Tekst Jopke Rozenberg-van Lisdonk
Foto Remco Lassche, Studio38C

DMO verdient geld door aankoop KPU-kledingscanner

Een kledingscanner die geld oplevert. DMO kocht er 1 en liet ‘m zo programmeren dat het apparaat feilloos tientallen gebruiksvoorwerpen van Defensie herkent. De scanner staat sinds september bij de Biga Groep in Zeist. 

Zakmessen, pistoolmagazijnen en munitiepatronen

Bij de Biga Groep verwerken mensen met een arbeidsbeperking teruggestuurde defensiekleding. Zo vermindert Defensie de veiligheidsrisico’s en draagt ook nog eens bij aan een duurzaam milieu. Maar kleding recyclen brengt ook geld op. Dank zij de nieuwe scanner gaat dit sneller.

Op het eerste gezicht lijkt het een gewone handbagagescanner zoals we die kennen van luchthavens en rechtbanken. Ze zijn geprogrammeerd om ‘verboden spullen’ te traceren. Het door DMO gekochte apparaat is feitelijk dezelfde, maar dan ‘ingespoeld’ met alle, door Defensie aangemerkte ongewenste artikelen die soms in kleding achterblijven. Geen spullen die per definitie veel waard zijn. Maar je wilt wel voorkomen dat ze in verkeerde handen terecht komen of dat medewerkers van de Biga Groep zich eraan bezeren. Zij controleren alle zakken. Het röntgenapparaat herkent bijvoorbeeld zakmessen, pistoolmagazijnen, munitiepatronen. Maar ook autosleutels, toegangspassen en portemonnees.

Medewerkers van de Biga Groep onthullen de scanner samen met plaatsvervangend secretaris-generaal Marc Gazenbeek en plaatsvervangend directeur DMO generaal-majoor Ivo de Jong.

Gezond verstand

Categoriemanager luitenant-kolonel Rob van Arnhem van het Kleding- en Persoonsgebonden Uitrustingsbedrijf Defensie (KPU-bedrijf) bedacht 2 jaar geleden dat een kledingscanner bij de Biga Groep een uitkomst moest zijn. Hij is ook de man achter het ‘verdienmodel’ van gerecyclede defensiekleding. “Het was eigenlijk een kwestie van gezond verstand,” begint Van Arnhem. “We moesten een efficiëntieslag maken omdat het aantal kilo’s kleding dat wij verwerken, stijgt. Je kunt daarvoor meer mensen aannemen, maar er zit een beperking aan het vloeroppervlak. Een aanpassing van werkwijze en apparatuur is dus slimmer.” 

Leverancier Michiel Poppink van Stage Gate 11 en categoriemanager luitenant-kolonel Rob van Arnhem van het KPU-bedrijf.

'Voorheen kon het gebeuren dat je zomaar in een uitgeklapt zakmes greep'

Efficiënter, sneller en veiliger

Door de komst van de 2D-scanner hoeven de zakken van de teruggestuurde kleding niet meer handmatig te worden gecontroleerd op voorwerpen. Daarmee waren dagelijks 65 mensen met een geestelijke en/of lichamelijke beperking in touw. “Een tijdrovend karwei”, weet ook Yvonne Pot, manager reïntegratie van de Biga Groep. “Met het scanapparaat kunnen we efficiënter werken, sneller én veiliger. Medewerkers gaan nu na een signaal van het apparaat gericht op zoek naar spullen. Voorheen kon het gebeuren dat je zomaar in een uitgeklapt zakmes greep, al is dat gelukkig nooit voorgekomen. Bovendien is de betrouwbaarheid van de controle nu hoger.” 

Biga Groep-medewerker Daniëlle Roodenburg demonstreert de nieuwe scanapparatuur.

'Onze mensen hebben nu meer tijd voor andere taken'

Grotere stroom retourkleding

Hoeveel (tijd)winst de 2D-scan X-Ray precies oplevert is nog onbekend. De tijd zal het leren. Maar dat de kleding sneller gecontroleerd wordt, staat vast. “We hoeven nu alleen nog maar de zakken van broeken en jassen te controleren waarbij een piepje afgaat,” legt Daniëlle Roodenburg van de Biga Groep uit. “Kortom: meer kleding in kortere tijd verwerken”, vult Van Arnhem aan. En dat is nodig, want door de komst van de nieuwe gevechtskleding zal een nog grotere stroom retourkleding op gang komen. Ook de hoeveelheid door de Bigagroep te verwerken retourkleding van Nationale Politie en Brandweer groeit. Ter vergelijking: Defensie levert momenteel jaarlijks 5.300 boxpallets kleding aan de Biga Groep, de Nationale Politie zo’n 800, de Brandweer een kleine 100. “Het belang voor Defensie van de aanschaf van de scanner was zo groot, dat wij hem hebben bekostigd”, benadrukt de overste. Overigens zal het aantal arbeidsplaatsen binnen de Biga Groep behouden blijven, verzekert Pot. “Onze mensen hebben nu meer tijd voor andere taken.” 

Vertegenwoordigers van Nationale Politie, Brandweer en het Instituut Fysieke Veiligheid in gesprek met commandant KPU-bedrijf kolonel Harold Jacobs. Deze partijen laten hun retourkleding bij de Biga Groep verwerken.

Het recycleproces levert nu jaarlijks zo’n € 1.000.000,- op voor Defensie

Verdienmodel

Maar hoe zit het nu eigenlijk met dat verdienmodel? “Elke euro aan kosten brengt zo’n € 10,- op”, weet categoriemanager Van Arnhem. “35% van de geretourneerde kleding is nog - bijna - als nieuw en wordt hergebruikt. Daardoor hoeven we minder aan te schaffen waardoor we zo’n € 5 tot 10 miljoen per jaar besparen. De rest wordt verwerkt tot grondstof en verkocht als hoogwaardige textielvezels aan marktpartijen. Op die manier vloeit een deel van het ooit geïnvesteerde geld terug de organisatie in, ga je duurzaam om met spullen én het vermindert veiligheidsrisico’s omdat oude defensiekleding niet op de - zwarte - markt belandt.” Waar Defensie in 2013 nog jaarlijks € 500.000,- betaalde voor het verbranden van alle textielafval, levert het recycleproces nu jaarlijks zo’n € 1.000.000,- op voor Defensie. Van Arnhem: “Hoe meer we verwerken, hoe meer het oplevert.” De rekenmeesters van Defensie zullen opgetogen zijn.