Tekst André Twigt
Foto John van Helvert
Nieuwe technieken in nieuwe jas
Nu het zilte nat weer tegen de matzwarte romp klotst, is er opluchting in de kop van Noord-Holland. De renovatie en modificatie van Zr.Ms. Zeeleeuw was namelijk een zorgenkindje. Het project om de onderzeeboot tot minstens 2025 in de vaart te houden, vergde maar liefst 3 jaar. Er waren tegenslagen met de integratie van nieuwe apparatuur. Ook speelde een omvangrijk asbestprobleem.
Laatstgenoemde was er de oorzaak van dat het project zeven maanden vertraging opliep. Asbest dat in de meer dan 25 jaar oude boot was verwerkt, moest met de grootst mogelijke voorzichtigheid worden verwijderd. Manager systeemintegratie bij de Defensie Materieel Organisatie Elroy van Braam was niet blij met de vertraging. Maar de specialist is opgetogen over hoe nauwkeurig de klus werd geklaard. Enkele specialistische bedrijven slaagden erin het schadelijke spul uit vrijwel alle gaten en kieren te peuren, waardoor de boot schoon is.
Probleempje
Twijfel of deze omvangrijke update nodig was, heeft Van Braam niet. De expert durft de bewering aan dat het Marinebedrijf tezamen met diverse afdelingen van de Defensie Materieel Organisatie hun veruit moeilijkste klus ooit klaarden. “Speelde er net voor de tewaterlating nog een probleempje met de waterafdichtingen van de schroefas. Dat viel in het niet bij de enorme opgaven waarvoor de techneuten zich de afgelopen drie jaar zagen geplaatst.”
Optronische mast
Volgens Van Braam wordt de Zeeleeuw veel beter in waar ‘ie al goed in was. Namelijk zien zonder gezien te worden. Door toepassing van de laatste technieken is de bemanning in staat veel sneller en zekerder vijandelijke subs of oppervlakteschepen te detecteren en te identificeren. Daarvoor beschikt de Zeeleeuw over de laatste digitale technologie, waaronder deels verbeterde sensoren en een optronische mast. Dit apparaat van Amerikaanse makelij vervangt de oude optische navigatieperiscoop. Daarmee gaat een stukje nostalgie verloren. Niet langer tuurt de bootcommandant door twee oculairs om te zien wat er aan de oppervlakte speelt. Met de nieuwe mast krijgt hij op een beeldscherm gegevens in High Definition gepresenteerd.
Zowel de sensoren als de mast zijn gekoppeld aan een slim combat management systeem, dat in hoge mate bijdraagt aan het omgevingsbewustzijn. Gegevens in een handomdraai naar iedere plek op aarde doorspelen, kan dankzij de toevoeging van satellietcommunicatie. Mocht het nodig zijn een vijandelijke sub of dito oorlogsbodem te vernietigen, dan staan de commandant geupdate Mk48 mod 7 (was mod 4) torpedo’s ter beschikking. Van Braam: “Deze wondertjes van techniek zijn slim. Want eenmaal afgevuurd zijn ze in staat om zelfs nepdoelen van echte te onderscheiden.”
Voordeel
Om de boot niet tweemaal uit de vaart te hoeven nemen, liet men de update samenvallen met het zogenoemde 18-Jarig Onderhoud, onderdeel van de vaste onderhoudcyclus. “Zouden we daarmee geen rekening houden, dan levert dat veel extra werk op. Nu deden we alles in een keer." Zo kregen de diesels voor de aandrijving een beurt, werd de drukhuid tot op het blanke metaal gestraald en weer in de anti-fouling gezet. Na de Zeeleeuw is Zr.Ms. Dolfijn aan de beurt. Deze boot ligt voor zijn IPW (Instandhoudingsprogramma Walrusklasse) inmiddels op het droge. De Walrus en de Bruinvis komen daarna. Volgens Van Braam duurt het renoveren van deze boten niet zolang als van de eersteling. “Met de Zeeleeuw deden we veel kennis op. Daarmee doen we natuurlijk ons voordeel.”
Eredivisie
Met de tewaterlating (3 december) en de grootste karweien achter de rug dringt de tijd van de boot een operationeel platform te maken. Opwerken staat volgens Van Braam gepland voor begin februari. Tot die tijd ligt de Zeeleeuw aan de kade voor de finishing touch. Is ook deze stap achter de rug, dan draait de sub weer minstens tien jaar mee in de eredivisie van wereldwijd onderzeebootoptreden.
