In 't kort

Nieuw CBRN-masker FM50

De komende jaren vervangt Defensie de gehele uitrusting tegen chemische, biologische, radioactieve en nucleaire dreigingen (CBRN). De eerste stap is de vervanging van het huidige masker. Alle militairen krijgen vanaf vandaag een nieuw en verbeterd CBRN-masker.

Het huidige NBC-Masker FM12 voldoet nog aan de gestelde eisen, maar is wel aan vervanging toe. De nieuwe exemplaren van het type FM50 bieden verbeterd zicht en vergroten het draag- en ademhalingscomfort.

Hierdoor is het dragen en het werken ermee een stuk fijner, bleek ook uit de reacties van het testpanel. Ook zijn de maskers beter geschikt voor aanvullende opties, zoals drinksystemen. Daardoor kunnen militairen hun werk straks blijven uitvoeren bij CBRN-dreigingen.

Beschermende kleding
De vervanging van de volledige CBRN-uitrusting vindt plaats in stappen. Voor de komende jaren zijn er ook nieuw beschermende pakken, handschoenen en laarzen voorzien. Deze worden niet op de man verstrekt maar uitgegeven bij bepaalde dreigingen.

Defensie en Dutch Naval Design samen in zee voor onbemand vaartuig

Technologisch zeer geavanceerd, duurzaam, autonoom en operationeel flexibel. Deze kwalificaties zijn over zo’n vier jaar van toepassing op nieuwe onbemande vaartuigen voor maritieme operaties. Defensie en Dutch Naval Design gaan met elkaar in zee om dit zogeheten unmanned surface vehicle (USV) te ontwikkelen. Beide partijen legden dit op 10 april contractueel vast.

De twaalf meter lange innovatieve vaartuigen zijn van cruciaal belang voor onderzeebootbestrijding. Ze gaan hun werk dan ook doen vanaf de Anti-Submarine Warfare Fregatten die rond 2030 worden geleverd. Voor onderzeebootbestrijding gaat er aan boord van de huidige fregatten een helikopter mee. Straks hoeft dit toestel deze taak niet meer uit te voeren. De USV kan het alleen af.

Ze zijn in staat om operaties langere tijd uit te voeren. In combinatie met unieke sonarapparatuur betekent dit een belangrijke vooruitgang in de strijd tegen vijandelijke onderzeeboten.

Bescherming van onze wateren
Hoofd afdeling Maritieme Systemen kapitein-ter-zee Olaf Binnenhei van Directie Wapensystemen & Bedrijven noemt het contract een mijlpaal. “Het vertegenwoordigt een significante vooruitgang voor de Nederlandse en internationale maritieme veiligheid. Door onze krachten te bundelen, zetten we een grote stap voorwaarts in de bescherming van onze wateren met behulp van de nieuwste technologieën."

Dutch Naval Design is een samenwerkingsverband van maritieme defensie-experts uit de industrie en academische wereld. Het consortium van expertise bestaat uit: Damen Naval, Fugro, DEMCON Unmanned systems, De Haas Shipyards, AVR Maritime, RH Marine, Rohde & Schwarz, Starion Nederland, SkyDec, ADSE Consulting & Engineering, TNO en MARIN.

Landmacht experimenteert met nieuwe operationele concepten

Van drones, tot elektrische voertuigen en zelfrijdende robots. Ruim 600 militairen, experts en studenten experimenteerden afgelopen week met nieuwe operationele concepten. Dat gebeurde bij de innovatie-oefening Next Generation Concept Development in Ede. Daar is een speciaal kampement aangelegd om nieuwe innovaties te testen in verschillende oefensituaties.

De deelnemers experimenteerden bijvoorbeeld met drones die samen een communicatienetwerk vormen in de lucht. Tijdens gevechten kunnen militairen dan via een beveiligde verbinding met elkaar in contact blijven.

Zelfrijdende robots
Verder testten de aanwezigen zelfrijdende robots en elektrische voertuigen, die troepen kunnen bevoorraden. Ook oefenden technici met alternatieve manieren om energie op te wekken in kampementen.

Niet alle innovaties waren bedoeld voor op het slagveld. De militairen testten ook simulatoren die gevechtssituaties met bijvoorbeeld helikopters of een extra bataljon nabootsen. Dat maakt oefeningen beter en eenvoudiger te realiseren.

