Tekst ritmeester Charlotte Snel
Foto sergeant Cristian Schrik

GBB oefent onder ‘hoge dreiging’

Terwijl het gros van Nederland zich deze week gezien de hitte vooral níet al te druk probeert te maken, werken collega’s van de Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB) zich onder tropische temperaturen in het zweet. Op de Luchthaven Schiphol wordt geoefend op diverse rampscenario’s. De Defensiekrant kijkt mee over de schouder van 2e teamleider adjudant Feiko Lousma. 

De Gewapende Beveiliging Burgerluchtvaart (GBB) van de Koninklijke Marechaussee is speciaal getraind en uitgerust om op te treden in het hogere geweldsspectrum. Zowel op landside, airside, het platform, bij de incheckbalies en de gates surveilleren ze elke minuut van de dag, op zoek naar verdachte situaties of afwijkend gedrag. Na de terroristische aanslagen in Parijs (november 2015) en de toegenomen dreiging in Europa, is de focus van de GBB scherper komen te liggen op Zelfhulp en Kameradenhulp (ZHKH), met name bij incidenten met veel slachtoffers. Oftewel de militaire variant van EHBO.
Binnen de GBB ligt de focus bij de militaire EHBO-training vooral op het verlenen van hulp onder dreiging. Belangrijk hierbij is: eigen veiligheid eerst. Lousma: “Er wordt pas hulp verleend als de situatie veilig genoeg is. Dus eerst een eventueel gevecht aangaan en de tegenstander ontwapenen, dan pas verder kijken.”

'Er wordt pas hulp verleend als de situatie veilig genoeg is'

Zaak is dat er, onder welke omstandigheid dan ook, snel wordt gehandeld. De eerste minuten zijn cruciaal, benadrukt Lousma. “Van zowel de aanslagen op het vliegveld in Brussel als in Istanbul (beiden in 2016), hebben we geleerd dat in de eerste minuten na een aanslag levens gered kunnen worden. Lastig, want vaak zijn er dan nog niet genoeg ambulances en heerst er totale chaos.”
Omdat er door de GBB specifiek getraind wordt op mass casualty scenario’s, is de uitrusting hierop aangepast. Als aanvulling op de standaard ZHKH-beentas die iedere GBB'er bij zich draagt, wordt er gebruik gemaakt van een mass casualty bag. Lousma: “Eigenlijk gewoon een heel grote beentas. Er zit ongeveer hetzelfde in, maar dan in veel grotere aantallen. Op de luchthaven hebben we verschillende punten ingericht waar deze tassen staan, zodat we in geval van nood nooit misgrijpen.”
Wanneer de dreiging in het scenario is weggenomen, kan de situatie worden beoordeeld. Door middel van zogenoemde triage worden de slachtoffers ingedeeld naar de ernst van de verwondingen of ziektebeeld. De 9 GBB’ers die deelnamen aan deze 5-daagse training, oefenden vanwege COVID-19 zoveel mogelijk in vaste buddyparen. Normaal gesproken gebeurt dit in klaslokalen, maar voor de gelegenheid werd er nu gebruik gemaakt van de sportvelden op de Koningin Máxima Kazerne zodat de scenario’s ruimer opgezet konden worden.
Na afronding van de training ontvangen de marechaussees een felbegeerde coin en patch. Hun vaardigheden nemen zij mee naar de eigen dienstgroep, waar zij collega’s kunnen trainen. De nieuwe ‘trainers’ zijn in staat om zelf scenario’s op te zetten, te evalueren en zelfs hun eigen verwondingen te creëren. Dat laatste is voor Lousma het meest verrassende deel van de training. “We doen het een keer voor en zeggen dan; ga je gang, maak ‘m maar mooi. Dan zie je de interessantste creaties voorbijkomen. Het gaat erom dat scenario’s ook straks op de eigen werkplek op een realistische manier kunnen worden weggezet. Dat gaat verder dan met stift een stip zetten, bij wijze van een ‘schotwond’, en succes ermee.”