Vrijwillig op bivak

Maatschappelijke Diensttijd Missie schot in de roos

Met de Maatschappelijke Diensttijd (MDT) Missie maken jongeren kennis met Defensie, elkaar en met zichzelf. Geen wervingstool, maar een manier om de eigen talenten te ontdekken. “In veertig uur vorming en coaching met sport en spel. Zo hopen we jongeren als ambassadeurs van de krijgsmacht terug de maatschappij in te sturen.”

Hoofdinstructeur sergeant-majoor Ben de Jong betreedt met 54 jongeren tentenkamp TATANKA op de Johannes Postkazerne in Darp. In hun handen slepen ze hun eigen burgerbagage mee, plus een ‘door de Koning verstrekte’ groene rugtas. Hier zit alles in wat ze de komende veertig uur nodig hebben. Eenmaal opgesteld staan de gezichten gespannen, in de achterste rij wordt zachtjes gegiecheld.

Opgetopt

“Jullie hebben twintig minuten. Dan is jullie bed opgemaakt en staan jullie in overall voor me. Muts op het hoofd, waterfles opgetopt en rugzak voor jullie.” Een laatste toevoeging: “Help elkaar. Verdwijn!” Voor twijfel is geen plaats. De groep spat uiteen, de tijd loopt.

Initiatief

De kazerne van 43 Gemechaniseerde Brigade vormt het decor van de MDT Missie. Drie dagen lang ervaren jongeren hoe het is om op bivak te gaan. Bedoeld voor iedereen tussen de 17 en de 27 jaar. In 2017 maakte het kabinet geld vrij voor de maatschappelijke diensttijd. Defensie is één van de partijen die hierop aanhaakte.

 “We trappen twee weken voortijds af met een appgroep, waarin iedereen zich kan voorstellen met een video”, vertelt één van de projectleiders, luitenant-ter-zee der 3^e klasse (SD) Marjolein Vleugel. “Via een digitaal platform krijgen ze opdrachten: ruim je kast op als een marinier bijvoorbeeld, of een keuzespel met morele dilemma’s.”

Zo worden de deelnemers klaargestoomd voor wat komen gaat en halen de organisatoren een deel van de spanning weg. “Daarna volgt het bivak”, aldus mede-projectleider Daan Bakker. “Daarin focussen we op hun krachten en talenten. We willen de deelnemers laten stilstaan bij zichzelf, hen zelfvertrouwen geven en hen hun grenzen laten verleggen.” 

Tijd niet gehaald? Voorligsteun!

De groep krijgt twintig minuten. De jongeren komen aangerend in het groen, gestript van telefoon, sierraden en eigen kledij. Helaas gebeurt dit wel twee minuten te laat.

Simon Haagsma (19) geniet er zichtbaar van; dit is namelijk precies waarom hij zich aanmeldde. “Ik wil mijn fysieke en mentale grenzen verleggen. Het begint met die voorligsteun gelijk goed”, lacht hij. “Het is duidelijk: wordt er iets van je gevraagd, dan moet je je daaraan houden. In onze groep kenden we elkaar eigenlijk nauwelijks vanochtend; nu zijn we buddy’s en helpen we elkaar. Mooi om te zien”

Mark Rutte en Nikkie Tutorials

Kaart-kompas instructies, camouflageles, een rondje over de hindernisbaan… Alle militaire elementen passeren de revue. “We halen ze niet volledig door de mangel, maar wel uit de comfortzone”, aldus Vleugel. “Zo proberen we de mensen een ervaring mee te geven waar ze de rest van hun leven iets aan hebben.”

Het mentale component is namelijk groter dan het fysieke. De groene educatie wordt afgewisseld met lezingen van veteranen en bewustwordingsgesprekken. Samen met civiele coaches. Zo vormt de inspiratiebron van de jongeren het gespreksthema tijdens een rustmoment. Mogelijke bronnen liggen in het midden van een kring. Van Daphne Schippers, Mark Rutte en Jezus Christus tot Nikkie Tutorials.

Stille Willy

Waar de groep vanochtend uit individuen bestond, is nu al een groep te zien. Brood wordt voor de meute gesmeerd, mensen helpen elkaar het tenue op orde te krijgen. “Je pikt ze op bij het station als een bak los zand. Geef het een paar uur en er ontstaat synergie”, concludeert sergeant-majoor De Jong.

Van een afstand observeert hij hoe de alpha- en deltagroep een houten constructie bouwen. De MTD Missie kan een levensveranderende ervaring zijn, ziet hij. “We maken een stille Willy groepscommandant, een positie die hij of zij anders nooit zou innemen. Hier kun je jezelf zijn. Ik heb meegemaakt dat mensen hun baan hebben opgezegd na de missie of hun leven over een heel andere boeg gooiden. Prachtig als je dat kunt meegeven.”  

Even verderop is Bente van Lunteren (24), studente Ondernemings- en Arbeidsrecht, bezig met granaatwerpen. De juriste kent het geijkte gebaande pad. Werken bij een advocatenkantoor, gepusht naar de Zuidas, werken van negen tot vijf… “Ik voelde het bij een open dag van Defensie en ik voel het nu weer. Zo kan werken dus ook zijn. Je helpt elkaar, staat voor elkaar klaar en treedt op in een groep. Iedereen heeft zijn eigen krachten: we slepen elkaar er doorheen.”

Geen werving, wel begrip

Een toekomst in het groene pak trekt haar. Zij is niet de enige. Zo’n twintig procent van de deelnemers bemachtigt een baan bij de krijgsmacht na MDT. Mooi meegenomen, aldus Vleugel. Want werving is niet het doel, benadrukt ze. “We willen voornamelijk begrip creëren voor wat Defensie doet.”

Ambities

Waar het in het begin zoeken was naar deelnemers voor de projectleiders, zijn er inmiddels wachtlijsten. Met 620 deelnemers en twaalf edities tot deze zomer is het project de pilotfase ontgroeid. “We zijn bezig met het verkrijgen van subsidie voor de komende drie jaar”, vertelt projectleider Bakker. “Onze ambities zijn groot; we hopen dat we die impact mogen maken op jongeren.”