Belang innovatie
Volgens Commandant Landstrijdkrachten luitenant-generaal Jan Swillens laat de oorlog in Oekraïne zien dat het noodzakelijk is operationele concepten te blijven vernieuwen.

"Dat betekent innoveren op het gebied van mensen, manieren en middelen. Nederlanders hebben een ‘mindset’ die creatief en innovatief is en dat is nodig om het gevecht te winnen. De tijd tikt en in ons land groeit het besef dat de hele samenleving een rol heeft in onze bescherming”, aldus Swillens.

Menselijk toezicht nodig bij wapensystemen met kunstmatige intelligentie

Defensie maakt gebruik van kunstmatige intelligentie, onder meer bij  beeldverwerking en luchtverdedigingssystemen. Bij deze toepassingen is menselijk toezicht nodig. Luitenant-kolonel ir. Ilse Verdiesen onderzocht hoe dat vorm kan krijgen. Gisteren promoveerde zij op dit onderwerp bij de TU Delft.

Wapensystemen die uitgerust zijn met kunstmatige intelligentie, zogeheten ‘autonome wapensystemen’ worden steeds vaker ingezet op het slagveld. Ze bieden veel voordelen. Denk bijvoorbeeld aan door radar bestuurde drones in Oekraïne.

Maar deze wapensystemen kunnen ook tot veiligheidsrisico’s leiden. Dat komt omdat de verantwoordelijkheid voor de beslissingen, acties en effecten ervan niet altijd helder is. Volgens Verdiesen moet dat in het besluitvormingsproces duidelijk worden. Een machine mag immers geen beslissingen nemen over leven en dood. “De structuur die ik heb opgetuigd, wijst een verantwoordelijkheid toe voor de handelingen van het wapensysteem. Dat gebeurt door een toezichthouder te identificeren. De kans op onbedoelde gevolgen wordt daardoor kleiner.”

Verdiesen maakte die structuur in een simulatieomgeving toepasbaar. Ze identificeerde en programmeerde een aantal criteria die in militaire operaties belangrijk zijn. Dat kunnen bijvoorbeeld de grenzen van een operatiegebied zijn. Of te vermijden gebieden. Maar ook weersomstandigheden. Aan de hand van haar structuur kan een menselijke toezichthouder beoordelen of een autonoom wapen zich aan die criteria houdt. Als dat niet zo is kan worden uitgezocht wat er mis gaat, zodat dit in de toekomst is te voorkomen.

Heldere afspraken
Defensie is blij dat Verdiesen op dit onderwerp promoveert. Kunstmatige intelligentie gaat namelijk alle militaire operaties beïnvloeden. De organisatie vindt het daarom belangrijk dat er internationaal heldere afspraken over komen. Het proefschrift van Verdiesen levert volgens Defensie een waardevolle bijdrage aan de internationale en nationale discussie over dit onderwerp.

Verdiesen begon haar carrière in 1995 bij de Koninklijke Landmacht en werd uitgezonden naar Bosnië en Afghanistan. Deze zomer wordt zij onder gelijktijdige bevordering tot kolonel bij het Directoraat-Generaal Beleid geplaatst als hoofd van de afdeling Science en Technology.

Radar Nieuw Milligen uitgezet

52 jaar deed hij dienst, de Medium Power Radar (MPR) in Nieuw Milligen. Afgelopen weekend is de zwaar verouderde radar voorgoed uitgezet.

In de achterliggende vijf decennia gebruikte de luchtgevechtsleiding de radar voor het bewaken en beveiligen van het luchtruim in Zuid-Nederland. Verder deed de MPR dienst bij de begeleiding van militaire luchtoperaties en de ondersteuning van bijvoorbeeld de politie of opsporingsdiensten.

NAVO-radar
De komende maanden neemt een mobiele radar van de NAVO de taak van de MPR waar. Die NAVO-radar wordt op zijn beurt vanaf eind juli vervangen door de Groundmaster 400a van Thales Frankrijk, totdat het nieuwe radarstation in Herwijnen klaar is.

SMART L-radarstation
Het SMART L-radarstation in Herwijnen moet er in 2026 staan. Deze moderne militaire radar houdt dan samen met het sinds 2021 operationele SMART L-radarstation in Wier het luchtruim boven Nederland in de gaten.

