Tekst Andre Twigt
Foto SM Aaron Zwaal, Dennis Boom
Eerherstel voor de zware pantser
De standaarduitreiking aan het Regiment Huzaren Prinses Catharina-Amalia, op 18 juni in Amersfoort, was voor luitenant-kolonel Bas Schillemans meer dan ceremonie alleen. Naast de officiële oprichting van het regiment en de introductie van de vernieuwde gevechtstank beschouwde hij de plechtigheid als een vorm van eerherstel. Eerherstel voor een wapensysteem dat in 2011 uit de bewapening verdween. En dat er straks voor zorgt dat de landmacht weer met eigen middelen conform de doctrine kan opereren.
‘Een airco is allesbehalve luxe’
Commandant van het Duits-Nederlandse Panzerbataillon 414 Schillemans gaat september aanstaande 3 jaar lang de kar trekken van het nog op te richten Nederlandse tankbataljon. Dat zal worden ingebed bij 43 Gemechaniseerde Brigade. Schillemans kijkt uit naar de dag dat het zover is. De cavalerist in hart en nieren gelooft oprecht in de tank als spil in het gevecht van de verbonden wapens. Lange tijd was deze wijze van optreden bij de landmacht niet meer mogelijk. Zonder zware pantsers zijn manoeuvres als de omvatting en doorbreking domweg onuitvoerbaar. Daarbij had het besluit de tank op te doeken grote gevolgen voor de antitankcapaciteit, die hierdoor werd gehalveerd. Inmiddels heeft Nederland 46 Leopards 2A8 besteld, met een optie op nog eens 6. “De firma Krauss-Maffei Wegmann is vorige week begonnen met de fabricage van de Nederlandse tanks, die omstreeks 2028 worden geleverd”, aldus Schillemans.
Transparant
De overste benoemt de sterke eigenschappen van de vernieuwde Leopard, die uitblinkt in manoeuvre, vuurkracht en bescherming. Al ziet het uiterlijk van de A8 er net zo uit als dat van zijn voorgangers, van binnen is dit type niet met zijn oudere soortgenoten te vergelijken. Zijn waarnemingsmiddelen, vuurleiding, command and control en battle field management systemen zijn ongekend en zorgen ervoor dat de nieuwkomer tot de top behoort. Hieraan draagt ook het Automatic Protection System (APS) in hoge mate bij. Deze techniek kan in een split second inkomende projectielen en drones bevechten. De oorlog in Oekraïne leert dat beschermingsmiddelen als het APS bepaald geen overbodige luxe zijn. Het gevechtsveld van vandaag de dag is wat ze noemen transparant. Met alles wat er aan drones rondvliegt, wordt het steeds moeilijker om je aan het zicht van de vijand te onttrekken.
Allesbehalve luxe
Belangrijk nieuwtje is dat alle A8’s airconditioning krijgen, wat de inzetbaarheid van de bemanning enorm zal verbeteren. Niet alleen de aandrijving, ook de beeldschermen en de elektronica aan boord produceren veel warmte. “Een airco is allesbehalve luxe.”
Volledig vervangen
Er is op personeels- en materieelgebied veel werk te verzetten, voordat in 2030 een volledig operationeel tankbataljon staat aangetreden. Inmiddels is de inrichtingsnota door de Minister van Defensie geaccordeerd en ter uitvoering gegeven aan het Commando Landstrijdkrachten. Tegen de tijd dat de tanks in 2028 uit de fabriek rollen, moet het personeel van zowel de 3 gevechtseskadrons als de subeenheden zijn opgeleid. Dat zijn een geneeskundig, een herstel- en een logistiek peloton. Nieuwkomer in de organisatie is het Unmanned Combat Systems Peloton. Hierin zijn de drones en grondgebonden systemen ondergebracht, inclusief ‘effectbrengers’ als antitank- en klein kaliber wapensystemen. Verder komen er drones bij het verkenningspeloton en de pelotons van de gevechtseskadrons. Laatstgenoemde zijn onder meer bedoeld om taken van de tank als waarneming en bewaking over te nemen. Hiervoor schaft Defensie ook nog onbemande grondsystemen aan. “We worden geen bataljon zoals we die van vroeger hebben gekend.”
Schillemans benadrukt dat de inzet van onbemande systemen op verschillende niveaus ervoor zorgt dat het bataljon toekomstbestendig is en relevant blijft. In dat kader schat hij in dat het nog minstens 10 jaar zal duren voordat er onbemande systemen op de markt komen, die de zware pantser volledig kunnen vervangen. “Op dit moment is het niveau er gewoon nog niet. Wat we nu aan onbemande systemen kopen, is zuiver en alleen bedoeld als ondersteuning.”
Perfectioneren
Overste Schillemans is verheugd dat het Duits-Nederlandse Panzerbataillon 414 (PzBt 414) een actieve rol gaat spelen bij de oprichting van het nieuwe bataljon, dat eveneens op de Niedersachsen Kaserne in het Duitse Lohheide wordt gestationeerd. Groot voordeel van deze locatie is dat je op het aangrenzende (284 kilometer grote) oefenterrein Bergen-Hohne realistisch tot op brigadeniveau kunt trainen. In het naburige Munster bevindt zich de Duitse opleidings- en trainingsfaciliteit voor tankbemanningen. Net als nu krijgen straks ook toekomstige Nederlandse cavaleristen van dito instructeurs hier hun training.
Wat er gaat gebeuren met PzBt 414 wanneer Nederland over een eigen tankbataljon beschikt, dat de taken van het binationale bataljon bij ‘43’ overneemt, is volgens Schillemans nog onduidelijk. Wat hij zeker weet, is dat de rol van ‘414’ nog lang voortduurt. Sowieso is het nieuwe bataljon voor 2030 nog niet volledig operationeel inzetbaar. “Tot die tijd gaan we gewoon door om ‘414’ verder te perfectioneren. Zo worden op dit moment afspraken gemaakt om de logistiek van de Duitse en Nederlandse Panzer Kompanie(n) beter op elkaar af te stemmen.”
Zo goed als onmogelijk
Volgens de commandant heeft de landmacht veel te danken aan ‘414’. Sterker, voor opleiding, training en kennisbehoud is en was deze eenheid van levensbelang. “Zonder ‘414’ zou het oprichten van een Nederlands tankbataljon zo goed als onmogelijk zijn. Hadden we geen aansluiting bij de oosterburen gevonden, dan was onze zware cavalerie allang uitgestorven. ‘Wat een schip is voor de marine en een vliegtuig voor de luchtmacht, is een tank voor de landmacht’, zei de Amerikaanse generaal Bradley lang geleden. Laten we nu eens écht proberen dit statement zo lang mogelijk in ere te houden.”
