Tekst kapitein Arthur van Beveren
Foto Kick Smeets
Leergang IDEE! leidt innovators op voor Defensie
Een innovatief idee bedenken, verkopen aan de organisatie en implementeren. Dat is het doel van de opleiding IDEE!, een initiatief van MIND. Want innovatieve medewerkers maken een innovatieve organisatie is de gedachte. 12 juni presenteren de nieuwbakken innovators hun ideeën en in september begint een nieuwe ronde.
Twee jaar geleden begon een pilot bij DMO, dit seizoen werkten duo’s aan hun eigen innovatieprojecten en vanaf september staat de leergang open voor medewerkers van alle defensie-onderdelen. Innovatie DEvelopment Experience heet de leergang uitgeschreven. Dat is ook precies wat cursisten onder leiding van docenten van de Nederlandse Defensieacademie doen weet Lars de Graauw, een van de ontwikkelaars van de opleiding. “Cultuur, bedrijfsvoering en techniek. Dat is de driehoek die nodig is voor succesvolle innovatie. Aan een prachtig idee dat nooit wordt geïmplementeerd in de organisatie heb je niets.”
Lars de Graauw vertelt in de video over de leergang IDEE!
‘Cultuur, bedrijfsvoering en techniek innoveren’
Drie onderdelen
“Je moet je idee of dat van een collega kunnen verkopen, weten welke poortjes je moet doorlopen en welke mensen je aan hun jasje trekt”, vervolgt De Graauw. Dat is in de grote organisatie die Defensie is best ingewikkeld. “Maar zit je enkel op de techniek, dan vergeet je om de bedrijfsvoering en cultuur mee te nemen terwijl essentieel zijn om je plan te kunnen implementeren.” Al die punten krijg je als cursist mee in deze opleiding die bestaat uit drie onderdelen. De eerste is de huidige stand van zaken binnen innovatie eigen maken door hoorcolleges van professoren op de Faculteit Militaire Wetenschappen of door bezoeken bij marktpartijen of kennisinstituten zoals TNO. Daarna gaan duo’s aan de slag met hun eigen innovatietraject en ontmoeten de deelnemers elkaar tijdens intervisiedagen waarbij zij elkaar helpen en inzicht krijgen in het handelen van hun zelf en anderen.
Persoonlijke ontwikkeling
Het belangrijkste onderdeel van de leergang is echter de persoonlijke ontwikkeling van de cursisten. De intervisie is volgens De Graauw een belangrijk middel geweest om die ontwikkeling in een veilige omgeving te faciliteren. “Mensen worden geconfronteerd met hun eigen kwaliteiten en talenten maar ook hun handelen. Welke vragen moet je eigenlijk stellen in plaats van de vragen die je stelt. En hoe kun je bewust worden van je gedrag zodat je mensen om je heen kunt beïnvloeden en meekrijgen?” Of het aan de opleiding ligt durft De Graauw niet direct te zeggen maar deelnemers zijn gewisseld van functie of zijn in schaal omhoog gegaan omdat ze in korte tijd veel ontwikkeling hebben laten zien. “We hebben ook reacties van leidinggeven gekregen die hun medewerker echt hebben zien groeien in die 10 maanden dat zij deelnamen aan IDEE!.”
‘Werken aan een onderwerp waar je niet in thuis bent’
Diverse duo's
Ieder krijgsmachtonderdeel mag een aantal medewerkers naar voren schuiven die in september willen beginnen aan de nieuwe editie van IDEE!. De opleiding is zeker niet vrijblijvend en vergt zeker zes tot acht studie-uren per week. De samenstelling van de duo’s is zo divers mogelijk. Militair en burger, man en vrouw, jong en oud en afkomstig uit verschillende vakgebieden. Het kan dus zomaar zijn dat je werkt aan een onderwerp waar je helemaal niet in thuis bent. “Daardoor ben je bijna verplicht om in Jip-en-Janneke-taal uit te kunnen leggen waar je project over gaat”, zegt De Graauw daarover. “Als je dat kan, begrijp je het zelf heel goed en kun je het proces met een helicopterview overzien en vertellen waarom iets beter kan."
Deze drie deelnemers delen hun ervaringen
Lisa Taheij, managementadviseur
“Het IDEE!-traject trok mij aan omdat het me de kans gaf om met een eigen project een bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren van de organisatie. In eerste instantie twijfelde ik of ik me voor de aankomende leergang op moest geven omdat ik zelf niet direct een concreet innovatief idee kon bedenken. Toen het managementteam van de Directie Projecten mij kort daarna benaderde met de vraag of het me leuk leek om deel te nemen aan IDEE!, heb ik me toch opgegeven. Omdat we in deze leergang in duo’s zouden werken in plaats van alleen, hoefde ik ook niet per se een eigen projectidee aan te dragen. Ik werd gekoppeld aan ILS-manager Coen van Ommeren, ook werkzaam in de Directie Projecten. Het feit dat Coen in een ander werkveld zit dan ik, pakte heel goed uit voor mijn persoonlijke ontwikkeling. Coen had zelf een projectidee aangedragen en wist precies hoe hij dit wilde aanlopen. Ik keek er als buitenstaander met andere ogen tegenaan en vroeg me af of zijn methode wel het goede pad was. Van nature ben ik wat conflictvermijdend en was ik gewend om discussies waar mogelijk uit de weg te gaan. Nu werd ik gedwongen om met Coen in gesprek te gaan om het project tot een goed einde te brengen. De uitdaging voor mij was niet alleen om bij mijn eigen standpunt te blijven en dit goed te onderbouwen, maar ook om Coen te overtuigen van mijn ideeën. Dit vond ik aan het begin erg spannend, maar in de praktijk reageerde Coen gelukkig heel positief en was hij blij met de feedback. Ook door de andere deelnemers uit de groep werd mijn (ongevraagde) feedback erg gewaardeerd. Iedereen was heel open en hielp elkaar graag met de punten uit het persoonlijk ontwikkelingsplan.
