05

Dit artikel hoort bij: KMarMagazine 12

‘Die radeloosheid zal ik nooit vergeten’

Hoe handel je als marechaussee in het heetst van de strijd? In deze rubriek vertellen collega’s over een bijzonder moment dat ze hebben meegemaakt. Een moment waarbij het er echt op aankomt.

Als opperwachtmeester Patrick (48) met zijn gezin op de terugreis is van vakantie, ontstaat in het vliegtuig hommeles. Hoewel niet aan het werk sommeert zijn ‘blauwe hart’ hem te assisteren bij het tot zinnen brengen van een man die op tienduizend meter hoogte de cockpit probeert binnen te komen. “Toen ik in zijn ogen keek wist ik voldoende.”

Hoe raakte je bij dit incident betrokken?

“Altijd als ik richting Amsterdam vlieg, legitimeer ik me van tevoren bij het personeel van het vliegtuig en leg uit dat ik bij de Marechaussee werk. Mocht er onderweg hulp nodig zijn, een medische situatie bijvoorbeeld, dan mogen ze me altijd roepen. Dat is mijn ‘blauwe hart’, ik wil altijd helpen als dat kan.

‘Ik wil altijd helpen als dat kan’

We waren een paar uur onderweg toen een stewardess naar me toekwam. Een persoon was helemaal voorin in First Class gaan zitten, terwijl hij daar niet hoorde. Hij wilde daar niet meer weg. Of ik even met de man wilde gaan praten.”

Een foto van de handen van collega Patrick tijdens het interview.
Patrick: “Het was voor mij al vrij snel duidelijk dat de man in een soort van psychose verkeerde.”

Wat heb je toen gedaan?

“Nadat de captain toestemming had gegeven ging ik naast die man zitten. Ik heb hem uitgelegd dat ik van de Marechaussee ben en dat de crew me gevraagd had met hem te praten. Dat was voor hem geen enkel probleem, hij wilde ook met mij praten.

Toevallig hebben we het afgelopen jaar veel trainingen gehad over hoe je moet omgaan met mensen in dit soort situaties. Het was voor mij al vrij snel duidelijk dat de man in een soort van psychose verkeerde. Hij had hele grote ogen, antwoordde niet op mijn vragen en kwam alleen maar met wedervragen die los stonden van waar we het over hadden.

Ik vertelde de man dat hij naar zijn stoel terug moest, omdat de captain anders kon besluiten om hem vast te zetten. Maar hij reageerde daar helemaal niet op. Zijn vrouw drong ook niet tot hem door. Ik heb de crew vervolgens uitgelegd dat met de man geen land te bezeilen was.”

Een foto van collega Patrick met op de achtergrond Schiphol.
Patrick: “Ook zijn vrouw kon niet tot hem doordringen, hij was totaal niet aanwezig.”

Gedroeg de man zich agressief?

“Nee, ik had geen agressie bij de man geconstateerd, dus ik zag ook niet direct een gevaar. Dat veranderde toen een crewlid me vertelde dat de man eerder had geprobeerd de deur naar de cockpit open te maken. Hij had willekeurig wat cijfers ingedrukt om de deur te ontgrendelen. Dat had hij later tijdens een stoelriemen-vast-moment, vanwege turbulentie, nog een keer geprobeerd. Ook probeerde hij de toiletdeuren, die op zo’n moment ook op slot gaan, te openen.”

‘Zijn onvoorspelbaarheid werd een groot risico’

Als iemand op grote hoogte deuren begint te openen, gaan er alarmbellen rinkelen.

“Precies. Ik heb daarom tegen de bemanning gezegd: hij is dan wel niet agressief, maar straks gaat hij andere deuren in het vliegtuig proberen te openen, zoals de deur naar buiten. En dan komt de veiligheid van de passagiers in het geding. Zijn onvoorspelbaarheid werd een groot risico. Ik adviseerde om hem vast te zetten. De captain ging daarmee akkoord.

Op dat moment stond de man in een gangetje tussen de pantry en de cockpit. Hij zag ons en voelde kennelijk dat er iets ging gebeuren. Hij kwam op ons aflopen met beide handen voor zich uitgestoken. ‘Do you feel the energy?’, bleef hij maar herhalen. Heel surrealistisch. Ik stond op 2 meter van hem en een ander crewlid stond naast hem en pakte z’n moment. Hij greep één van z’n armen beet.

Toen ben ik er ook bijgesprongen en pakte de andere arm. Uiteindelijk lag ik met 3 crewleden een paar minuten met de man ‘te stoeien’, om hem in de boeien te krijgen. Hij was verschrikkelijk sterk. Het kostte moeite om hem te boeien. We moesten hem echt een paar keer pijnprikkels toedienen. Uiteindelijk hebben we z’n knieën en enkels met tiewraps vastgezet en hem terug in zijn stoel gezet.”

Een foto van collega Patrick tijdens het interview.
Patrick: “Hij kwam op ons aflopen met beide handen voor zich uitgestoken.”

Hoe is deze zaak uiteindelijk afgelopen?

“Ik heb tijdens de vlucht nog met de captain gesproken. Hij had de veiligheidsfunctionaris van de vliegtuigmaatschappij ingeseind. Ik heb hem uitgelegd dat hij ook aan de verkeerstoren moest doorgeven dat hij na de landing ook om assistentie van de Marechaussee moest vragen. Dat vond hij fijn om te weten. Uiteindelijk is de man door marechausseecollega’s van boord gehaald.”

Een foto van collega Patrick met op de achtergrond Schiphol.
Patrick zal de radeloosheid in de ogen van de vrouw nooit vergeten.

Wat is je van deze zaak het meest bijgebleven?

“Ik heb wel vaker van dit soort situaties meegemaakt tijdens het werk. Ik heb ook gewerkt met mensen die tijdens een uitzetting moesten worden begeleid. Deze man was in beginsel niet eens agressief, maar hij was wel onberekenbaar en daarom hebben we hem vastgezet. Wat me het meest is bijgebleven is de angst van zijn vrouw toen we met hem aan het stoeien waren. Zei riep de hele tijd ‘werk nou mee’, naar hem. Zij was zo hulpeloos, hysterisch en aan het huilen en wist niet wat te doen. Die radeloosheid in haar ogen zal ik nooit vergeten.”

Ben of ken jij een collega die iets bijzonders heeft meegemaakt tijdens de dienst? Een moment waarbij ‘ het erop aankwam’? Laat het ons weten via kmarmagazine@mindef.nl

Tekst: Michael Simon | Foto’s: Phil Nijhuis