'Je hoeft hier niemand te overtuigen van het belang'

Korps Mariniers traint Oekraïense militairen in amfibisch optreden

Vrijwel geruisloos glijdt een kleine boot over het kalme water, ergens in Nederland. Aan boord een geweergroep Oekraïense mariniers. Eenmaal aan land kijken ze naar hun Nederlandse instructeur van het Korps Mariniers: ‘was dit goed zo?’, lijken ze te willen vragen. In ons land zijn tussen half januari en half mei circa driehonderd Oekraïners amfibisch getraind door 85 mariniers. “We hebben ze de beginselen van het marinier-zijn bijgebracht.”

De mannen zijn leergierig en tot op het bot gemotiveerd, maar soms vervallen ze in gewoontes die nu eenmaal in hun systeem zitten. Roken op post of foto’s plaatsen op sociale media… het gebeurt. Het is aan de instructeurs van het Korps Mariniers om die ingesleten methodes te veranderen en vooral de essentie van amfibische taken bij te brengen of te versterken. “Het is heel dankbaar werk. Je weet dat die mannen straks aan het front moeten zien te overleven. Dat we daar een bijdrage aan kunnen leveren, doet me goed. Ik wil mezelf in de spiegel kunnen aankijken in de wetenschap dat we ons maximaal voor deze mannen hebben ingezet”, zegt majoor der mariniers Roel.

Lange kustlijnen

Oekraïne telt brede rivieren en lange kustlijnen. Opereren in deze omgeving vereist specialistische vaardigheden. Maar de Oekraïense militairen leerden niet alleen amfibische operaties uit te voeren, ook optreden in verstedelijkt gebied en in loopgraven behoorden tot de lesstof. Veiligheid voor zowel de Oekraïense als Nederlandse militairen is de belangrijkste reden om hiermee nu, kort na de laatste opleiding, naar buiten te treden.

Zwemtest

In acht intensieve weken kregen de Oekraïners de noodzakelijkste vaardigheden aangeleerd. De Defensiekrant bezocht de opleiding enkele weken geleden, maar gezien potentiële veiligheidsrisico’s voor de betrokkenen mocht er eerder niet over gecommuniceerd worden.

De training eerder dit jaar was in de basis bijna hetzelfde zoals de mariniers die eerder gaven in het Verenigd Koninkrijk. Nu alleen onder Nederlandse leiding. “Wel zijn we gesteund door specialisten uit Noorwegen, Zweden, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten”, zegt eerste luitenant der mariniers Okke. Het programma is hier en daar aangepast op grond van eerdere ervaringen en wensen vanuit Oekraïne.

Op het oefenterrein zorgen majoor der mariniers Roel en adjudant van de mariniers Leen voor het totale overzicht. “We hebben een kleine staf om snel te kunnen handelen; je bent het dan sneller eens”, zegt de majoor. “De zaken waren hier op de kazerne en met steun vanuit heel Defensie snel te regelen door korte lijnen. Het is bovendien een ideale omgeving voor deze training, met zowel water voor amfibische landingen als een oefendorp bij de hand.”

Wennen

Eerst is er gekeken naar hoe de aankomende Oekraïense mariniers er individueel voor staan. “Sommigen komen direct van het front, anderen hebben de wapens net opgepakt”, weet Okke. "Het instroomniveau is dan ook wisselend", ervaart kapitein der mariniers Nick, verantwoordelijk voor de infanterie-opleiding. “Degenen die ervaring met het gevecht hebben, pakken al snel de leiding.”

De eerste dagen staan in het teken van het halen van kleding bij het Defensie KPU-bedrijf in Soesterberg, een medische screening, een zwemtest en daarna volgen basiszaken als wapenlessen met ‘onze’ Colt C7 en de General Purpose Machine Gun van de Britten. “Je merkt dat ze eerst moeten wennen aan de rust en stilte in dit gebied”, zegt de kapitein.

Realistische oefening

“De eerste weken zijn gericht op skills & drills op groeps- en pelotonsniveau. “Maar ook het werken met andere middelen die een amfibische actie ondersteunen”, weet majoor der mariniers Maarten. “De meeste Oekraïners hebben ervaring met het gevecht, maar nog niet met operaties vanaf het water”, vult sergeant van de mariniers Niels aan. “Dat niveau is in korte tijd enorm omhoog gegaan. We boden één-op-één begeleiding en dat werkt goed.” Aan inzet geen gebrek", weet majoor Roel. “Maar tactisch gezien hebben we ze zeker wat amfibische operaties betreft heel wat bijgebracht.”

Balans

Vanuit Oekraïne kwam gedurende de opleiding soms een verzoek om kleine aanpassingen van het oefenprogramma. “Dan proberen we die door te voeren. We draaien een flexibel programma als er aanpassingen nodig zijn. Elke minuut die we over hebben, proberen we aan training te besteden”, aldus de luitenant der mariniers.

’s Avonds stonden bijvoorbeeld soms extra infanterielessen op het programma. “De balans zoeken om ook rust in te bouwen was lastig, maar noodzakelijk", vindt Okke. "Ze zijn enorm gedreven om te leren en alles uit de training te halen omdat ze weten waar ze het voor doen. Soms moet je de groep remmen; ze willen maar doorgaan en dat kan ten koste gaan van wat ze nog oppakken.”

Extra tools voor bevelsvoering

De compagnies- en pelotonscommandanten krijgen extra tools aangeboden voor bevelsvoering en ook dat was nodig. “De laatste tweeënhalve week kwam dat bij elkaar. We hebben een aantal oefenscenario’s gedraaid, met een hoog realiteitsgehalte voor wat ze kunnen verwachten bij inzet”, legt majoor Maarten uit.

“De missies die ik heb gedraaid in Irak, Somalië en Libanon zijn heel belangrijk geweest, maar dit raakt me meer. We hebben het over een oorlog in onze achtertuin. Er staat veel op het spel, ook voor Nederland; daarvan hoef je hier niemand te overtuigen.”