Tekst Kirsten de Vries
Foto KPL Hilbert Buter

‘Actualiteit is de inspiratiebron voor deze FINEX’

Over een maand vertrekken 145 militairen van de C-compagnie van 13 Infanteriebataljon van 11 Luchtmobiele Brigade naar Irak. Om zich optimaal voor te bereiden, werken de Rode Baretten in Bergen-Hohne de final exercise (FINEX) af. Ze oefenen 8 scenario’s, gericht op het vervoeren en beveiligen van civiele en militaire adviseurs; straks de belangrijkste taak van de Nederlanders. Het is momenteel erg onrustig in Irak en zo'n FINEX is dan ook geen overbodige luxe.

Aanleiding voor de spanningen in Irak is de oorlog tussen Israël en Hamas. Veel Irakezen scharen zich achter de Palestijnen. In oktober was er een grote demonstratie in Bagdad waarbij tienduizenden mensen op de been waren. De Amerikanen hebben inmiddels hun niet-essentiële personeel uit het land weggehaald na aanvallen op hun militairen en bases. Ook Nederlandse militairen zijn afgelopen maand onder vuur genomen op een Amerikaanse basis.

‘We zijn op uitnodiging in Irak’

Verontrustend

“Het is wel het Midden-Oosten. De vlam kan zomaar in de pan slaan”, realiseert brigadegeneraal Cas Schreurs zich, die in Duitsland de belangrijkste te beveiligen very important person (vip) is. De Nederlandse missie gaat vooralsnog gewoon door. “Deze missie is een adviesmissie. Wat ik begrepen heb, is dat de Irakezen niks tegen de NAVO-missie hebben. We zijn daar ook op uitnodiging en er lopen veel Irakezen rond op de compounds. Het lijkt vooral gericht tegen de Amerikanen. Maar natuurlijk is het verontrustend”, aldus de opperofficier.

Brigadegeneraal Cas Schreurs neemt in Duitsland de rol van vip op zich en raakt tijdens de oefening ‘gewond’ aan zijn hand.

‘Het moet zo realistisch mogelijk’

Houding

Die onrustige situatie in Irak komt in Bergen-Hohne volop aan bod. In het scenario wordt een vip vervoerd naar een belangrijke afspraak. De locals bemoeien zich met de situatie en de sfeer raakt al snel verhit. De luchtmobiele infanteristen krijgen continu vragen naar hun hoofd geslingerd als ‘steunen jullie Israël?’ en ‘bent u Amerikaans?’.

Majoor Jeen is betrokken bij het schrijven van de scenario’s en legt uit dat dit een bewuste keuze is. “De actualiteit is de inspiratiebron. Het moet allemaal zo realistisch mogelijk. Er zijn geen scenario’s denkbaar dat je niet met burgers te maken krijgt.” Van de 8 scenario’s zijn er 4 in het veld en 4 op de schietbaan, waarbij de luchtmobielers met scherp schieten. Ze trainen op werken met een tolk, hoe te handelen als er een vuurgevecht ontstaat in een drukke stad als Bagdad en hoe gewonden zo snel mogelijk in veiligheid te brengen.

Alle scenario’s draaien om het vervoeren en beveiligen van een vip, de hoofdtaak van de Nederlandse militairen in Irak.

Op het oefenterrein lopen naast de Rode Baretten van 13 Infbat Regiment Stoottroepen Prins Bernhard ook Deense militairen rond. De Denen zitten momenteel in Irak, de Nederlanders lossen hen af. Luitenant Villads is er dit jaar 2 keer 2 maanden geweest. Hij noemt de scenario’s die zijn Nederlandse collega’s oefenen 'heel realistisch'. “In Irak kan het echt uit het niets komen. Een situatie kan opeens van 20 naar 100 mensen gaan. Ze oefenen nu dat iets snel escaleert maar ook snel de-escaleert. Als ze dit aankunnen, kunnen ze de dagelijkse praktijk daar ook aan.”

Toen Villads in Irak was, bestormden Irakezen de Zweedse ambassade nadat er in dat land korans verbrand werden. Hij begrijpt dus maar al te goed hoe rap het mis kan gaan. “Wij droegen geen Zweedse vlaggen op ons uniform. Je moet zeggen dat je van de NAVO bent. Tegen ons waren ze wel vriendelijk, maar niet tegen de Amerikanen.”

Vier van de scenario’s spelen zich af op de schietbaan.

‘We moeten dominant worden in het verkeer’

Verkeer

Korporaal Raynor is een van de Stoters die naar Irak gaat. De verhitte sfeer in Irak heeft hem niet van zijn stuk gebracht: hij is er klaar voor. “Ik durf met deze jongens wel voorwaarts te gaan. Tuurlijk neem je de onrust wel mee in je gedachten. Maar ik heb geen onveilig gevoel.” Raynor is erg blij met de hulp van de Denen in Bergen-Hohne. “We worden hier voortdurend in het diepe gegooid. Zij zien ons bewegen en geven ons constant feedback.” Zelf denkt hij dat het verkeer de grootste uitdaging wordt in Bagdad. Van de Denen krijgt hij tips hoe om te gaan met de drukte in de stad. “Je kunt elkaar snel kwijtraken. Zij zeiden bijvoorbeeld dat je tijdig door moet geven dat er een kruispunt is. Ze rijden daar als idioten. We moeten echt dominant worden in het verkeer.”

Irak is de eerste missie voor korporaal Raynor. “Ik ben er klaar voor. Dit zijn echt de laatste dingetjes die we doen voor de uitzending.”

‘Puntjes op de i’

Naast de oefening in Bergen-Hohne trainden de militairen in oktober nog op het oefenterrein in de Marnewaard. Tijdens de Missie Oriëntatie leerden de Rode Baretten bovendien over de cultuur, de gebruiken en het klimaat van Irak. “Dit zijn echt de puntjes op de i”, zo legt generaal Schreurs uit. “Ik ben superblij dat de Deense collega’s ons hier ondersteunen. We hebben op een hele professionele manier getraind en alles uit de kast gehaald.”

Een Deense militair evalueert na afloop van een oefening op de schietbaan met zijn Nederlandse collega’s.