02

Dit artikel hoort bij: Defensiekrant 32

‘Wat we moesten doen, hebben we goed gedaan’

Tekst Evert Brouwer
Foto Mediacentrum Defensie en anderen

Veteranen leven mee met bevolking Afghanistan

Veel veteranen hebben net als Roy Grinwis hun profielfoto op de sociale media aangepast.
CDA-Kamerlid Derk Boswijk was reservist.

Tarin Kowt en Deh Rawod gevallen, Kamp Holland ingenomen. Uruzgan in handen van de Taliban en snel daarna ook de grote steden Kandahar en Kabul. Het zijn berichten die de afgelopen weken voor vele Afghanistanveteranen als mokerslagen zijn aangekomen. Was het allemaal voor niets? “Nee”, zeggen sergeant-majoor der mariniers Rob Severs en veteraan Roy Grinwis resoluut. “Wat we daar als militairen moesten doen, hebben we goed gedaan.”

Er is in de (sociale) media geen eenduidige lijn te trekken in de reacties van veteranen. Veel oud-Afghanistangangers hebben hun profielfoto voorzien van een de leuze ‘Pray for Afghanistan’ (Bid voor Afghanistan). De meeste negatieve reacties (‘Alles was voor niets’) richten zich niet op de militaire inzet, maar met name op de politiek en de Amerikaanse president Biden.

‘Jullie veteranen hebben zoveel gedaan, hadden wij als politiek maar meer gedaan’ (Derk Boswijk, CDA)

CDA-Kamerlid en oud-reservist Derk Boswijk stelde bij een emotioneel betoog tijdens het Afghanistandebat in de Tweede Kamer: “Tegen alle veteranen wil ik zeggen: jullie hebben zoveel gedaan, hadden wij als politiek maar meer gedaan.”

Zijn Britse conservatieve collega Tom Tugendhat, een Afghanistanveteraan, uitte zich zo in het Britse parlement: “Het hoeft geen militaire nederlaag te zijn, maar het voelt wel zo”.

Goede naam

Wat dat betreft hopen sergeant-1 bd Roy Grinwis en Rob Severs dat er een stukje van de zogenoemde Dutch Approach in de ‘Nederlandse’ provincie Uruzgan blijft hangen. Grinwis is daarvan overtuigd. “We hebben nog steeds een goede naam in Tarin Kowt en Deh Rawod, waar de Task Force Uruzgan (TFU) was gelegerd. Ik krijg nog steeds reacties als ‘jullie behandelden ons als gelijken’ en ‘we vergeten Nederland nooit’.”

Sergeant-majoor Rob Severs (foto: luitenant-kolonel bd Johan Bergsma)

‘We zijn er niet voor niets geweest, maar het steekt om het land te zien afglijden’ (veteraan Jeffrey Vroegop in het Noordhollands Dagblad)

‘Alles wat we in Uruzgan gedaan hebben, is kapot nu. Alles. Het voelt alsof het voor niets was. Nee, het was voor niets...’ (veteraan en kunstenaar Kaweh Madad in het AD)

Severs snapt de soms negatieve gevoelens die bij veel veteranen zijn ontstaan door de snelle opmars van de Taliban. Hij maakte in 2009 met de 23e Marinierscompagnie (destijds 2 Mariniersbataljon) deel uit van de Task Force Uruzgan. Minder lang dan hij had gewild, want de militair verloor op 15 december van dat jaar zijn rechterbeen bij een bomaanslag.

 “Je moet ook realistisch zijn. De NAVO is twintig jaar aanwezig geweest in het land, heeft het leger opgeleid en er zijn miljarden dollars geïnvesteerd. Er komt een moment dat een land op eigen benen moet staan. Als je dan ziet hoe snel de Taliban het heft weer in handen heeft gekregen…”

Instelling

De situatie laat hem verre van onberoerd. Er komen ook veel berichten van collega’s en vrienden die vragen of hij door de situatie wordt geraakt. “Natuurlijk is dat zo. Ik moet me af en toe heel bewust afsluiten van het nieuws.” Zijn gezin, zijn standplaats Aruba en de situatie op Haïti – groot nieuws in de West – bieden afleiding.

‘Doen waar je voor staat is nooit zinloos’ (luitenant-generaal bd Mart de Kruif in De Telegraaf)

 “Dat ik er nu redelijk neutraal kan instaan, heeft naar mijn mening te maken met de instelling waarmee ik in 2009 naar Afghanistan vertrok. Ik ben niet gegaan met het idee dat we de wereld gingen verbeteren. Als je die verwachting had, dan kan ik me voorstellen dat je nu teleurgesteld bent. Maar het maakt mij trots dat wij als militairen ons werk goed hebben gedaan.”

Roy Grinwis tijdens TFU3.

Weinig vakantie

Roy Grinwis reageert precies zo. “We zijn al wat jaren weg uit Uruzgan, maar nog steeds spreken de mensen daar met respect over ons. ‘Omdat wij, zoals ze het zelf zeggen, de Afghanen als gelijken behandelden.”

De (oud-)militair van 42 Bataljon Limburgse Jagers was in 2007 (TFU3) in Uruzgan en raakte daar zowel fysiek als mentaal gewond. Grinwis houdt zowel privé als voor zijn werk bij Defensie contact met Afghanen, in Nederland en in hun eigen land. “Ik heb nu eigenlijk vakantie, maar daar komt weinig van terecht.”

De Nederlandse aanpak in Uruzgan kan nog steeds op veel waardering rekenen.

‘Het is in de eerste plaats natuurlijk heel erg voor de Afghanen, maar wij als veteranen voelen die pijn ook’ (veteraan Ken van Geijlswijk/ Podcast Kinnebak)

Wat maar belangrijk kan zijn, deelt hij zeer actief op sociale media. Vrolijk wordt Grinwis niet van de berichten. “Het is een chaos in het land. Ik probeer de veteranen, die zeer meeleven, zoveel mogelijk van informatie te voorzien.” Hij volgt daarvoor het nieuws op de voet en dat is dus meer dan de openbare bronnen. Grinwis weet van zijn contacten ter plekke dat TK (Tarin Kowt) vrijwel zonder slag of stoot is gevallen. “Bij Deh Rawod is wel flink gevochten.”

Belofte

Is er nog wel een moment van rust voor hem in deze dagen? “Het dringt niet allemaal tot me door. Er komt zoveel binnen, dat ik af en toe echt even alles op ‘uit’ moet zetten en moet gaan liggen om alles te verwerken. De discussie in de Tweede Kamer heb ik maar even gevolgd. Daar wond ik me veel te veel over op. Ik denk dat het pas goed bij me binnenkomt als de situatie in Afghanistan is gestabiliseerd. Hopelijk maakt de Taliban zijn belofte waar om de mensen die met ons hebben samengewerkt niet te straffen.”

Buddy check

Behoefte om te praten met maten over wat de ontwikkelingen in Afghanistan met je doen, maar niemand in de buurt? Bel gerust het Veteranenloket: 088-3340000 of mail naar info@veteranenloket.nl.