Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment tijdens de dienst. Een moment waarbij het er echt op aankomt.
Als collega van de Brigade Speciale Beveiligingsopdrachten (BSB) is opperwachtmeester G. 3 jaar geleden gedetacheerd bij de Dienst Speciale Interventies (DSI) van de politie. Een team dat 24/7 oproepbaar is bij hoge dreiging. Het is 22 februari 2022 als G., dan werkzaam op de Afdeling Interventie, piketdienst draait. Hij wordt ‘opgepiept’ en snelt naar Amsterdam. Wat die avond volgt, zal hem waarschijnlijk altijd bijblijven. Een bewapende man gijzelt een klant in de Apple Store aan het Leidseplein. Hij eist miljoenen in cryptovaluta. In het pand houden zich bovendien 4 personen schuil in een kast.
Deze maand is het exact 3 jaar geleden dat deze gijzeling plaatsvond. Neem ons eens mee terug naar die dag?
“Na een rustige dagdienst kwam ik thuis en maakten mijn gezin en ik ons klaar om te eten. In de tussentijd zette ik de televisie aan om het nieuws te kijken. Dat was rond 17.45 uur. De televisie stond nog geen minuut aan toen er een extra nieuwsuitzending kwam over een gijzeling in de Apple Store. Terwijl die uitzending begon, zei ik tegen m’n vrouw: ‘het kan zomaar zijn dat ik zo een telefoontje krijg’. Op datzelfde moment werd ik opgepiept. Ik heb alles laten vallen en ben met de inzetauto naar de verzamelplek in Amsterdam gegaan.”
Hoe was die autorit?
“Zelf woon ik ruim 100 kilometer verderop. Het was eerst zaak om zo snel en veilig mogelijk ter plaatse te komen. Terwijl ik met spoed die kant op reed, kon ik in de auto meeluisteren met alle meldingen die binnenkwamen. Al rijdend vorm je dan een beeld van de situatie daar.”
Wat trof je daar op locatie aan?
“Door mijn reistijd was ik er als een van de laatsten. Het is dan van belang om alle benodigde materialen die mogelijk nodig zijn om ergens binnen te treden, zoals verbrekingsmiddelen, veiligheidsschilden en wapens, klaar te leggen. Er stond al een ander team klaar voor een eventuele noodinterventie. Mijn team bereidde zich voor op een geplande operatie. We ontwikkelden een plan om de situatie zo goed en veilig mogelijk te beëindigen. Zelf had ik de rol van plaatsvervangend teamleider. Daarbij was ik verantwoordelijk voor alles wat er binnen mijn team gebeurde en bijvoorbeeld de verdeling van taken en materialen.”
Hoe zag het plan eruit dat jullie maakten?
“De informatie die we hadden, was dat de verdachte continu in de buurt was van een gijzelaar. Ook wisten we dat er personen waren die zichzelf in een ruimte hadden opgesloten. Het plan was om via een andere ingang, uit het zicht, de Apple Store binnen te komen. Aan de achterkant van de winkel zat een trappenhuis, waar we binnenkwamen door de deur te forceren. Mijn team ging via dat trappenhuis naar de eerste etage. Een ander team ontruimde ondertussen de rest van het gebouw.
Wij kwamen vervolgens in het magazijn. Vanuit daar konden we de winkel op 2 manieren binnenkomen. De eerste was via een deur, die toegang gaf tot een trap. Die bracht je na zo’n 20 treden beneden. Als je daar weer door een deur ging, kwam je via een gangetje op de begane grond in de Apple Store uit. De tweede manier was via een deur die toegang gaf tot een vide. Vanaf daar keek je de winkel in. We waren zo dichtbij dat we konden ingrijpen op het moment dat de verdachte zou gaan schieten. Vanaf waar wij stonden, hoorden we de gijzelnemer wanneer hij harder praatte of schreeuwde.”
‘Vanaf waar wij stonden, hoorden we de gijzelnemer praten of schreeuwen’
Wat gebeurde er daarna?