Marine haalt mijnenjager Zr.Ms. Vlaardingen uit de vaart

De Koninklijke Marine heeft vandaag ceremonieel afscheid genomen van Zr.Ms. Vlaardingen. De mijnenjager is na 35 jaar trouwe dienst in de gelijknamige gemeente uit vaart genomen. De reden daarvoor is dat de mijnendienst komende jaren volledig wordt vernieuwd. Zo wordt eind 2025 het eerste nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuig Zr.Ms. Vlissingen in dienst gesteld.

Zr.Ms. Vlaardingen nam in al die jaren vaak deel aan (NAVO-)oefeningen en ruimde daarnaast vele explosieven. Zo maakte het schip deze maand nog 3 vliegtuigbommen onschadelijk in de Noordzee. Het ging om 2 zogeheten 500-ponders en een 1.000-ponder.

Oorlogswimpel, vlag en geus
Tijdens de afscheidsceremonie werden de oorlogswimpel, de Nederlandse vlag en de geus van Zr.Ms. Vlaardingen neergehaald. De geus is de vlag die een schip bij wijze van groet voert. Oud-commandanten ontvingen traditiegetrouw een letter van het naambord van het schip.

De laatste commandant van Zr.Ms. Vlaardingen luitenant-ter-zee der eerste klasse Dave de Kruijff kijkt terug op een mooie tijd aan boord. “Met de uitdienststelling van de Vlaardingen zet de mijnendienst een stap richting de nieuwe schepen en middelen.”

De band tussen de mijnenjager en de gemeente Vlaardingen is hecht. Het schip bezocht de stad regelmatig voor een havenbezoek. Bewoners uit de omgeving konden dan een kijkje aan boord nemen. Gisteren deden ze dat voor het laatst.

Mijnen ruimen
In de Noordzee liggen naar schatting nog tienduizenden mijnen, vliegtuigbommen en andere munitieresten. Wekelijks vinden onder meer vissers voor de kust van Nederland en België explosieven uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Ze worden opgevist, gemarkeerd en gerapporteerd aan de kustwacht. Vervolgens maakt een mijnenjager het explosief onschadelijk.

De Nederlandse marine werkt bij het mijnenvrij houden van de zee, kustwateren en havenmondingen samen met de Belgische zeemacht. Dit samenwerkingsverband heet Beneficial Cooperation.

Vlissingen
Het eerste nieuwe mijnenbestrijdingsvaartuig Zr.Ms. Vlissingen is in aanbouw en vorig jaar in het Franse Concarneau te water gelaten. Het schip wordt eind 2025 aan de Koninklijke Marine overgedragen.De Vlaardingen wordt gedoneerd aan Oekraïne. Wanneer precies is nog niet bekend.

Nederland schaft voor ruim € 150 miljoen munitie aan voor F-16’s Oekraïne

Nederland maakt ruim € 150 miljoen vrij voor de aankoop van munitie voor Oekraïne. Het gaat om lucht-grondwapens voor de F-16’s die naar Oekraïne gaan. Ze kunnen door F-16’s worden gedropt. Deze munitie wordt rechtstreeks bij de industrie aangekocht. Dit maakte minister Kajsa Ollongren bekend naar aanleiding van een bijeenkomst van de Ukraine Defence Contact Group (UDCG) van gisteren.

Verder stuurt Nederland opnieuw (al eerder toegezegde) F-16-jachtvliegtuigen naar Roemenië. De toestellen worden daar ingezet voor het trainingscentrum voor Oekraïense en Roemeense vliegers. Het gaat niet alleen om de toestellen zelf, maar ook om alle bijbehorende reserveonderdelen en munitie. Dat meldde Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim gisteren tijdens de bijeenkomst van de UDCG.

Nederland geeft samen met Denemarken en de Verenigde Staten leiding aan de luchtmachtcoalitie van de UDCG. 18 Nederlandse F-16’s zijn beschikbaar gemaakt om in Roemenië te gebruiken voor opleiding. 24 overige Nederlandse F-16’s zijn bestemd voor levering aan Oekraïne. Een deel van die groep wordt daar nu voor gereedgemaakt. Dat gebeurt samen met partners uit de coalitie.

Drones
Nederland doet ook een bijdrage van ruim € 200 miljoen op het gebied van drones. Er zijn plannen om een aanzienlijk aantal ISR (Intelligence Surveillance Reconaissance)-drones aan te kopen en die te doneren aan Oekraïne. Dat gebeurt in samenspraak met andere partners en de Oekraïense strijdkrachten. “Deze drones zijn reeds in gebruik en hebben zich bewezen op het slagveld”, aldus minister Ollongren.