waren we hier nooit geweest.”

Een hybride buggy en een hybride quad staan geparkeerd op het modderige terrein van een militair oefengebied.
In de voorbije jaren heeft de startup samen met Defensie een hybride quad en een side buggy ontwikkeld. Inmiddels behoort ook een Unmanned Ground Vehicle tot REEQ’s wagenpark.

Ombouwen naar wens

Het devies was, volgens Zwiep: “Volhouden, volhouden, volhouden. Telkens verzonnen we nieuwe concepten voor het bestaande product. Passend bij de specifieke militaire behoefte.” Voor de één was het platform een stille en wendbare quad voor de ander een duurzame mobiele bron van energie (microgrid). Daar sloeg de Luchtmobiele Brigade op aan en plaatste twee orders. De Robotica en Autonome Systemen-eenheid van 13 Lichte Brigade volgde al snel, waarna de Amerikaanse krijgsmacht interesse toonde.

Voorzijde van het prototype van de hybride quad in 2019.
Zwiep benadrukt het belang van snelheid bij innovatie. “Zes jaar voor ontwikkeling is best lang. Die ontwikkelingstijd konden we ons nu permitteren, maar een land als Oekraïne kan dat niet. Ook wij moeten hier meer vaart in maken.”

Vertrouwensband

Inmiddels heeft het bedrijf vijftien voertuigen geproduceerd. Prototypen, benadrukt Verbruggen. “Die kunnen we binnen Rheinmetall in Ede uitbouwen naar het gewenste Technological Readiness Level.” De overname kwam op het perfecte moment voor hem en zijn team. “Op een gegeven moment was ik tegelijk bezig met de binnenkomende opdrachten, de marketing en monteurs aansturen. Maar ik ben geen geboren directeur of manager, ik ben een die hard engineer. Schoenmaker blijf bij je leest!” Anderhalf jaar geleden gingen REEQ en Rheinmetall om tafel. “De overname van afgelopen maand is voortborduren op de vertrouwensband die daar is ontstaan. Nu kunnen we samen de slagkracht creëren die we nodig hebben.”

‘Met Rheinmetall kunnen we de slagkracht creëren die we nodig hebben’

REEQ blijft als startup geconsolideerd binnen Rheinmetall. De vijf vaste medewerkers staan nu onder contract bij het moederbedrijf, daarnaast is de startup versterkt met zeven medewerkers van Rheinmetall. “Het is het beste uit beide werelden”, zegt Verbruggen. “Voor de grotere orders en het gereedmaken van serievoertuigen hebben we het vaste team. Ik blijf bezig met waar ik blij van word: doorontwikkelen en innoveren.”

Het wagenpark van REEQ, geparkeerd op een rij, bestaande uit de hybride quad, de buggy en een onbemand voertuig, in verschillende uitvoeringen en ombouw.
Het wagenpark van REEQ is inmiddels flink uitgebreid.

Met de aankoop van REEQ breidt Rheinmetall Defence Nederland B.V. de portfolio van lichte tactische voertuigen uit. Daarbij betekent het volledig elektrisch aangedreven militaire voertuig een stap voorwaarts in de hybride techniek.

Lef

De aanvragen lopen nu hard binnen. Dat is een flinke uitdaging, vertelt Verbruggen. Zo is een internationale taskforce bezig met een vervolgorder en ook de Amerikaanse krijgsmacht heeft serieuze belangstelling. Vooral de buggy springt nu, gezien de oorlog in Oekraïne, in het oog door hun operationele toepassing. Het platform kan zowel manned als unmanned (met behulp van kunstmatige intelligentie) bijvoorbeeld voorraden of personeel het terrein in en uit vervoeren.

De hybride quad rijdend door het oefenterrein van Leusderheide in 2019.
Verbruggen zoekt nadrukkelijk de samenwerking met startups en innovatieve bedrijven in het Nederlandse MKB. “Daar bevindt zich de kennis en innovatie. Door de krachten te bundelen maken we het eindproduct niet enkel interessanter, maar ook relevanter op het gevechtsveld.”

REEQ brengt een hoop teweeg. De ontwikkeling van het platform draagt onder meer bij aan de opschaling van innovatie van Defensie in het kader van de Taskforce Productiezekerheid. Met de overname is de band met MIND niet meteen doorgesneden, benadrukt Zwiep. MIND, KIXS, onderzoeksorganisatie TNO en REEQ slaan de handen ineen om het platform unmanned, de kunstmatige intelligentie en de smart grid-technologie door te ontwikkelen. Zwiep concludeert: “Innovatie gaat om mensen die hun nek uit durven steken. Toon lef, geef mensen de ruimte te experimenteren en beloon dat initiatief. Alleen zo kom je tot de innovaties die in de toekomst het verschil gaan maken op het gevechtsveld.”