Een grote sprong voorwaarts

Met Red Flag editie 2024 schrijft de luchtmacht historie, want voor het eerst doen de eigen F-35’s mee. De oefening - die vandaag afloopt - geldt als de grootste en beste op het gebied van combined air operations. Vanaf Nellis Air Force Base in Las Vegas, Nevada trainen vliegers in het opzetten van een luchtverdediging en in het uitvoeren van operaties boven vijandelijk gebied. Het afwerpen van bommen hoort er ook bij. Al in de eerste van de twee oefenweken boeken de Nederlanders successen.

Tekst: André Twigt | Foto’s: sergeant-majoor Jan Dijkstra

Een zijaanzicht van een vliegende F-18 van de U.S. Marines.
Overweldigend tijdens Red Flag is het aantal vliegtuigen. Om een complete luchtoorlog na te bootsen, stijgen er wel tachtig kort na elkaar op. Naast de dertien Nederlandse toestellen zijn er ook veel kisten van de U.S. Air Force, de U.S. Navy en het U.S. Marine Corps (foto).
een F-35 bij avond, met op de achtergrond de verlichte skyline van Las Vegas.
Nederlandse F-35’s vliegen ook bij avond. Van de twee waves gaat er eentje in de vroege middag van start, de ander bij avond. Missies bij duisternis leveren een extra moeilijkheid op. Daarom worden die alleen uitgevoerd door de meer ervaren vliegers. Met op de achtergrond The Strip, die Las Vegas de gokstad van de wereld maakt.
Tijdens de meest realistische luchtmacht-training ter wereld ontbreekt een oefenvijand niet. Vanaf Nellis opereert het 64th Aggressor Squadron. Dat vliegt met 30 F-16’s die ‘realistische luchtdreiging bieden voor hoogwaardige training aan zowel Amerikaanse eenheden als coalitiepartners’, aldus de kleurrijke beschrijving in de folder. Om het allemaal nog echter te maken, zijn de toestellen voorzien van opvallende kleurenschema’s.
Een bom die met behulp van een speciale heftruck in een F-35 wordt geplaatst.
Het afwerpen van live en oefenmunitie is een kenmerk van Red Flag. Op de Nevada Test en Training Range (NTTR) hebben vliegers de ruimte, de oppervlakte van dit gebied is gelijk aan die van Zwitserland. Toch mogen de deelnemers niet ongebreideld overal hun lading droppen. Zo bevinden zich op de range, naast zendapparatuur, ook enkele oefendorpen waarmee andere typen trainingen worden ondersteund. Ook zijn er gebieden waar vliegers niet mogen komen, omdat de U.S. Air Force er geheime vliegtuigen van de toekomst test.
een dashboard met daarachter een operator, die op een scherm naar het bijtanken in de lucht van een F-35 kijkt.
Bij langdurige oefenmissies als Red Flag moet er worden bijgetankt. Voor het eerst doet hieraan een A330 MRTT (MultiRole Tanker Transport) mee. De overkoepelende Multinational MRTT Unit (MMU) wil meer kennis van en ervaring met bijtanken opdoen. Met twee bemanningen ondersteunt de MMU Red Flag. In twee weken tijd voeren zij rond 150 zogenoemde offloads uit. De MMU ondersteunde met drie tankers ook de trans-Atlantische oversteek van acht F-35’s.
close up van het vooraanzicht van een F-35.
Deelnemen met de F-35 is voor de luchtmacht een grote sprong voorwaarts. In het moderne conflict zou het zo goed als onmogelijk zijn om met de verouderde F-16 nog effectief te opereren. Met de F-35 vliegt de luchtmacht voorop. Zijn stealth eigenschappen maken het toestel veel minder kwetsbaar voor vijandelijke detectie. Beide typen maken (nu nog) gebruik van exact dezelfde wapens en dus is de precisie daarvan zowel overdag als ’s nachts vrijwel identiek. Het verschil tussen beide toestellen zit hem op dit moment hoofdzakelijk in het feit dat de F-35 doelen kan detecteren en identificeren.
portret van kolonel Winterbottom met op de achtergrond een muur met daarop de letters Red Flag.
Grote man achter Red Flag kolonel Eric A. ‘Opie’ Winterbottom, is een gelauwerd vlieger. Hij vloog operationele missies in onder meer het Midden-Oosten en boven Afghanistan. Aan hem de taak nu om drie keer per jaar Red Flag te organiseren. De Amerikaan roemt het Nederlandse detachement, dat al in de eerste oefenweek mooie resultaten neerzet. Zo wordt onder meer vijandelijke luchtafweer uitgeschakeld.
Vliegers laten zich dus op Red Flag van hun beste kant zien. Op zijn beurt staat het onderhoudspersoneel garant voor optimaal presterende vliegtuigen. Als het moet, gaat het sleutelen door tot in de kleine uurtjes. Van de dertien toestellen in Red Flag zijn er acht afkomstig van 313 (Volkel) en 322 Squadron (Leeuwarden). De andere vijf behoren toe aan het Nederlands Opleidingsdetachement F-35 op Luke Air Force Base in Arizona. Het is voor het eerst dat vliegers in opleiding met de F-35 deelnemen aan Red Flag.