“We besloten ons op te delen in 2 kleinere teams. Bij beide deuren één. Zelf stond ik met mijn team bij de deur van de trap. Terwijl daar continu collega’s paraat stonden, bevond ik mij samen met 2 andere teamleiders iets achter hen om het plan steeds bij te stellen met de aanvullende informatie die we ontvingen. Tussen het moment dat ik aankwam op locatie en het moment dat we binnen stonden, zat zo’n 3 kwartier.
Daarnaast stond er nog een team aan de voorzijde van het pand. Mocht de verdachte daar naar buiten komen, zou hij voor hen zijn. Verder lagen rondom het pand snipers van de DSI. Omdat de Apple Store in een oud bankgebouw zit en de ruiten daarom extra dik zijn, zou het effect van die snipers wel beperkt zijn geweest. Daar waren we ons van bewust.”
Hoe voelde je je op dat moment?
“Inmiddels heb ik al behoorlijk wat jaren ervaring, maar van deze casus wist ik: deze zal me altijd bijblijven. Op het moment zelf was het zoals altijd: je doet waarvoor je bent opgeleid. Alleen was bij ons nog niet bekend of de verdachte echte explosieven op zijn lichaam droeg. Al toen wij naar binnen gingen via het trappenhuis, wist ik dat het ook gevolgen voor ons zou hebben als hij die zou laten ontploffen. Dat gaat dan ook wel even door je hoofd. Mocht er iets gebeuren, stonden we natuurlijk klaar, maar we wisten dat het heel tricky kon worden.”
‘We hielden overal rekening mee’
Jullie waren een klein uur binnen toen de gijzelnemer om water vroeg bij de onderhandelaars. Een verzoek dat werd ingewilligd. Wat gebeurde er op dat moment aan de achterkant van het pand?
“Het was toen al direct duidelijk dat we niet zouden ingrijpen. De situatie was te onvoorspelbaar en zou daarmee gevaar kunnen opleveren voor de gijzelaar. Het water werd neergezet en de verdachte ging met de gijzelaar naar buiten. Daarna volgde het moment waarop de gijzelnemer besloot weg te rennen en een collega aan de voorkant op hem inreed. Dat kregen wij mee op de radio. Voor ons was dat het teken om binnen te treden. Het ene team via het balkon, wij verspreidden ons over de begane grond. We wisten dat de angel eruit was omdat de verdachte was aangereden, maar dat nam niet weg dat wij alsnog full force naar binnen gingen. Je houdt overal rekening mee. Ruimte voor ruimte hebben we de winkel gecheckt.
We kwamen bij de trapkast waar de 4 personen in zaten. Je zag de angst en opluchting in hun ogen toe we hen bevrijdden. We zijn via dezelfde weg weer naar buiten gegaan, omdat de verdachte nog aan de voorkant van het pand lag en hij mogelijk explosieven bij zich had. Alle mensen die we mee naar buiten namen, werden overgedragen aan de collega’s van de politie. Daarmee was het voor ons einde inzet.”
Hoe blik je terug op de gebeurtenis?
“Het was een mooie casus om bij te zijn, omdat hier echt alle elementen van het interventiewerk samen kwamen: drones, snipers, onderhandelaars, robots… Alles wat je kan bedenken werd opgetuigd. We trainen dit vaak, maar zo’n inzet komt niet veel voor. Ik ben trots op wat we daar hebben neergezet. Een trots die ik niet altijd kan delen omdat ik terughoudend ben in wat ik vertel aan anderen over mijn werk. Er is goed gehandeld door collega’s en de afloop had eigenlijk niet beter kunnen zijn voor de gijzelaars.“
Meer weten over de gijzeling in de Apple Store? Deze tweedelige documentaire met niet eerder vertoonde beelden en persoonlijke interviews geeft een indringende weergave van de ingrijpende gebeurtenis op 22 februari 2022: https://v2.videoland.com/gijzeling-in-de-apple-store-p_3910
Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl.
