‘Ik dacht dat ik kon samenwerken’
Maar liefst 999 kandidaten gingen haar voor en inmiddels kan ook de twintigjarige Bredase Famke Smit meepraten over de enorme uitdaging die ze de afgelopen week bij Defensie aanging; de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) Missie. Tijdens dit project worden jongeren mentaal en fysiek uitgedaagd én maken zij zich nuttig voor de maatschappij. “Ik dacht dat ik kon samenwerken, maar hier heb ik pas echt geleerd wat dat inhoudt.”
Tekst: Michael Simon | Foto’s: Hans Roggen en Ellen de Monchy
De MDT is een landelijk project waarbij verschillende bedrijven zijn aangesloten. Jongeren tussen de 17 en 27 jaar kunnen zich bij een van de deelnemende partijen inschrijven om daar hun missie te vervullen. Bijvoorbeeld bij Defensie, waar je veertig uur op bivak gaat en daarnaast nog veertig uur een ‘sociale missie’ vervult in de vorm van vrijwilligerswerk. “Het project stamt uit 2017 en komt voort uit de ‘politieke wens’ om jongeren meer bij de maatschappij te betrekken. In totaal deden, bij al de deelnemende bedrijven, al ruim zestigduizend jongeren mee. Onder wie nu duizend bij Defensie”, vertelt luitenant ter zee der 2e klasse Marjolein Vleugel, die als projectofficier verbonden is aan MDT Missie.
Zachte landing
Die duizendste deelnemer is student Integrale Veiligheidskunde Famke Smit. Ze zit in het laatste jaar van haar opleiding. “Ik ben me aan het oriënteren op wat ik nou precies wil. Mijn stagebedrijf CSU, dat ook aan de MDT meedoet, wees me op deze mogelijkheid. Het leek me een mooie kans.” De krijgsmacht trekt haar, vertelt ze. “Maar ik vind het op dit moment nog een grote stap om direct naar Defensie te gaan en daar een officiersopleiding te doen. Dus deze dagen zijn voor mij een ideale manier om kennis te maken met dit bedrijf.”
Het was wel wennen, geeft ze toe. “Ik weet meestal wel waar ik aan toe ben en heb vaak de touwtjes in handen. Nu wist ik ten eerste niet wat er op me af zou komen en ten tweede moest ik de controle uit handen geven.”
Om de landing wat zachter te maken is er voorafgaand aan de feitelijke start van het project een digitale start, vertelt marineofficier Vleugel. “Tijdens deze online introductie leer je elkaar al een beetje kennen en doe je oefeningen zoals hoe je je kastje inruimt. Kleine prikkels om de verbondenheid wat te vergroten en om deelnemers klaar te stomen voor wat komen gaat.”
‘Eerst was het aanpoten, maar je komt vanzelf in een soort flow’
“Met name in het begin is het aanpoten”, vertelt deelneemster Smit. “Je komt in een groep mensen die je niet kent en krijgt gelijk een buddy toegewezen die je ook pas net hebt ontmoet. Maar uiteindelijk kom je in een soort flow en ga je er in mee. Je went heel snel aan elkaar en aan de situatie, bijvoorbeeld het eten.” Met een grote glimlach: “Toen ik kokend water in zo’n zak moest gieten, dacht ik echt: ‘Wat is dit?’. Maar het bleek best lekker.”
Het pittigste was de laatste nacht, blikt Smit terug. “Zonder geluid of licht door het bos bewegen. Je kunt niet communiceren, het regende hard, het was donker, je bent slaperig, alle bomen lijken op elkaar en niemand van onze groep wist precies wat hij of zij deed.”
Samen kom je verder
De MDT heeft zich in de afgelopen jaren flink ontwikkeld, vertelt luitenant Vleugel. “Toen we begonnen, mochten deelnemers niet op de kazerne overnachten. Het eerste bivak bestond daardoor uit losse dagen. We hadden ook geen lesboeken of methodiek, zoals nu. Tegenwoordig is er een vast tentenkamp voor de nacht en een complete lesmethode waarin we de jongeren meenemen. Wat je nu in drie dagen meemaakt, ervaar je normaliter in de eerste twee weken van de Algemene Militaire Opleiding. Denk aan het buddysysteem, leiderschapsvormingsoefeningen en de knakmomenten.”
‘Naar anderen luisteren en hun kwaliteiten benutten’
Als deelneemster Smit één ding moet noemen dat ze meeneemt van deze enorme ervaring, is het wel ‘samenwerken’. “Ik dacht dat ik dat heel goed kon. Dat had ik ook aangegeven voordat ik hieraan begon. Maar vanaf het moment dat de oefeningen begonnen wist ik al: samenwerken is niks voor mij. Ik doe het liever alleen. Maar ik heb écht geleerd naar anderen te luisteren en hun kwaliteiten te benutten. Alleen op die manier kom je als team verder.”
Twintig procent van de MDT’ers blijft bij Defensie
“De Maatschappelijke Diensttijd is een project waaraan alle krijgsmachtsdelen meewerken”, vertelt luitenant-generaal Jan-Willem Maas, commandant van het Defensie Ondersteuningscommando. “En hoewel het geen wervingsinstrument is, zien we wel dat ongeveer twintig procent van de kandidaten voor Defensie kiest.”