Collega’s merken nu aan me dat ik veranderd en gegroeid ben. Ik ben aanweziger, durf mijn mond sneller open te trekken en start eigen initiatieven op. Wat ik merk is dat iedereen (te) druk is met de dagelijkse gang van zaken en daardoor niet de tijd heeft of neemt om even rustig te gaan zitten en na te denken over hoe ze de organisatie verder kunnen helpen en verbeteren. Door het traject van IDEE! te volgen hebben wij de kans gekregen om dat wel te doen.”
Simon Goedvree, HR Adviseur
“Ik ben tijdens de leergang IDEE gekoppeld aan systeemspecialist Aletta Westra van de Categorie Bedrijfskleding. We konden maar één van onze projectideeën uitvoeren en dat werd de zoektocht naar mogelijkheden voor meer duurzaamheid en circulariteit binnen de kledingketen. Niet mijn eigen idee dus het was even schakelen. De wereld van inkoop en het KPU-bedrijf was helemaal nieuw voor me maar we zijn samen actief aan de slag gegaan. Door interviews met partners uit de inkoopketen hebben we het hele bestaande traject doorlopen en onderzocht waar ruimte is voor duurzaamheid en circulariteit. Binnen heel de keten zagen we dat men wel meer met duurzaamheid wil doen, maar er ook veel obstakels worden ervaren. Met behulp van concurrent design (door alle spelers binnen een aanbesteding bij elkaar in een ruimte te zetten) en met elkaar een reeds gelopen aanbesteding nog een keer te doorlopen, hopen we op het vlak van duurzaamheid en circulariteit te laten zien wat er mogelijk is, kennis op te bouwen en de manier van denken en werken te veranderen.
Het project is tegelijkertijd een leidraad om gedurende het IDEE-traject je persoonlijke ontwikkeling te vergroten. Ik ben actief bezig met de competenties netwerken en beïnvloeden en heb ook het gevoel dat ik daar veel mee bereikt hebt. In september willen we iedereen aan tafel zien te krijgen: de behoeftesteller, gebruiker, inkoop, KPU-bedrijf, leverancier, recycelaar en de Bestuursstaf om dit experiment tot uitvoering te brengen.”
Kapitein Jorden Olthof, projectleider/luchtgevechtsleider
“Vanuit het vakgebied luchtgevechtsleiding heb ik de kans gekregen om mijn kennis te verbreden, als projectleider bij COMMIT. Mijn doel was verbreden in kennis en ervaring, daarnaast een brug slaan tussen het vakgebied en COMMIT. Hierbij sta ik met een been in operaties en met het andere in de wereld van projectmanagement. De focus in de projecten ligt op het realiseren van de functionele behoefte van de gebruikers, zodat zij hun werk goed kunnen doen en een stap voor zijn op de tegenstander.
Mijn competentiemanager binnen het JIVC-expertisecentrum tipte mij over de leergang IDEE. Ik ben altijd op zoek naar ontwikkeling en een uitdaging en werd dus ook blij van de dingen die ik las over IDEE!: een eigen probleem aandragen en daar met een innovatieve blik oplossingen voor zoeken middels het design thinking proces. Misschien mislukt je innovatie, dat is ook leren. Het grootste goed van deze leergang is de persoonlijke ontwikkeling. Door reflectie, intervisie en het werken aan je persoonlijke ontwikkelcompetenties werk ik hieraan. Maar ook: feedback vragen en omgaan met de reacties daarop en kiezen wat ik los moet laten. Ik ben militair, man en in de dertig, mijn buddy Sandra van loon was iets ouder, vrouw, burger en werkzaam in een ander vakgebied. Die verschillende uitgangsposities werkten heel goed voor het project. Twee keer per maand kwamen we met de andere cursisten bij elkaar op een toffe locatie waarbij verschillende onderwerpen werden behandeld die raakvlak hebben met innovatie. De groep was close en durfde zich kwetsbaar op te stellen, daarnaast was de begeleiding erg goed. Het belangrijkste wat ik meeneem: geef elkaar feedback. Zolang we dat in de organisatie niet doen ontnemen we elkaar ontwikkeling en sterft een goed idee vaak een stille dood.”
Voorlichtingsmomenten
Komend jaar kunnen er drie deelnemers van COMMIT deelnemen. Dertien deelnemers komen van andere commando’s.
Lars de Graauw biedt voorlichtingen aan via MS teams op de volgende dagen:
- 23 mei 12:00 - 13:00
- 30 mei 10:00 – 11:00
- 5 juni 11:00 – 12:00
- 13 juni 11:00 – 12:00
Opgeven kan via idee.dmo@mindef.nl
Meer informatie via deze intranetlink https://innovatie.mindef.nl/Lists/Nieuws/DispForm.aspx?ID=219
