Tekst KAP Arjen de Boer
Foto Paul Tolenaar, SGT Raphael Baekler, archief MCD
De landmacht heeft er sinds 1 juni een nieuwe eenheid bij: 11 Luchtverdedigingsbatterij. Met de steenbok als symbool van onverzettelijkheid en trots.
De aanleiding is droevig, maar de oorlog in Oekraïne heeft ervoor gezorgd dat luchtverdediging opnieuw in de aandacht staat. Stingers en Patriots zijn onmisbaar om steden, kwetsbare punten en militaire eenheden in het veld te beveiligen. Daarom meldde de Defensienota 2022 al dat het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) er een nieuwe luchtverdedigingsbatterij bij krijgt.
Luchtverdediging
Afgelopen donderdag was het dan zo ver: 11 Luchtverdedigingsbatterij zag officieel het levenslicht. De nieuwe eenheid telt iets meer dan 90 man, ondergebracht in 1 Stingerpeloton en 1 Counter-UAS-peloton (Unmanned Aircraft Systems). Plus de staf, logistieke ondersteuning en verbindingen. De focus ligt op luchtverdediging op korte afstand. Het Stingerpeloton bestaat uit 6 groepen met elk 2 Stingerploegen. Dit deel kan mobiele landmachteenheden zoals de Rode Baretten ondersteunen, evenals mariniers of marineschepen.
‘Denk aan de ondersteuning van politie’
Anti-drone
Het Counter-UAS-peloton houdt zich bezig met de opsporing van drones. Ook beschikt het over de Skywall, een vanaf de schouder lanceerbaar vangnet, om drones uit de lucht te halen. Het is overigens niet zeker dat de Skywall een blijvertje is, want een en ander is afhankelijk van het Concept Development & Experimentation-traject waar het in zit. “Daarnaast vervult het Counter-UAS-peloton ook taken in het kader van Nationale Operaties. Denk bijvoorbeeld aan de ondersteuning van de politie tijdens grote evenementen zoals Koningsdag of Veteranendag”, zegt Hermans.
De bestrijding van drones staat nog in de spreekwoordelijke kinderschoenen, aldus Hermans. Het peloton experimenteert met de Skywall, maar er zijn inmiddels veel andere manieren op de markt om een drone uit de lucht te halen. Dit wil echter niet zeggen dat het DGLC deze zomaar kan kopen. Om zulke systemen te testen bestaat er een speciaal testcentrum. Momenteel loopt er een aanbestedingsprocedure om een nieuw wapensysteem aan te schaffen, weet Hermans. Hij hoopt dat dit systeem begin volgend jaar in gebruik kan worden genomen.
Laatste linie tegen luchtdreiging
Wegboksen
De oprichting van een nieuwe eenheid betekent ook een nieuw eenheidssymbool. Nou ja, nieuw? De steenbok was vroeger het symbool van de vórige 11 Luchtverdedigingsbatterij die in 2012 werd opgeheven. Er is gekozen deze opnieuw te gebruiken. Weliswaar wat opgefrist, maar nog steeds onmiskenbaar een steenbok.
“Het past ook goed bij onze club”, zegt Hermans. “Er wordt gezegd dat steenbokken hun jongen fel verdedigen tegen arenden die vanuit de lucht jagen. Dreigingen worden letterlijk weggebokst en dat doen wij als eenheid ook.” De spreuk van 11 Luchtverdedigingsbatterij is ’tot hier en niet verder’, vervolgt de commandant. “Mijn eenheid is van de luchtverdediging op korte afstand. Wij zijn de laatste linie tegen dreiging vanuit de lucht. Dus tot hier en niet verder is dan ook heel toepasselijk.”
Verschillende taken
11 Luchtverdedigingsbatterij is dus de nieuwste eenheid van het DGLC dat is gevestigd in Vredepeel. DGLC heeft verder het 802 Patriot-squadron voor luchtverdediging op de middellange tot lange afstand, plus 13 Luchtverdedigingsbatterij ‘Ypenburg’.
Deze heeft een ietwat andere taak dan het 11e. De laatste richt zich op de korte afstand, het 13e op de korte en middellange afstand. Hiervoor heeft 13 Luchtverdedigingsbatterij de beschikking over Stinger-luchtdoelraketten die zijn gemonteerd op Fennek-voertuigen en maken zij gebruik van het NASAMS-systeem (Norwegian Advanced Surface-to-Air Missile System). Dit systeem maakt gebruik van lanceermodules die meerdere AMRAAM-raketten kunnen afschieten. AMRAAM staat voor Advanced Medium Range Air-to-Air Missiles.
