Tekst Julian Heijbrink
Foto Marinier der 1e klasse Menno Tames
Marineonderzoek naar Britse vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog
De Koninklijke Marine deed de afgelopen twee weken in het IJsselmeer onderzoek naar twee Engelse vliegtuigen die daar tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn neergestort. Een van de wrakken werd teruggevonden, van de ander ontbreekt tot dusver ieder spoor.
De zoektocht wordt gebruikt om informatie te verzamelen voor een eventuele berging, maar óók als oefening. “Zodat we aan alle procedures blijven voldoen. En om ervoor te zorgen dat de vaardigheden van onze mensen met hun apparatuur up-to-date blijft”, vertelt hoofd duikcompagnie luitenant-ter-zee der eerste klasse René Pouw.
“Als dit soort ‘realistische’ locaties niet beschikbaar zijn oefenen we in een nagebootste setting in de haven. We plaatsen dan niet van echt te onderscheiden explosieven en gebruiken poppen”, vertelt Pouw.
‘Als we zelf geen initiatief hadden genomen was er deze week geen oefening geweest’
Survey
Het was de bedoeling dat ook de gloednieuwe Expeditionary Survey boot ingezet zou worden, maar daar was het nog te vroeg voor. Pouw legt uit: “De boot is nog vrij nieuw. Tests liepen uit, de bemanning moet worden opgeleid en de boot was technisch nog niet helemaal in orde. Helaas werd ie daarom nog niet vrijgegeven.”
Als alternatief werd met onder meer onderwaterdrones en sonarapparatuur gewerkt. “Daarmee maken we onderwater beeldopnamen. Duikers beschrijven wat ze aantreffen, maar het is niet de bedoeling dat ze iets meenemen. De reden dat we wrakstukken laten liggen is omdat dit geen officiële berging betreft. De wetenschap dat er vele honderden vliegtuigen op de bodem moeten liggen, maakt dat het bergen van de Lancaster niet snel gebeurt", vertelt Pouw.
Tevreden
Vorige week werd op twee locaties gedoken. Tijdens de oorlog zijn de Lancaster en Manchester van de Britse luchtmacht in januari 1944 neergehaald door Duitse nachtjagers. Onderweg naar het Duitse Maagdenburg werden de kisten, ter hoogte van Den Helder, beschoten. Op de eerste locatie werd inderdaad het wrak van de Lancaster aangetroffen. “Daar hebben we sonaropnamen van gemaakt”, beschrijft de marineman. “Op de andere locatie hebben we veel gedoken, maar niks gevonden. Daar gaan we ook niet op verder. Het kan zijn dat de Manchester hier toch niet ligt, of dat het wrak al te ver is verzand."
‘Al onze trainingsdoelstellingen zijn gehaald’
Stoffelijk overschot
Tot afgelopen woensdagavond werd nog onderzocht wat er verder nog op de bodem van het IJsselmeer lag. Denk aan andere wrakstukken, munitie of stoffelijke overschotten. “Met die informatie kunnen we zaken uitsluiten. Het wrak van de Manchester is immers niet teruggevonden. We hebben al onze trainingsdoelstellingen gehaald. Er is genoeg informatie verzameld en we hebben ook duidelijkheid over de wrakken”, blikt Pouw tevreden terug.
