De reizende collectie van de landmacht

Rekwisieten Commissie Koninklijke Landmacht beheert en behoudt

De Rekwisieten Commissie Koninklijke Landmacht (RCKL) houdt exemplaren in stand van vrijwel alle tijdsbepalende wapens, voertuigen en tal van ander materieel dat de landmacht sinds de Tweede Wereldoorlog heeft gebruikt. Veel van die oude spullen en de kennis ervan komen nu extra goed van pas in de hulp aan Oekraïne, dat zich al twee jaar verdedigt tegen de Russische aggressor.

_{Tekst: Haytze Teerink | Foto: sergeant Jasper Verolme}

Iedereen met een beetje gevoel voor historie heeft weleens een deel van de collectie van de RCKL gezien. Of het nou tijdens een bezoek aan Veteranendag of een open dag van de landmacht is, of bij een film als ‘Zwartboek’ of ‘De Slag om de Schelde’. De RCKL levert daar waar mogelijk. Het gaat om een vrij kleine eenheid van de landmacht met slechts zes voltijdfuncties. De overige uren, veelal in het weekend, worden ingevuld door vrijwilligers. Zij sleutelen graag aan het materieel waar ze in het verleden een band mee hebben opgebouwd.

De oude voertuigen, klein kaliber-wapens, RPG’s en zelfs oude tanks staan opgeslagen in kazernes verspreid over het hele land. Al dit materieel wordt ter plekke onderhouden. Niet alleen vanwege hun museale functie, maar ook omdat er nog vaak een beroep op wordt gedaan door operationele eenheden. “Denk bijvoorbeeld aan troepen die opwerken voor een buitenlandse uitzending. Ze kunnen de operationele oefenset gebruiken. Die bestaat uit diverse wapens en wapensytemen die ze in het uitzendgebied kunnen aantreffen”, zegt RCKL-voorzitter Gerard Santes, zelf een van de vele vrijwilligers van de eenheid.

Onverwachte inzet

Bij het gereedmaken van afgeschreven voertuigen die aan Oekraïne zijn overgedragen, wordt een beroep gedaan op de collectie en vrijwilligers van de RCKL. Zij werken immers veel met deze wapensystemen en hun onderhoudskennis komt goed van pas. Een rij pantservoertuigen op de Bernhardkazerne in Amersfoort is hier een goed voorbeeld van. Deze stukken uit de collectie dienen als Onderwijs Leer Middel (OLM) voor monteurs die de instandhouding en het onderhoud aan deze wapensystemen en voertuigen moeten uitvoeren.

Vervoer in eigen beheer

Het vervoer van deze pantservoertuigen binnen Nederland heeft het RCKL in eigen beheer. Een van de opleggers die hiervoor wordt gebruikt, is net klaar na een zestien weken durende opknapbeurt. Dat gebeurde bij Nooteboom Trailers in Wijchen, niet toevallig ook de firma waar de dieplader vijftien jaar geleden is aangekocht. Het hele onderstel is grondig gecheckt en de dieplader is voorzien van een gloednieuwe, speciale coating. “Hij kan nu gegarandeerd vijftien jaar mee. Die gaat nooit meer roesten. De 25 haalt-ie ook wel", aldus een medewerker.

Nog 25 jaar mee

Santes hoort het met een grote grijns aan. Hij knikt instemmend en geeft nog maar eens aan hoe belangrijk deze oplegger voor zijn organisatie is. “Het is een unieke trailer, omdat-ie naast gedeelde lading ook extra hoge lading kan vervoeren. Ook qua gewicht kan hij wat meer, zodat we er voor de organieke eenheden ook extra zware voertuigen mee kunnen transporteren. We hoeven als Defensie dus geen civiel bedrijf in te huren en dat scheelt nogal wat geld. Zeker als je je bedenkt dat we er zestig- tot zeventigduizend kilometer per jaar mee rijden.”

Op de Bernhardkazerne komt het opgeknapte gevaarte voor het eerst in actie. Speciaal voor de gelegenheid is een Centurion-tank uit de jaren vijftig als te vervoeren lading op de oplegger gezet, maar ook Boxers of de nieuwe bruglegger kan je er volgens Santes makkelijk op kwijt.

Ettelijke systemen

Veel van de kilometers zijn de afgelopen twee jaar gereden tussen locaties in ons land, van waaruit het materieel voor Oekraïne gereed is gemaakt. Santes heeft het over ‘ettelijke systemen’ die richting het Oost-Europese land zijn gegaan. Het doet echter niemand pijn bij de RCKL om te zien wat er gebeurt met alle spullen, waar zij de afgelopen jaren zoveel tijd en liefde in hebben gestoken. “Er is een zekere berusting bij de vrijwilligers. We hebben alles natuurlijk niet opgeslagen met het idee dat het ooit weer een oorlog in zou gaan, maar ik merk aan iedereen dat ze erachter staan. Onze vrijwilligers zijn wat dat betreft enorm loyaal. Dus doen ze het graag, vooral uit humaan oogpunt.”

Geen museum

Eerder is weleens geopperd om de collectie van de RCKL in een museum tentoon te stellen. Dat gaat echter niet gebeuren. “Een bewuste keuze”, merkt Santes op. “Daar hebben we het Nationaal Militair Museum in Soesterberg namelijk voor. Wij hebben meer een reizende collectie, die op gepaste momenten naar buiten treedt.”