Falcon Spring: vreemde vogels in Noord-Nederland

13 Infanteriebataljon oefent maximaal met Defensie Helikopter Commando

De 40 infanteristen zijn net in het veld afgezet door een Chinook en moeten het monumentale pand zien te heroveren op de vijand, in dit geval de collega’s van 11 Brigade Verkenningseskadron. “Zij hebben hun eigen briefing gedaan en spelen het dus heel reëel”, zegt kapitein John. Hij wijst daarbij nog eens naar de ingehuurde PC-12 (eenmotorig turbopropvliegtuig, red.) die in de lucht rondjes draait. “Die speelt een F-16. Alles voelt én oogt écht tijdens oefening Falcon Spring.”

Het is niet de eerste keer dat Defensie gebruik maakt van de eeuwenoude boerderij van de familie Meindertsma in het buurtschap De Ruigezand. ‘s Ochtends heeft de Bravocompagnie dezelfde aanval al een keer ‘gespeeld’, met toen onder meer minister van Defensie Ruben Brekelmans en commandant 11 Luchtmobiele Brigade brigadegeneraal Frank Grandia op de ‘tribune’. 20 Infanteriebataljon Bewaken Beveiligen Korps Nationale Reserve was toen de tegenstander.

Realistischer

“Volgens mij is het sinds 2021 al de vierde keer dat jullie hier zijn”, zegt Jurjen Meindertsma. “Deze mannen en vrouwen beschermen onze vrijheid en daarvoor mag je best iets terugdoen. We hebben hier de rust en de ruimte, dus waarom niet.”

Event manager kapitein John, normaal gesproken werkzaam als instructeur in het oefendorp Marnehuizen, is er maar wat blij mee. “Dit is wel wat anders. Nog realistischer. Het peloton dat net is geland, krijgt te maken met ruimtes waarin niet alleen de vijand, maar ook echt spullen van het gezin staan. Er zijn bovendien burgers binnen, met wie ze rekening moeten houden.”

Zaag in de deur

De aanval gaat gepaard met flink wat geknal, maar dat deert zoon Krijn Meindertsma (12) helemaal niks. Het is al 10 uur in de avond - hij had al lang in bed moeten liggen - en in de schuur staat drinken en een door Johanne zelfgebakken cake waaraan hij zich ruim tegoed doet. En dan krijgt hij ook nog de nachtzichtapparatuur van de toekijkende commandant 13 Infanteriebataljon (Air Assault) Regiment Stoottroepen Prins Bernhard, luitenant-kolonel Ben Haspels, op zijn hoofd.

Junior, overste Haspels en zelfs de in witte hesjes gehulde oefenleiders moeten trouwens goed oppassen, want het gaat er hard aan toe. De gebarricadeerde houten deur moet eraan geloven als de zaag erin gaat. “In het gebouw is een dronefabriek en ligt informatie die ze buit moeten zien te maken en dat wil je snel doen”, legt kapitein John uit. Jurjen Meindertsma ziet het lachend aan. “We hebben prima afspraken gemaakt met Defensie, dus dat zit wel goed met die deur.”

Informeren

Een half uur na de landing verstomt het lawaai, waarop heel wat buurtgenoten van heinde en verre zijn afgekomen. Een klapwiekende Chinook zie je nu eenmaal niet iedere dag op pakweg 20 meter over je hoofd vliegen en ook de rondcirkelende PC-12 trekt de aandacht.

“We zijn zeker een jaar bezig geweest om alle betrokkenen hier in de omgeving van de landingsplaatsen te informeren. Dat gaat dan om de eigenaren van de velden, meest boeren, maar ook om gemeenten en ondernemers. Er is van tevoren veel informatie verstrekt, zodat vrijwel niemand verrast kan zijn door landende helikopters of schietende militairen”, schetst eerste luitenant (reserve) Patrick Overwijk (1 Civiel en Militair Interactiecommando).

Spektakel

Dat leidt in de middag mede tot een overvol vak met voornamelijk vliegtuigspotters, maar ook omwonenden bij het Drentse dorpje Donderen (gemeente Noordenveld). Daar heeft de raid plaats op het nabijgelegen voormalig munitiecomplex. De toeschouwers krijgen een waar spektakel voor ogen en camera. Al moet je die wel goed vasthouden, merkt het camerateam van de nieuwszender ‘Dit is Roden’. Hun statief staat te dichtbij en waait door de downwash de bramenstruiken in.

71 man, verdeeld over een Chinook en 3 Amerikaanse Black Hawks, landen bij het Noordscheveld. “Mijn broer en ik zijn 7 keer gebeld over de vergunning”, zegt melkveehouder en eigenaar Henk Schoenmaker. “Dat vonden we een beetje overdreven. Ik vroeg nog: gebeurt dat In Oekraïne ook? Wij vinden ’t belangrijk dat ons leger goed kan oefenen, dus wij hadden het snel geregeld met Defensie.”

Bruut geweld

Ondertussen staan de Australische herder Knud en zijn bazinnen (‘we liepen er per ongeluk in’) met grote verbazing te kijken naar het brute geweld van de helikopters en de aanstormende militairen van de Charlie-compagnie. Soldaat-1 Wouter merkt dat er sinds hij 6 jaar geleden in dienst is gekomen, heel wat verandert in het optreden. “We zijn in Irak geweest. Daarvoor hebben we ons voorbereid op hoofdtaak 2; het was meer een politie- en bewakingsmissie. Dit is echt grootschaliger, duidelijk voor hoofdtaak 1 (de bescherming van het eigen en Navo-grondgebied, red.).” Collega soldaat-1 Bas is pas anderhalf jaar in dienst. “Jammer genoeg kan ik door een blessure niet echt meedoen. Dit is toch een actie waarvoor je bij 11 Luchtmobiele Brigade zit.”

Voorstelling

Op dat moment klinkt er een krakerige oproep door het bos, dat ‘burgers op het terrein zich moeten verschuilen.’ Het brengt een lach op het gezicht van de eigenaar van dit 14 hectare grote kunst- en natuurlandgoed Donderboerkamp, Luuk Prins. “Ondanks het geknal wordt hier op dit moment écht een voorstelling opgevoerd, nota bene over de politie (Contra, van Wabi Sabi Theater, red.). Ook de dagbesteding gaat deels gewoon door.”

Niets te klagen

Ook dat maakt Spring Falcon nog eens realistischer, constateert sergeant-majoor Marwin als de compagnie zich weer met gewonden naar de landingsplaats voor de helikopters spoedt. “Ze worden nu in 2 shifts opgehaald door de Chinook. In dit draaiboek gebeurt dat op deze plek; normaal gesproken zoek je daarvoor een tweede landingsplaats. Dat was echter lastig voor de vliegers. Over hun steun, ook van andere eenheden én de bevolking hier hebben we trouwens zeker niet te klagen.”