Tekst Kirsten de Vries
Foto sergeant-majoor Jan Dijkstra en Mediacentrum Defensie
‘Als je de motor aanzet, gaat je hart sneller kloppen’
Duizenden burgermedewerkers en militairen bij het Commando Materieel en IT zetten zich dagelijks in om het best mogelijke materieel en de beste IT voor onze militairen binnen te halen. Eenmaal overgedragen aan de militair in het veld wordt het dagelijks gereedschap. In de rubriek Mijn Materieel vertellen zij over hun materieel en IT-middelen. In deze eerste editie: de Leopard 2A6MA3. De gevechtstank van het Duits-Nederlandse 414 Tankbataljon.
Een jongensdroom was het voor de 21-jarige huzaar der eerste klasse Jip Michels; tankbestuurder worden. En die droom is uitgekomen; hij is een van de bestuurders van de Leopard 2A6MA3. In die functie rijdt Michels de tank van A naar B. Dat klinkt heel simpel, maar er komt veel meer bij kijken. “Als we in een gevecht zijn, moet ik meedenken. Ook het terrein uitbuiten is voor mij heel erg belangrijk. Het gaat allemaal best wel hard en de schutter zit echt met zijn oog op het oculair dus op het moment dat ik te hard door een kuil heen rij, kan het zijn dat hij keihard tegen zijn oculair aan klapt en bewusteloos raakt.”
Tekst loopt verder onder de foto.
Uitleg van de nummers in de afbeelding
12 cilinder 47.6 liter V12 dieselmotor, 1500pk
“Het voertuig weegt bijna 70 ton. Dan heb je wel wat vermogen nodig. De tank die de Amerikanen gebruiken heeft ook 1500 pk, maar lang niet elke tank heeft dat. Het is ook wel het maximum. Als je een tank mag besturen met zoveel pk, dat kan echt niet iedereen zeggen. Dat is zoveel geweld dat erin zit, zoveel brute kracht.”
120 mm L55 A1-kanon
“Dit kanon is nieuw en we hebben ook nieuwe munitie gekregen, programmeerbare munitie. Die kun je in de lucht laten ontploffen, op doel of na het doel. Bij de optiek zit een laser. Als de schutter het doel ziet, dan gebruikt die de laser en dan berekent de computer automatisch hoe het kanon moet staan.”
Rookbuslanceerinrichting
“Als wij ergens komen en er zijn veel vijanden of wij willen ergens snel weg en de vijand mag ons niet zien, dan kunnen wij rook lanceren. Wij voeren het gevecht vanuit verschillende stellingen en wij springen eigenlijk net als de infanterie van plek naar plek. Twee keer schieten we en dan willen we achterwaarts een nieuwe stelling inrijden. Daarvoor kunnen we die rook dan gebruiken.”
Onderstel
Als bestuurder is Michels daarnaast verantwoordelijk voor het hele onderstel van de tank. Hij zit als enige in het onderstel, de commandant, de schutter en de lader zitten in de toren. “De commandant stuurt alles aan, de schutter bedient het kanon en de lader laadt het kanon. Ik moet ervoor zorgen dat het voertuig helemaal APK is en als er iets fout gaat, dan moet ik dat aangeven.” Michels heeft een aantal standaard handelingen die uitgevoerd moeten worden voordat de tank gereed is. “Lichten afdekken, want je kunt natuurlijk niet zomaar over de openbare weg rijden, en de spatlappen er vanaf halen bijvoorbeeld, zodat de modder weg kan.”
Uitleg van de nummers in de afbeelding
Versnellingsbak
“Wat mooi is aan de Leopard is dat hij met 31 km/u achteruit kan. Daardoor kunnen we snel en efficiënt van stelling wisselen. Wij zeggen wel eens: mobiliteit houdt je in leven. Veel mensen denken dat een krachtig pantser genoeg is, maar dat is niet zo. De vijand heeft vaak wel iets om door het pantser heen te komen dus je hebt echt de beweging nodig om de vijand te slim af te zijn. Het is uniek aan deze tank dat hij zo flexibel is.”
Hangmat
“In plaats van een stoel voor de bestuurder hebben wij een hangmat. Die noemen wij zo, omdat je in een hoek van ongeveer veertig graden zit, eigenlijk half zittend, half liggend. Dat is om de trillingen van de explosie van een mijn op te vangen. Ook onder de tank zit extra bescherming. In de hangmat moet je jezelf aan de zijkanten vastklikken en je hebt ook nog een gordel om.”
Een stok om mee te slaan
“Als de bestuurder een fout maakt, dan pakt de schutter een stok en die slaat dan de bestuurder. De schutter zit in de toren en de bestuurder in het onderstel. De toren beweegt en je wilt niet dat er iets tussenkomt dus er zit een rekje. De schutter doet dan heel snel het rekje open en deelt een tik uit. Je kunt niets terug doen. Ik heb al een keer een klap gehad toen ik te hard op de rem drukte.”
Huzaar der 1e klasse Jip Michels in de simulator.
‘Mobiliteit houdt je in leven’
‘Een gedigitaliseerde stalen machine’
De Leopard 2A6MA3 heeft ten opzichte van de voorgangers als grote voordeel dat alles in de tank nu veel meer digitaal is. Zo hebben zowel de commandant als de bestuurder, de schutter en de lader een eigen scherm. “Maar ook alle optieken zijn verbeterd. En er is nachtzicht op zowel de voor- als achteruitrijcamera.” Veel elektronica aan boord dus. “Het is gewoon een gedigitaliseerde stalen machine.”
Vurende Leopard 2A6 in de bossen van Litouwen tijdens de oefening Iron Wolf in 2021.
Duitsland
Nederland heeft op dit moment nog geen eigen tanks. Er wordt dan ook gebruik gemaakt van Duitse tanks. 414 Tankbataljon, waar Michels onderdeel van uitmaakt, is veel te vinden in Duitsland. In Bergen en Oberlausitz zijn grote oefenterreinen waar ze gebruik van kunnen maken. “In Oberlausitz kunnen we echt het hele gevecht oefenen. Maar de Duitsers kampen wel met tekorten, dus we hebben wel hele periodes gehad dat we geen tanks tot onze beschikking hadden.” Als dat het geval is, kan het bataljon er bijvoorbeeld voor kiezen om in simulatoren op de Bernhardkazerne in Amersfoort te trainen. “Een mooie mogelijkheid voor ons maar het is wel zonde als we geen echte tanks kunnen gebruiken. De laatste tijd krijgen we gelukkig weer meer de mogelijkheid om met tanks te oefenen.”
Twee Leopard 2A6 gevechtstanks op een bospad.
‘Apparaat zonder concessies’
Voor Michels levert het nog steeds een magisch gevoel op, iedere keer als hij de Leopard 2A6MA3 in stapt. Ook al heeft hij er al tientallen keren in gezeten. “Als je de motor aanzet, dan gaat je hart wel sneller kloppen.” Het mooiste aan de tank vindt hij dat het een 'lomp' apparaat is. “Alles in de tank zelf doet ook pijn. Je stoot je aan alles. Het is echt een bruut apparaat zonder concessies en dat spreekt mij aan. Ik vind het zo mooi om te zien hoe de tanks door het terrein rijden en wat voor kracht erachter zit.”
