MVO, missie voor optimisten

Online congres voor ‘duurzaamheid’ zet toon voor toekomst

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) hoort niet alleen letterlijk in de vezels te zitten van de producten die Defensie aanschaft, maar vooral in het DNA van alle medewerkers. Die boodschap kregen de deelnemers aan het (online) symposium over MVO mee.

Want, zo melden de organisatoren Amber Mulder en Ires de Boer, te veel mensen denken bij MVO of duurzaam investeren nog aan ‘duurzaamheid’ of een circulaire economie: het hergebruik van kleding of handdoeken. “Ook belangrijk”, roepen de beide Rijkstrainees bij Defensie in koor, “en dát gaat hypergoed. We hoeven er als Defensie ook niet bescheiden over te zijn, maar er is zóveel meer. Dat willen we laten zien.”

Vandaar ook dat de ‘O’ in MVO wat hun betreft veel meer betekenissen mag hebben. Zeker waar het de krijgsmacht betreft, kan het gaan om maatschappelijk verantwoord optreden, of opdrachtgeverschap.

Plaatsvervangend Commandant Landstrijdkrachten generaal-majoor Rob Jeuling, een van de sprekers, denkt dat daar nog veel valt te halen. “Er zijn al veel innovaties die ervoor zorgen dat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen bij missies in het buitenland kan worden teruggebracht. Maar we moeten soms ook robuust zijn en dat is niet milieuvriendelijk te realiseren.”

Bewustwording

Amber en Ires hebben naar eigen zeggen ‘hoog ingezet’ op het symposium, onder auspiciën van de Directie Inkoop. “We hadden over de dag zo’n 200 bezoekers, waarvan er 150 tot het einde toe zijn gebleven. Dat is echt veel voor een online congres”, weet de (waarnemend) directeur Inkoop bij de Defensie Materieel Organisatie, Roos Wijman. Zij is bijzonder in haar nopjes met de inzet van Amber en Ires. “Je ziet dat dit onderwerp enorm speelt bij de nieuwe generatie medewerkers.”  En het betrof dit keer niet alleen inkopers, zoals bij de MVO Roadshow, maar medewerkers uit de gehele Defensieorganisatie. “Het gaat om bewustwording, dat we een steeds grotere groep krijgen van collega’s die er enthousiast voor zijn te maken.”

“Dat is ook nodig”, vindt Ires, “want voor je het weet is het 2050.” Daarmee doelt ze op de ambities van Defensie. In dat jaar moet de krijgsmacht in staat zijn grotendeels onafhankelijk van fossiele brandstoffen op te treden. Over 9 jaar moet die afhankelijkheid al met tenminste 20% gereduceerd zijn ten opzichte van 2010.

Fregatten

Het lijkt een Utopie, maar bij de Afdeling Maritieme Systemen is kapitein-luitenant ter zee, Rinze Geertsma iemand die geen kans onbenut laat om te zoeken naar alternatieven voor ‘oude’ brandstoffen. “Dat doen we trouwens niet alleen, maar met het bedrijfsleven. De Stenaline heeft al een schip dat op methanol van Kiel (D) naar Göteborg (Zweden) vaart: de Germancia”, meldt hij als spreker tijdens het symposium.

Nederlandse sleepboten in Den Helder zijn ook al enige tijd hybride, Nieuw-Zeeland heeft voor de haven in Auckland de eerste volledig elektrische sleper besteld bij Damen Shipyards. Dat laatste is voor groot bovenwater (nog?) niet denkbaar. “Batterijen zijn voor fregatten niet haalbaar, alleen al vanwege de enorme toename in gewicht”, laat Geertsma zijn gehoor weten. “Dat geldt ook voor bijvoorbeeld waterstof: dat neemt veel volume in en dus moet je de schepen groter maken. Daarmee wordt de snelheid beperkt en dat kan nu eenmaal niet onder operationele omstandigheden.”

Geertsma, een echte voortrekker binnen de marine, pleit ervoor bij het ontwerp en aankoop van schepen er zoveel mogelijk verschillende disciplines bij te betrekken. “Bij AMS betrekken we inkoop al in het beginstadium bij de plannen.”

Een van de grote problemen, bleek ook bij de diverse workshops, is op z’n Hollands gezegd: geld. “We hebben als Defensie een hoog ambitieniveau: de uitstoot van CO2 moet snel naar beneden. Maar er staan niet altijd middelen tegenover.”

Potjes

Er zijn wel diverse potjes van het Rijk, maar die zijn onbekend of beperkt inzetbaar voor Defensie. “Ook wat dat betreft moeten we de krachten bundelen met andere departementen. Uit een van de workshops is gebleken dat er best geld beschikbaar is om te investeren in MVO, maar je moet ze wel weten te vinden”, zegt Ires.

Eén van de oplossingen: samenwerken. Niet alleen binnen de DMO, maar juist ook met andere spelers bij Defensie en rijksdiensten. “Je hebt gezien hoe dat werkt met kleding”, stipt Amber aan. “Luitenant-kolonel buiten dienst Rob van Arnhem (dagvoorzitter van het symposium, EB) heeft daar als Categoriemanager Bedrijfskleding Rijk een flinke aanzet toe gegeven. Je ziet dat als er een grote vraag is, de industrie zelf met ideeën komt.”

Roos Wijman, Ires de Boer en Amber Mulder dringen dan ook aan op een gedegen vervolg voor het congres om alle touwtjes van MVO aan elkaar te knopen en de aandacht te blijven vragen. Het onderwerp staat breed in de belangstelling (“Kijk maar naar de reclame van Ikea”) en je moet volgens het gezegde het ijzer smeden als het heet is.

“MVO hoort overal bij Defensie op de agenda te staan”, vinden ze. Directeur DMO vice-admiraal Arie Jan de Waard heeft zijn volle steun toegezegd. “Alle aanwezigen zijn naar mijn mening geïnspireerd en uitgedaagd”, zegt Wijman terugblikkend.